Đó là bởi chúng ta thường đánh giá quá cao những gì công nghệ có thể làm được trong 5 năm kế tiếp, song lại đánh giá thấp những gì chúng có thể làm được trong vòng 20 năm sau.

“Bong bóng AI” hay “tương lai của thế giới”

“Tương lai của con người và AI sẽ ra sao?”. Một số người tin rằng chúng ta đang ở giữa một “bong bóng AI” cuối cùng nó sẽ bị nổ hoặc ít nhất là nguội đi. Những người có quan điểm lạc hậu tin vào mọi thứ, từ quan niệm rằng những gã khổng lồ AI sẽ “chiếm đoạt tâm trí của chúng ta” và hình thành một chủng tộc “người máy cyborg” không tưởng, cho đến sự xuất hiện của ngày tận thế do AI điều khiển. Có thể hiểu được, mỗi dự đoán này có thể được sinh ra từ sự tò mò thực sự hoặc nỗi sợ hãi tiềm tàng, nhưng chúng thường mang tính suy đoán hoặc phóng đại. Họ đang bỏ lỡ bức tranh hoàn chỉnh.

Những suy đoán rất khác nhau về AI có vẻ do nó phức tạp và không rõ ràng. Bởi vậy, không có gì ngạc nhiên khi quan điểm chung về AI đã trở nên thận trọng - thậm chí là tiêu cực. Chắc chắn, các khía cạnh của sự phát triển AI xứng đáng được chúng ta xem xét kỹ lưỡng và thận trọng, nhưng điều quan trọng là phải cân bằng những lo ngại này với việc tiếp cận bức tranh toàn cảnh về tiềm năng của công nghệ cực kỳ quan trọng này. AI, giống như hầu hết các công nghệ, vốn dĩ không tốt cũng không xấu. Nhưng cuối cùng, AI sẽ tạo ra nhiều tác động tích cực hơn là tiêu cực trong xã hội của chúng ta.

Sức mạnh của AI nằm ở khả năng liên tục cải thiện với nhiều dữ liệu hơn, vượt trội đáng kể so với hiệu suất của con người. Đây là lý do tại sao các ứng dụng lớn nhất của AI ngày nay là internet và các ứng dụng tài chính, nơi mọi thứ đều là kỹ thuật số và định lượng. Trong tương lai, điều này sẽ được mở rộng ra ngày càng nhiều ngành và lĩnh vực, cho đến khi cuối cùng AI sẽ hiểu chúng ta hơn chính chúng ta hiểu chính mình. 

Do vậy, nó sẽ có những tác động sâu sắc đối với mọi thứ, từ cách chúng ta làm việc và vui chơi, đến cách chúng ta giao tiếp và học tập.

Thay đổi cách chúng ta làm việc

Trong 20 năm nữa, gần như tất cả dữ liệu sẽ được số hóa, cho phép sử dụng AI để ra quyết định và tối ưu hóa. Trí tuệ nhân tạo và tự động hóa sẽ thay thế hầu hết công việc lao động chân tay và “tạo ra” các sản phẩm với chi phí cận biên tối thiểu. Robot và AI sẽ đảm nhận việc sản xuất, giao hàng, thiết kế và tiếp thị hầu hết hàng hóa. Robot và AI cũng sẽ làm hầu hết mọi công việc gia đình cho chúng ta. Những robot này sẽ tự sao chép, tự sửa chữa và thậm chí tự thiết kế một phần. 

AI cũng sẽ cung cấp, hỗ trợ hoặc thay thế nhiều công việc văn phòng, làm công việc của những trợ lý có kiến ​​thức vô hạn. AI có thể giúp hỗ trợ các nhà phân tích nghiên cứu, luật sư và nhà báo bằng cách tìm kiếm mọi dữ liệu trên thế giới, tổng hợp dữ liệu này, trả lại thời gian cho những người làm việc chuyên nghiệp để suy nghĩ về các vấn đề chiến lược và phức tạp hơn. 

Tất cả điều này ngụ ý một sự thay đổi lớn đối với cách chúng ta làm việc và cần phải đưa ra các biện pháp để chống lại tình trạng mất việc làm. Đó sẽ là một sự thay đổi lớn, nhưng đó là một sự thay đổi tích cực.

