Trong nhiều năm, khi bối cảnh nhận thức ngày càng tăng về mức độ hữu hạn của các nguồn tài nguyên trên hành tinh, tính bền vững đã trở thành khẩu hiệu trong kiến trúc và thiết kế. Bất kỳ ai cũng đều nhận thức rõ về cuộc khủng hoảng khí hậu đang diễn ra: Trong nửa thế kỷ qua, nhiệt độ toàn cầu đã tăng trung bình khoảng 0.13°C mỗi thập kỷ, nhanh gần gấp đôi so với nửa thế kỷ trước. Các nhà khoa học dự đoán rằng trong 20 năm tới, nhiệt độ trung bình toàn cầu sẽ tăng khoảng 0.2°C mỗi thập kỷ.

Để hưởng ứng Ngày Trái đất (22/4) sắp tới, chúng ta cần phải nhận thức rằng bất kỳ môi trường xây dựng nào cũng có mối liên hệ chặt chẽ với sức khỏe của môi trường tự nhiên xung quanh. Tại đây, hãy nghiên cứu tác phẩm của chín nhiếp ảnh gia tài năng, những người đã nắm bắt được sức mạnh cũng như sự mong manh của thiên nhiên, cũng như sự đa dạng và sự cạn kiệt của nó. Nhiếp ảnh gia Edward Burtynsky cho biết anh hy vọng những bức ảnh của mình sẽ nâng cao nhận thức: “Nó cho thấy cái giá phải trả cho việc phát triển nền văn minh của chúng ta mà không có sự cân nhắc cần thiết cho các hoạt động công nghiệp bền vững.”

Những hình ảnh dưới đây không chỉ nâng cao nhận thức mà còn giúp cho chúng ta nhận ra sự tinh tế của hành tinh xinh đẹp, vốn là ngôi nhà duy nhất của chúng ta.

Cây Bao báp (Châu Phi Hạ Sahara)

Được mệnh danh là Cây sự sống, cây bao báp linh thiêng có thể sống hơn 2.000 năm. Thân cây đồ sộ dự trữ đủ nước để phát triển và thậm chí đơm hoa kết trái trong mùa khô hoang vắng của Châu Phi Hạ Sahara. Trong một cuộc phỏng vấn, nhiếp ảnh gia Beth Moon, người đã chụp ảnh cây bao báp từ năm 2006, cho biết: “Thật khó để không bị mê hoặc bởi những cái cây khổng lồ, có hình thù vô cùng quái dị này. Nhưng nhiều cây lớn nhất đã bị sụp đổ dưới sức nặng của chính mình, bị đốn hạ do mất nước, do hạn hán và nóng lên toàn cầu”.

Trong cuốn sách ảnh đen trắng khổ lớn của mình, “Baobab” (Abbeville Press, tháng 11 năm 2021), Beth Moon vinh danh những loài cây đang có nguy cơ tuyệt chủng này, với hàng chục bức chân dung hai tông màu ngoạn mục của một số cây bao báp lâu đời nhất ở Madagascar, Botswana, Nam Phi và Senegal.

Fagradalsfjall (gần Reykjavík, Iceland)

Vào ngày 19 tháng 3 năm 2021, Fagradalsfjall, một ngọn núi lửa không hoạt động cách Reykjavík, Iceland khoảng 48 km, bắt đầu phun trào lần đầu tiên sau gần 6.000 năm. Vài ngày sau, nhiếp ảnh gia Halldor Kolbeins chụp được cảnh hai dòng dung nham chảy ra từ ngọn núi, trên một chiếc máy bay trực thăng.

Halldor Kolbeins đã làm việc với tư cách là một nhiếp ảnh gia ở Iceland trong hơn hai thập kỷ, chụp những cảnh quan thần kỳ của quốc gia này cho National Geographic. Halldor Kolbeins cho biết: “Sự ngưỡng mộ thiên nhiên của tôi đến như một điều tự nhiên kể từ khi tôi lớn lên ở phía bắc và phía tây Iceland, nơi hoàng hôn rực rỡ và cực quang hoàn toàn không bị ảnh hưởng bởi ánh đèn thành phố”.

