Tại một hội nghị gần đây ở Mumbai về các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ấn Độ, đã có nhiều thảo luận về triển vọng dành riêng cho họ.

Tình hình không phải lúc nào cũng phù hợp với giọng điệu của các bài phát biểu lạc quan trước đó tại hội nghị thượng đỉnh của Liên đoàn Công nghiệp Ấn Độ, ca ngợi các sáng kiến của Chính phủ nhằm giúp các doanh nghiệp nhỏ tối đa hóa thời điểm Ấn Độ trở thành nền kinh tế lớn tăng trưởng nhanh nhất thế giới.

Ông Sunil Kant Munjal, Chủ tịch Liên đoàn Công nghiệp Ấn Độ và Chủ tịch Công ty sản xuất xe máy đa quốc gia Hero, cho biết: “Để Ấn Độ phát triển theo cấp số nhân, chúng tôi cần ngày càng nhiều doanh nghiệp nhỏ trong nước trưởng thành và trở thành công ty lớn trong thập kỷ tới”. Nhưng một số người tham dự hội nghị thượng đỉnh đã tán thành quan điểm của những nhà kinh tế cho rằng sự tăng trưởng của Ấn Độ và sự mở rộng nhanh chóng của các tập đoàn lớn nhất đất nước đã che khuất áp lực lên các doanh nghiệp nhỏ hơn.

IMF dự báo tăng trưởng GDP của Ấn Độ trong năm nay là 6,1%. Nhưng quốc gia 1,4 tỷ dân đã nổi lên sau đại dịch với sự phục hồi hình chữ K: thu nhập và chi tiêu của người giàu đã tăng lên trong khi những người có ít tài sản hơn lại gặp khó khăn. Và trong bối cảnh đó, một số nhà kinh tế lo ngại rằng các tập đoàn kinh doanh khổng lồ - từ Reliance Industries của Mukesh Ambani đến Tập đoàn Tata nổi tiếng - đã giành được thị phần và sức mạnh có thể khiến các nhóm doanh nghiệp nhỏ hơn khó cạnh tranh hơn.

Theo phân tích của công ty quản lý quỹ Marcellus có trụ sở tại Mumbai về dữ liệu dành cho các doanh nghiệp niêm yết, chỉ có 20 công ty chiếm 80% lợi nhuận do nền kinh tế Ấn Độ tạo ra trong năm kinh doanh 2022, gấp đôi tỷ lệ lợi nhuận 10 năm trước đó. Ngược lại, trong một cuộc khảo sát vào tháng 2 đầu năm nay với hơn 100.000 chủ doanh nghiệp nhỏ của Tập đoàn các Hiệp hội Ấn Độ, 3/4 số người được hỏi cho biết họ không có lãi và 1/3 cho biết hiệu quả kinh doanh của họ đã giảm trong 5 năm qua.

Bà Sonal Varma, chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Nhật Bản Nomura tại Ấn Độ và châu Á (trừ Nhật Bản), cho biết việc mở rộng nhanh hơn của các công ty lớn hơn đang “làm cho tăng trưởng tổng thể trở nên mất cân bằng hơn”.

Ông Dhananjay Sinha, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Systematix, một công ty dịch vụ tài chính ở Mumbai, cho biết thêm: “Các công ty lớn hơn đã giành được thị phần và các công ty nhỏ hơn thực sự đã thua cuộc vì tính kinh tế theo quy mô và cách công nghệ đã biến đổi toàn bộ hệ thống”.

Vào tháng 7, các nhà phân tích tại Société Générale phát hiện ra rằng thị phần của các doanh nghiệp nhỏ – những doanh nghiệp có doanh thu hàng năm dưới 5 tỷ Rs (khoảng 60 triệu USD) – đã “giảm xuống mức thấp nhất từ trước đến nay”.

Sử dụng dữ liệu của ngân hàng trung ương, ông Kunal Kundu của SocGen cho biết tỷ trọng tổng doanh số bán hàng ở Ấn Độ từ các doanh nghiệp nhỏ đã giảm xuống dưới 4% vào quý đầu tiên của năm tài chính 2023, từ mức khoảng 7% trước năm 2014. Tương tự như vậy, theo Theo dữ liệu của chính phủ Ấn Độ, tỷ trọng xuất khẩu của họ đã giảm từ 49,4% trong năm kinh doanh 2019-2020 xuống còn 43,6% trong năm 2022-2023.

Theo ông Kundu, doanh thu của các doanh nghiệp nhỏ nhìn chung đã liên tục chậm lại. Sử dụng cùng một bộ dữ liệu bắt đầu từ năm 2011, ông Kundu cho thấy doanh số bán hàng cho các công ty có doanh thu dưới 5 tỷ Rs đã giảm liên tục, ngoại trừ sự mở rộng ngắn hạn sau đại dịch. Ông Kundu tóm tắt: “Trong thời kỳ khó khăn, doanh nghiệp nhỏ chịu thiệt hại nhiều hơn doanh nghiệp lớn và sau đó không được hưởng lợi nhiều khi tình hình phát triển thuận lợi”.

Những người ủng hộ Chính phủ chỉ ra rằng họ đang tích cực hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ, từ các chương trình nâng cao kỹ năng và xóa nợ trong thời đại dịch cho đến các kế hoạch cải thiện khả năng tiếp cận tín dụng. Doanh nghiệp nhỏ cũng được hưởng lợi rất nhiều từ việc Ấn Độ chuyển sang thanh toán kỹ thuật số.

Trở lại hội nghị, các chủ doanh nghiệp nhỏ cho biết họ nhìn thấy nhiều cơ hội. Nhưng họ phải đối mặt với áp lực từ giá cả, cạnh tranh và quan liêu, những điều mà các nhà quản lý cho rằng đang được cải thiện nhưng vẫn còn lộn xộn. Một nhà tư vấn phàn nàn rằng các nhà sản xuất lớn đã hạ giá dịch vụ của anh trong 3 năm qua, buộc anh phải cắt giảm phí. Một nhà thiết kế quần áo cho biết cô đang cân nhắc việc từ bỏ ngành thời trang bình dân khi các tập đoàn như Reliance và các nhà bán lẻ toàn cầu như Zara đổ xô vào phân khúc này.

Ông Sandeep Naolekar, Giám đốc điều hành của Darling Pumps và Chủ tịch tiểu ban khu vực phía Tây của CII về doanh nghiệp nhỏ, cho biết: “Với vận mệnh các doanh nghiệp lớn và nhỏ của Ấn Độ có vẻ khác nhau, vấn đề này đang ở thời điểm quan trọng”. Trong một thị trường toàn cầu hóa, “vấn đề là sự tồn tại, tăng trưởng và tạo ra di sản”.

Hồng Vân (Theo Financial Times)