Các cuộc cách mạng y tế, giáo dục và giao thông

AI đang nâng cao lực lượng lao động, nó cũng sẽ cải thiện cuộc sống của chúng ta theo những cách có ý nghĩa - bao gồm cả việc giúp chúng ta khỏe mạnh hơn. Ngay bây giờ, chăm sóc sức khỏe đang được số hóa. Điều này tạo cơ hội cho AI xác định lại lĩnh vực chăm sóc sức khỏe như một ngành dựa trên dữ liệu, cách mạng hóa toàn bộ chuỗi giá trị chăm sóc sức khỏe, từ chẩn đoán và điều trị đến cảnh báo sức khỏe, theo dõi và chăm sóc dài hạn.

Cho đến nay, chúng ta chủ yếu nói về tác động của AI đối với người lớn. Nhưng trẻ em cũng sẽ cảm thấy những tác động. AI sẽ trở thành giáo viên hiệu quả nhất cho con em chúng ta, chấm điểm bài kiểm tra và trả lời các câu hỏi phổ biến với độ chính xác và kiên nhẫn cao hơn so với giáo viên con người. Không giống như giáo viên thật phải quan tâm đến cả lớp, một giáo viên ảo có thể đặc biệt chú ý đến từng học sinh.

AI cũng sẽ làm cho cuộc sống của mọi người tốt hơn trên đường, nơi các phương tiện tự hành sẽ mang lại một cuộc cách mạng về giao thông vận tải. Những chiếc xe tự động sẽ đưa bạn đến đích với chi phí thấp hơn, tiện lợi hơn và an toàn hơn. Ô-tô tự lái cũng sẽ trở thành những người lái xe an toàn nhất trên đường, cuối cùng sẽ giảm 90% số ca tử vong do giao thông.

Các phương tiện tự hành sẽ là một phần của cơ sở hạ tầng thành phố thông minh. Khi tỷ lệ tự động hóa tăng lên, ô-tô sẽ có thể giao tiếp với nhau ngay lập tức, chính xác và dễ dàng. Ví dụ, một chiếc ô-tô bị nổ lốp có thể yêu cầu những chiếc ô-tô gần đó tránh xa. Hoặc, nếu một hành khách đang vội, chiếc xe của họ có thể khuyến khích cho những chiếc xe khác nhường quyền ưu tiên. Cuối cùng, những cải tiến này sẽ tạo ra một cơ sở hạ tầng đồng bộ hóa, tất cả đều được xử lý bởi trình điều khiển AI.

Mặt trái và giải pháp

Khi thế hệ của chúng ta chứng kiến ​​sự khởi đầu của cuộc cách mạng AI, chúng ta cũng sẽ buộc phải đối mặt với những mặt trái của công nghệ mới đang nổi lên này. AI, giống như tất cả các công nghệ, có thể là con dao hai lưỡi. Những vấn đề này bao gồm quyền riêng tư, thiên vị và bảo mật. Việc lạm dụng quá mức các công nghệ AI có thể dẫn đến các mối đe dọa lớn.

Các vấn đề do công nghệ gây ra thường được giải quyết hiệu quả nhất bằng các giải pháp dựa trên công nghệ. Hãy nghĩ về sự ra đời của bộ ngắt mạch để tránh bị điện giật và phần mềm chống virus máy tính. Ngay lúc này, nhiều người đã lo lắng về việc AI đang gây ra các chứng nghiện hoặc áp đặt suy nghĩ trên internet khi không ngừng mang đến những nội dung hay quảng cáo mà người dùng đang quan tâm.

Với nhiều người, các quy định của Chính phủ là giải pháp duy nhất cho vấn đề này. Mặc dù các quy định là cần thiết, nhưng điều quan trọng không kém là theo đuổi các cơ chế của khu vực tư nhân và các giải pháp công nghệ mới để giải quyết những vấn đề này, đồng thời khuyến khích các công ty xây dựng AI có trách nhiệm. 

Các doanh nhân và nhà đầu tư không nên chỉ hướng đến lợi nhuận, mà cần gắn kết lợi ích của công ty với lợi ích lâu dài của cộng đồng. Ngoài ra, cơ quan giám sát có thể sử dụng bảng điều khiển để theo dõi các công ty lớn trong lĩnh vực AI và yêu cầu họ có trách nhiệm hơn; cũng như có thể phát hiện và ngăn chặn những tác động xấu mà AI mang lại.

Bằng cách kết hợp quy định, cơ chế xã hội hóa và giải pháp công nghệ, các rủi ro và lỗ hổng do AI gây ra sẽ được giải quyết, theo cách tương tự như mọi làn sóng công nghệ khác mà chúng ta đã trải qua.

Mai Anh