Hố sụt (Bán đảo Yucatán, Mexico)

Loạt ảnh này của nhiếp ảnh gia người Argentina Martin Broen trông giống như được chụp ở một địa điểm ngoài hành tinh. Nhưng những hình ảnh kỳ lạ thực sự được chụp bên trong một cenote, hay hố sụt tự nhiên, ở bán đảo Yucatan của Mexico - một phần của hệ thống hang động ngầm lớn nhất trên trái đất.

Martin Broen, một nhà thiết kế công nghiệp, người đã thiết kế một số thiết bị tùy chỉnh của riêng mình, cho biết: “Là một thợ lặn kỹ thuật và nhiếp ảnh gia dưới nước cho phép tôi tiếp cận để khám phá những thế giới kỳ diệu dưới nước mà không dễ tiếp cận được”. Bức ảnh này, Động ngập nước, đã giành giải Ảnh của năm tại Cuộc thi Nhiếp ảnh gia phong cảnh của năm 2022.

Patagonia, Nam Cực

Tác phẩm “Chasing the Mountain Light” (Nhà xuất bản Abbeville, tháng 10 năm 2022) của nhiếp ảnh gia phong cảnh người Úc David Neilson là một cuốn hồi ký hấp dẫn với những bức ảnh đen trắng tuyệt đẹp thể hiện niềm đam mê cả đời của ông đối với nhiếp ảnh, leo núi và bảo tồn những không gian hoang sơ như Patagonia và dãy núi Alps ở Úc.

David Neilson chia sẻ với Sierra Club: “Tôi có hứng thú với nơi khởi nguồn của tình yêu mọi người dành cho thiên nhiên hoang dã”.

Ngoại ô New York

Carolyn Marks Blackwood đã chụp ảnh đoạn sông Hudson gần ngôi nhà ở ngoại ô New York của bà trong hơn hai thập kỷ. Bà đã cẩn thận ghi lại sự thay đổi của những dòng nước khi đóng băng và vỡ như thủy tinh vào mùa đông.

“Water, Water, Everywhere”, một bộ sưu tập các bức ảnh của Carolyn Marks Blackwood về con sông Hudson lạnh giá và có dòng chảy xiết, đã được trưng bày tại Phòng trưng bày Von Lintel ở Los Angeles vào tháng 12 năm 2022. Tên của triển lãm, được trích từ bài thơ “Rime of the Ancient Mariner” của Samuel Taylor Coleridge, thể hiện mối lo ngại của bà trước cuộc khủng hoảng khí hậu đang gia tăng.

Marks Blackwood cho biết trong một tuyên bố: “Đặc biệt là vào mùa hè năm ngoái, hạn hán nghiêm trọng và nắng nóng khắc nghiệt đã tấn công nhiều địa điểm trên khắp thế giới trong khi những nơi khác trải qua những cơn bão và lượng mưa cực lớn, gây ra lũ lụt và lở đất thảm khốc”. Bà chia sẻ: “Nước cần thiết cho sự sống nhưng nó có thể là một sức mạnh hủy diệt khủng khiếp”.

Sân bay Victorville (gần Apple Valley, California)

Nhiều bức ảnh được đánh giá cao nhất của Jassen Todorov, chẳng hạn như bức ảnh đã giành giải thưởng lớn trong Cuộc thi ảnh National Geographic năm 2018, được chụp từ buồng lái chiếc trực thăng Piper Warrior năm 1978 của ông. Quang cảnh là hàng ngàn chiếc Volkswagens và Audis đậu tại sân bay Victorville gần Apple Valley, California.

Sân bay Victorville nằm ở rìa phía tây nam của sa mạc Mojave, là một “nghĩa trang” dành cho những chiếc máy bay đã ngừng hoạt động được bán để lấy các bộ phận hoặc phế liệu. Tuy nhiên, khi Volkswagen phải ban hành lệnh thu hồi quy mô lớn vào năm 2015, sân bay này cũng trở thành một trong 37 kho chứa hàng nghìn chiếc Volkswagen rỉ sét.

