Mới đây, Tổng cục Ngoại thương Ấn Độ đã có thông báo cấm xuất khẩu tất cả các loại gạo trắng thường từ ngày 20/7. 

Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo và Công luận, ông Hoàng Trung, lãnh đạo một doanh nghiệp sản xuất gạo tại Long An chia sẻ: Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất nhì thế giới. Vì vậy, việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo sẽ khiến giá gạo trên thế giới, trong đó có giá gạo của Việt Nam tăng mạnh. Điều này có tác động 2 chiều tới ngành gạo Việt Nam.

Về mặt lợi ích, giá gạo xuất khẩu tăng, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp được hưởng lợi, người nông dân cũng sẽ có thu nhập cao hơn.

Tuy nhiên, việc giá gạo thế giới tăng, cũng sẽ tác động một phần vào giá gạo trong nước. Bên cạnh đó, cũng không loại trừ khả năng các doanh nghiệp sẽ đẩy mạnh xuất khẩu gạo và điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới công tác an ninh lương thực trong nước.

Ngoài ra, dù là nước xuất khẩu gạo, thế nhưng Việt Nam cũng nhập khẩu một lượng lớn gạo Ấn Độ, chủ yếu phục vụ nhu cầu sản xuất, kinh doanh trong nước để làm bún, bánh, thức ăn chăn nuôi, sản xuất bia, rượu.

Theo số liệu của Bộ Công Thương Ấn Độ, trong tháng 5/2023, Việt Nam nhập khẩu khối lượng gạo kỷ lục từ Ấn Độ, đạt khoảng 101 nghìn tấn, tăng 56,64% so với tháng 5 năm 2022, vươn lên đứng thứ 4 trong số các nước nhập khẩu gạo Ấn Độ tính về khối lượng.

Tính chung 5 tháng đầu năm 2023, Việt Nam nhập khẩu 367,5 nghìn tấn gạo Ấn Độ, tăng 31,76% so với cùng kỳ, đứng thứ 8 trong số các nước nhập khẩu gạo Ấn Độ.

"Do đó, việc Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo chưa chắc đã là điều tích cực", ông Trung nói.

Nhận định về vấn đề này, ông Trần Quốc Toản, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết: Việc Ấn Độ ban hành chính sách hạn chế hoạt động xuất khẩu gạo sẽ tác động đến thị trường thương mại gạo toàn cầu. 

Do đó, để góp phần tiêu thụ gạo, bình ổn giá thóc gạo trong nước, đảm bảo an ninh lương thực, Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các thương nhân thực hiện nghiêm túc các quy định tại Nghị định 107/2018/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo, thu mua thóc, gạo hàng hóa nhằm đảm bảo cân đối xuất khẩu và tiêu dùng nội địa. Đồng thời, duy trì mức dự trữ lưu thông theo quy định, góp phần bình ổn giá thóc, gạo tại thị trường trong nước và đảm bảo an ninh lương thực.

Cục Xuất nhập khẩu cũng yêu cầu các thương nhân chủ động theo dõi sát tình hình thị trường, tổ chức phương án sản xuất, xuất khẩu phù hợp, đảm bảo xuất khẩu có hiệu quả.

Cục đề nghị các thương nhân nghiêm túc thực hiện chế độ báo cáo định kỳ về lượng thóc, gạo tồn kho, tình hình ký kết và thực hiện hợp đồng xuất khẩu gạo theo quy định.

Ngoài ra, Cục Xuất nhập khẩu đề nghị các thương nhân chủ động trao đổi với Hiệp hội Lương thực Việt Nam, báo cáo Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình cung ứng, lưu thông thóc, gạo trên thị trường trong nước và quốc tế để có các giải pháp kịp thời.

Ngoài một số đề nghị nêu trên, Cục Xuất nhập khẩu cũng có công văn hỏa tốc đề nghị Hiệp hội Lương thực Việt Nam phối hợp thực hiện một số nội dung như sau: Tăng cường đôn đốc các hội viên, đặc biệt là các doanh nghiệp lớn, giữ vai trò dẫn dắt như Tổng Công ty Lương thực miền Bắc, Tổng Công ty Lương thực miền Nam... tổ chức thu mua và tiêu thụ thóc, gạo hàng hóa, bảo đảm lợi ích cho người trồng lúa theo chính sách hiện hành.

Yêu cầu các hội viên thực hiện nghiêm túc các quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 8 năm 2018 của Chính phủ về kinh doanh xuất khẩu gạo; thường xuyên duy trì mức dự trữ lưu thông tối thiểu theo quy định tại Nghị định số 107/2018/NĐ-CP, đảm bảo cân đối xuất khẩu và tiêu dùng nội địa, góp phần bình ổn giá thóc, gạo tại thị trường trong nước.

Bên cạnh đó, tiếp tục theo dõi sát tình hình thị trường gạo; chủ động trao đổi, tổng hợp ý kiến của hội viên về khó khăn, vướng mắc phát sinh trong cung ứng, lưu thông gạo trên thị trường trong nước và quốc tế để báo cáo và đề xuất giải pháp phù hợp với các bộ, ngành liên quan.

Số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho thấy, 6 tháng đầu năm nay, xuất khẩu gạo của Việt Nam đạt hơn 4,2 triệu tấn, trị giá 2,26 tỷ USD, tăng trên 21% về lượng và 32% về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Đáng chú ý, trong tháng 6, giá gạo xuất khẩu đạt bình quân 650 USD/tấn, tăng 9,4% so với tháng 5 và tăng 20,8% so với cùng kỳ năm ngoái. Lũy kế 6 tháng, giá gạo xuất khẩu ước đạt 539 USD/tấn, tăng hơn 10% so với cùng kỳ, mức cao nhất 10 năm qua.