Không sóng điện thoại, ăn ngủ ở rừng, lương thực chủ yếu là rau rừng, cá suối, mì tôm nhưng đổi lại họ chỉ nhận được mức lương từ 3-6 triệu/tháng, cả năm được vài lần đoàn tụ với vợ con. Áp lực công việc, lương thấp, xa gia đình khiến hàng loạt nhân viên, cán bộ quản lý bảo vệ rừng ở Gia Lai và Kon Tum đồng loạt xin nghỉ việc.

Cuộc chiến không cân sức

Nhiều năm gần đây, khu vực Tây Nguyên đã đẩy mạnh nhiều biện pháp để giữ rừng, nhưng trên thực tế tình trạng vi phạm pháp luật về quản lý, bảo vệ rừng vẫn là vấn đề "nóng". Rừng ở khu vực Bắc Tây Nguyên liên tục giảm cả về diện tích lẫn trữ lượng. Tình trạng "lâm tặc" ngày càng liều lĩnh, manh động khiến nhiều nhân viên, cán bộ quản lý bảo vệ rừng thường xuyên bị đe dọa, hành hung khi đi tuần tra.

Tại Gia Lai, mới đây tổ công tác thuộc Trạm thực nghiệm lâm nghiệp Kon Hà Nừng (xã Nghĩa An, huyện Kbang) khi đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ rừng tại tiểu khu 151, lâm phần do Trạm thực nghiệm lâm nghiệp Kon Hà Nừng quản lý thì phát hiện nhóm lâm tặc đang dùng xe mô tô vận chuyển gỗ trái phép.

Lúc này tổ công tác yêu cầu kiểm tra, các đối tượng không chấp hành mà lao xe mô tô vào tổ công tác. Manh động, liều lĩnh hơn các đối tượng còn dùng bình xịt hơi cay, tay, gậy tấn công, gây thương tích lực lượng bảo vệ rừng, sau đó vận chuyển gỗ ra khỏi rừng.

Tương tự, tại Kon Tum giữa tháng 4 vừa qua, hai đối tượng mang theo một khẩu súng và mã tấu đến Trạm quản lý bảo vệ rừng Đăk Pxi, thuộc Ban quản lý rừng phòng hộ Đăk Hà (đóng tại thôn Kon Pao Kơ La, xã Đăk Pxi, huyện Đăk Hà, Kon Tum).

Lúc này, một đối tượng đã cầm súng chĩa về phía viên chức Nguyễn Văn Cường hô: "Tôi bắn vỡ sọ ông" vì cho rằng ông Cường đã cung cấp hình ảnh, thông tin về vụ vận chuyển lâm sản trái phép tại tiểu khu 329 cho cơ quan chức năng.

Ngay sau khi sự việc xảy ra, Ban quản lý rừng phòng hộ Đăk Hà đã trình báo với cơ quan chức năng. Công an huyện Đăk Hà đã mời Hồ Sỹ Hải và những người có liên quan đến làm việc. Tại cơ quan điều tra, đối tượng đã khai nhận sự việc như trên. Hiện vụ việc đang được tiếp tục điều tra, làm rõ.

Ông Nguyễn Văn Hoan - Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai nhận định: “Đây là một cuộc chiến không cân sức, khi lực lượng bảo vệ rừng chỉ sử dụng các công cụ hỗ trợ thô sơ, đơn độc đi tuần tra ở những cánh rừng già. Còn lâm tặc thường manh động, liều lĩnh để chống trả lực lượng chức năng, thậm chí còn đe dọa đến tính mạng".

"Đa phần, các nhân viên bảo vệ rừng đều là nguồn nhân lực trẻ và trình độ đại học, cao đẳng. Tuy nhiên họ phải sống trong rừng sâu, xa gia đình cả năm trời. Lương thì thấp, áp lực công việc lớn khiến cho các nhân viên nghỉ việc ngày một nhiều", ông Hoan nói.

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai, hiện có 21 Ban quản lý rừng phòng hộ và 1 ban quản lý rừng đặc dụng với gần 500 cán bộ, viên chức. Trong đó, lực lượng chuyên trách khoảng 410 người làm công tác quản lý, bảo vệ rừng lại biến động liên tục. Trong năm 2021 đã có 7 người xin nghỉ việc. Cũng trong năm 2021, dù đơn vị đã tuyển dụng gần 80 viên chức để củng cố bộ máy nhưng đến nay vẫn còn thiếu 40 chỉ tiêu.

Ông Phạm Ngọc Nhẫn - Trưởng Ban quản lý rừng phòng hộ Đăk Hà bộc bạch: "Tiền lương không đủ nuôi chính mình thì làm sao nuôi đủ gia đình. Chính vì vậy, nhiều người trong đơn vị đã xin nghỉ việc, chuyển ngành khác. Bản thân tôi và nhân viên luôn bị các đối tượng nhắn tin đe dọa bản thân, gia đình".