“Những chiếc xe này chỉ đỗ ngoài đó và phủ đầy bụi”, Jassen Todorov chia sẻ với National Geographic. “Bằng cách ghi lại những cảnh như thế này, tôi hy vọng tất cả chúng ta sẽ trở nên có ý thức hơn và quan tâm nhiều hơn đến hành tinh xinh đẹp của chúng ta”.

Rãnh đại dương To Sua (Đảo Upolu, Samoa)

Quần đảo Thái Bình Dương đang ở tuyến đầu của biến đổi khí hậu. Có trụ sở tại Brisbane, nhiếp ảnh gia Martin Valigursky đã chụp được vẻ đẹp hoang sơ còn sót lại của khu vực, bao gồm rãnh đại dương To Sua trên đảo Upolu của Samoa.

Tại “hố bơi” này, khung cảnh tươi tốt của đá bazan núi lửa phủ đầy thực vật đột nhiên nhường chỗ cho một bể thủy triều nước mặn sâu gần 30 m. Những kẻ liều lĩnh sẽ muốn thực hiện một cú nhảy vọt vào làn nước trong vắt. Những người khác sử dụng thang gỗ dốc nhưng chắc chắn.

Bướm đêm (Vườn quốc gia Masoala, Madagascar)

Sau khi chụp ảnh những con bướm đêm ở Costa Rica, nhiếp ảnh gia người Đức Armin Dett đã quay ống kính của mình nửa vòng trái đất đến Madagascar, nơi hàng thiên niên kỷ bị cô lập ngoài khơi bờ biển phía nam châu Phi đã tạo điều kiện cho sự phát triển toàn cảnh của hệ động thực vật độc đáo.

Hệ động thực vật này bao gồm một loạt các loài bướm và bướm đêm tuyệt vời trong Công viên Quốc gia Masoala, khu vực được bảo tồn lớn nhất của hòn đảo. Armin Dett đã chọn hàng trăm hình ảnh về những loài bướm và ngài thuộc Bộ Cánh vẩy đầy màu sắc này cho cuốn sách ảnh sắp phát hành “Magic Eyes of Masoala” (Nhà xuất bản Benteli, tháng 11 năm 2023).

Tất cả các mẫu vật đều được chụp ảnh khi còn sống và sau đó được thả đi, cung cấp những bức ảnh đẹp và tinh túy về sự đa dạng của những loài côn trùng này khi môi trường sống bị hủy hoại và biến đổi khí hậu đe dọa ngôi nhà của chúng.

Hồ Muối (gần Naglou Sam Sam, Senegal)

Bộ sưu tập mới nhất của nhiếp ảnh gia người Canada Edward Burtynsky ghi lại những góc nhìn từ trên cao từ khắp Châu Phi Hạ Sahara. Những hình ảnh siêu thực rõ ràng xuất hiện từ dấu vết của sức lao động con người, từ những hồ muối ở Botswana đến những mỏ sắt ở Nam Phi. Cuốn sách “African Studies” (Steidl, tháng 4 năm 2023) phản ánh mức độ thay đổi nhanh chóng của các cảnh quan cổ đại và tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt.

Loài người đã di cư ra khỏi châu Phi khoảng 200.000 năm trước do sự biến đổi khí hậu gây ra hạn hán khắc nghiệt. Trong một tuyên bố, Edward Burtynsky cho biết trong thế kỷ 21, chúng ta đã trở về “một trong những nơi cuối cùng trên Trái đất bị cuốn vào những mưu mô không ngừng nghỉ của tổ hợp công nghiệp loài người. Lục địa châu Phi, tự hào với vô số nguồn tài nguyên chưa được khai thác, là một biên giới mong manh, cuối cùng, nằm ngay trên đường chéo của sự tiến bộ”.

Huyền Linh (theo Architectural Digest)