Kể từ khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Mỹ đã tiên phong trong việc áp đặt lệnh trừng phạt lên Nga. Tuy nhiên, hàng trăm loại hàng hóa trị giá hàng USD đến từ St.Petersburg, Nga tiếp tục đổ vào các cảng của Mỹ.

Hàng hoá Nga vẫn chảy đều vào Mỹ

Hãng tin AP phát hiện hơn 3.600 chuyến hàng gỗ, kim loại, cao su và các hàng hóa khác đã đến các cảng của Mỹ từ Nga kể từ khi nước này bắt đầu phóng tên lửa và không kích vào nước láng giềng hồi tháng Hai. Đó là mức giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2021 khi khoảng 6.000 lô hàng được nhập khẩu, tuy nhiên vẫn mang lại giá trị thương mại hơn 1 tỷ USD mỗi tháng.

Trên thực tế, không ai thực sự mong đợi thương mại Mỹ - Nga sẽ ngừng lại sau cuộc chiến. Việc cấm nhập khẩu một số mặt hàng có thể sẽ gây hại nhiều cho Mỹ hơn là ở Nga.

Ví dụ, chính quyền Mỹ và EU từng công bố danh sách các công ty Nga bị cấm xuất khẩu, nhưng theo AP, ít nhất một trong số các công ty đó vẫn đang bán kim loại trị giá hàng triệu USD cho các công ty Mỹ và châu Âu trong khi cũng cung cấp kim loại cho quân đội Nga để chế tạo máy bay chiến đấu tại Ukraine.

Một số nhà nhập khẩu của Mỹ đã tìm cách thay thế nguồn cung từ Nga, tuy nhiên một số vẫn tiếp tục nhập khẩu bằng nhiều cách. Các container vận chuyển các mặt hàng của Nga - giày tập tạ, thiết bị khai thác tiền điện tử, thậm chí cả gối đến các cảng của Mỹ hầu như mỗi ngày.

Theo phân tích hàng hóa nhập khẩu từ Nga, Mỹ đã khuyến khích nhập khẩu các mặt hàng được coi là hợp pháp đến từ xứ sở bạch dương. Ước tính, có hơn 100 lô hàng phân bón đã đến Mỹ.

Thật bất ngờ, hiện nay, các sản phẩm bị cấm như dầu thô và khí đốt Nga tiếp tục đến các cảng của Mỹ từ rất lâu sau khi thông báo về các lệnh trừng phạt do thời gian "ngừng hoạt động", cho phép các công ty hoàn thành các hợp đồng hiện có.

Trong một số trường hợp, nguồn gốc của các sản phẩm được vận chuyển khỏi các cảng của Nga có thể khó phân biệt. Các công ty năng lượng của Mỹ đang tiếp tục nhập khẩu dầu từ Kazakhstan thông qua các cảng của Nga, mặc dù dầu đó đôi khi được trộn với nhiên liệu của Nga.

Nhiều công ty nỗ lực thoát nhập khẩu hàng hoá Nga

Nhiều công ty Mỹ đang lựa chọn cắt đứt thương mại với Nga. Ví dụ như hãng bia Coors đã trả lại lô bia cho một công ty nhà nước của Nga vào tháng 5 như một phần của cam kết đình chỉ mọi hoạt động kinh doanh tại nước này, phát ngôn viên Jennifer Martinez của Molson Coors Beverage cho biết.

Nhiều chuyên gia cho rằng, Nga và Mỹ chưa bao giờ là đối tác thương mại lớn vì vậy việc trừng phạt hàng nhập khẩu chỉ là một phần rất nhỏ. Các hạn chế đối với xuất khẩu từ Mỹ cụ thể là công nghệ đã gây ra nhiều thiệt hại hơn cho nền kinh tế Nga và việc trừng phạt Ngân hàng Trung ương Nga đã đóng băng quyền tiếp cận của Nga với khoảng 600 tỷ đô la dự trữ tiền tệ được nắm giữ trên khắp nước Mỹ và Châu Âu.

Nga là nước xuất khẩu chính các kim loại như nhôm, thép và titan; nhà kinh tế Jacob Nell thuộc Morgan Stanley cho hay: cắt đứt giao dịch thương mại với Nga có thể làm leo thang giá đối với những người Mỹ vốn đang phải vật lộn với lạm phát.