"Áp lực công việc lớn, đơn vị đã luôn vận động người dân và chính quyền hỗ trợ, phối hợp đi tuần tra để bảo vệ lẫn nhau. Đồng thời, kiến nghị hỗ trợ thêm cho nhân viên, cán bộ được yên tâm công tác", ông Nhẫn cho biết.

Hàng chục nhân viên, cán bộ quản lý bảo vệ rừng đồng loạt nghỉ việc

Áp lực công việc, tính mạng bị đe dọa, tiền lương ít ỏi không đủ đổ xăng, sửa xe khi đi tuần tra rừng khiến nhiều nhân viên, cán bộ bảo vệ rừng đồng loạt nộp đơn nghỉ việc.

Tương tự Gia Lai, tại Ban quản lý rừng Phòng hộ Thạch Nham (Kon Plông, Kon Tum) 2 năm qua đã có khoảng 20 người nhân viên, cán bộ xin nghỉ việc. Có mặt tại Trạm quản lý Bảo vệ rừng số 3, Ban quản lý rừng Phòng hộ Thạch Nham chúng tôi mới cảm nhận được những cơ cực, vất vả của lực lượng bảo vệ rừng nơi đây.

Nơi ngủ nghỉ sau một ngày làm việc mệt mỏi của 6 nhân viên bảo vệ rừng tại Trạm quản lý Bảo vệ rừng số 3 chỉ là cái lán xập xệ được ghép tạm bằng mấy tấm bạt cũ và đôi ba chiếc ván thừa. Vì nằm trên lưng chừng núi, không có sóng điện thoại nên mọi thông tin liên lạc ở đây đều là truyền miệng. Lương thực chủ yếu cũng chỉ rau rừng, cá suối, mì tôm…

Anh Nguyễn Anh Tuấn chỉ mới 34 tuổi nhưng đã có hơn 12 năm công tác tại Ban quản lý rừng Phòng hộ Thạch Nham. Dù đã có 12 năm công tác song mức lương của anh Tuấn hiện tại chỉ hơn 4 triệu đồng/ tháng. Nhiệm vụ của anh là tuần tra, kiểm soát hơn 1.000 ha rừng.

Tâm sự với chúng tôi, anh Tuấn bộc bạch: “Ở đây anh em nào cũng phải “gánh” trên vai 1 tiểu khu (1.000 ha). Địa hình dốc, địa bàn lại giáp ranh nhiều tỉnh nên việc tuần tra, kiểm soát thường gặp nhiều khó khăn. Nhiều hôm đi tuần cả ngày, vừa đặt lưng xuống võng nghỉ chút lại phải bật dậy đi kiểm tra, xác minh vì nghe tin báo. Trước công việc áp lực, vất vả, trách nhiệm lớn và mức lương lại thấp, nhiều anh em trong ban đã lần lượt xin nghỉ việc”.

Theo thống kê của Ban quản lý rừng phòng hộ Thạch Nham, trong hơn 2 năm qua, đơn vị đã có đến 20 nhân viên xin nghỉ việc hoặc chuyển công tác, trong đó có 10 viên chức.

Ông Phan Quốc Vũ - Trưởng Ban quản lý rừng phòng hộ Thạch Nham thông tin: “Nguồn chi và các khoản còn nhưng theo quy định thì không được chi trả, hỗ trợ thêm cho nhân viên, cán bộ đi tuần tra rừng. Mỗi tháng, các anh em chỉ được nhận khoản lương từ 3-6 triệu đồng và hỗ trợ 500.000 đồng. Đơn vị cũng mong muốn cơ quan chức năng giúp tháo gỡ những vướng mắc, bất cập này”.

Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Kon Tum - ông Phạm Xuân Khanh cho biết: “Diện tích rừng Kon Tum rộng và rất khó quản lý. Mức lương và các chế độ đãi ngộ để đáp ứng mức sống tối thiểu cho nhân viên bảo vệ rừng không được đảm bảo. Trong khi đó, lực lượng bảo vệ rừng lại sống xa gia đình, thiếu thốn đủ bề, cả về đời sống vật chất, sinh hoạt và tinh thần”.

“Lớp nhân sự trẻ đang học ngành lâm nghiệp hiện cũng ái ngại việc về địa bàn công tác. Bất cập này đã khiến Kon Tum hiện rất thiếu nguồn nhân lực phục vụ cho công tác bảo vệ rừng. Mong rằng các cấp, ngành Trung ương sớm có những văn bản, hướng dẫn về chế độ, chính sách để kịp thời hỗ trợ lực lượng tuần tra rừng. Đồng thời, các chủ rừng tiết kiệm chi thường xuyên để hỗ trợ thêm cho lực lượng đi tuần tra”, ông Khanh trăn trở.

Bài và ảnh: Trần Hiền