Hầu hết các công ty Mỹ kinh doanh kim loại đều có mối quan hệ lâu dài với các nhà cung cấp của Nga. Mỹ hầu như chưa bao giờ ngừng nhập khẩu nhôm của Nga, kể cả khi có các lệnh trừng phạt.

AP đã tìm thấy hơn 900 lô hàng với tổng trị giá hơn 264 triệu tấn kim loại kể từ tháng Hai. Nga là một trong những nhà sản xuất nhôm chưa gia công lớn nhất ngoài Trung Quốc và là một nhà xuất khẩu toàn cầu quan trọng.

Những khu rừng rộng lớn của Nga là một trong những khu rừng lớn nhất trên thế giới. Sau Canada, Nga là nước xuất khẩu gỗ lớn thứ hai và có một số nhà máy duy nhất có thể sản xuất ván ép bạch dương Baltic cứng, chắc, ván sàn được sử dụng trên khắp nước Mỹ.

Năm nay, chính quyền Tổng thống Joe Biden bắt đầu áp đặt thuế quan đối với gỗ xuất khẩu của Nga, một động thái khiến Ronald Liberatori, một đại lý gỗ có trụ sở tại Nevada, người bán cây bạch dương Baltic của Nga cho tất cả các nhà sản xuất đồ nội thất lớn, các công ty xây dựng và nhà sản xuất ván sàn ở Mỹ “tức giận”.

Một nhà nhập khẩu gỗ và giấy khác nói với AP rằng trong khi họ ngừng bất kỳ đơn đặt hàng mới nào vào tháng Hai, nhưng họ vẫn có một lượng lớn gỗ xẻ ở Nga đã được thanh toán; lô hàng cuối cùng đã đến xứ sở cờ hoa vào tháng 7.

Vào ngày 8/3, Tổng thống Mỹ đã thông báo cấm tất cả các hoạt động nhập khẩu dầu, khí đốt và năng lượng của Nga, “nhắm vào động mạch chính của nền kinh tế Nga”.

Cũng trong tuần đó, khoảng một triệu thùng dầu thô của Nga đã cập cảng Philadelphia, đến nhà máy lọc dầu Monroe Energy của Delta Airlines (Mỹ). Trong khi đó, một tàu chở dầu với khoảng 75.000 thùng dầu hắc ín của Nga đã cập cảng Thành phố Texas, Texas, tới các nhà máy lọc dầu của Valero sau chuyến vượt biển dài qua Bắc Đại Tây Dương, theo hồ sơ thương mại.

Các chuyến hàng tiếp tục đến công ty năng lượng Valero, ExxonMobil và nhiều công ty khác. Julie King, giám đốc truyền thông của ExxonMobil, chia sẻ với AP rằng trong tháng 7, các chuyến giao dầu thô  có nguồn gốc từ Kazakhstan vẫn có thể vào đất Mỹ và không bị trừng phạt. Bà cho biết Exxon “ủng hộ các nỗ lực phối hợp quốc tế để chấm dứt cuộc tấn công của Nga và đang tuân thủ tất cả các lệnh trừng phạt”.

Andrea Schlaepfer, người phát ngôn của nhà xuất khẩu nhiên liệu Hà Lan Vitol, cho biết tất cả các chuyến hàng dầu và khí đốt công ty nhập khẩu kể từ ngày 22/4 đều đến từ Kazakhstan. Tuy nhiên, mọi cơ sở vật chất như đường ống và mạng lưới đường sắt chạy từ các mỏ dầu và nhà máy lọc dầu đều liên quan Nga. Ước tính, Nga kiếm được khoảng 10 triệu USD mỗi năm nhờ cho Kazakhstan sử dụng cơ sở hạ tầng cảng, neo đậu và phí duy trì

Trong năm nay, gần 4.000 tấn đạn của Nga cũng đã đến Mỹ, được phân phối cho các cửa hàng súng và đại lý đạn. Một số đã được bán cho người mua ở Mỹ bởi các công ty nhà nước của Nga, trong khi số khác đến từ ít nhất một nhà tài phiệt bị trừng phạt. Tuy nhiên, kể từ tháng 4 các lô hàng này đều được ít nhập khẩu.

Lê Na (Theo AP)