Thực trạng này đang khiến cho việc cưỡng chế, bán đấu giá các tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng để THA rơi vào bế tắc ở nhiều Chi cục trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trong nhiều tháng qua. Đến nay, đã có Chi cục tồn đọng tài sản đảm bảo cho hơn 50 tỷ đồng THA không thể thực hiện được do không đáp ứng được yêu cầu này của các văn phòng công chứng trong tỉnh.

Trao đổi với NB&CL, đại diện nhiều văn phòng công chứng trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, yêu cầu này không phải do các văn phòng công chứng “bắt tay” nhau để làm khó cơ quan THA . Đây là quy định chung đã được Sở Tư pháp chỉ đạo triển khai thực hiện trong mấy tháng gần đây.

Trước những khó khăn, vướng mắc khiến cho việc THA bị dồn ứ ở nhiều Chi cục, Cục THA dân sự tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã đưa ra nhiều giải pháp phối hợp nhưng vẫn chưa tìm được “tiếng nói chung”. Quyết liệt nhất là tổ chức cuộc họp liên ngành vào tháng 9/2017, với sự tham dự đông đủ của lãnh đạo Sở Tư pháp, Hội Công chứng viên, các phòng công chứng và các Chi cục THA dân sự...

Tại buổi họp, sau khi Phó cục trưởng Cục THA dân sự đưa ra một số khó khăn, vướng mắc, 100% lãnh đạo đại diện tham dự đã thống nhất được một số giải pháp tháo gỡ khó khăn này ở các cơ quan THA.

Cụ thể, công chứng viên có thể tham gia hoặc không tham gia việc tổ chức bán đấu giá tài sản nhưng vẫn chứng thực hợp đồng mua bán tài sản đấu giá. Và người phải THA chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng nhưng theo quy định pháp luật thuộc trường hợp được cấp thì người yêu cầu công chứng chỉ cần cung cấp bộ hồ sơ theo quy định khoản 1 và 2 Điều 40 Luật Công chứng thay vì phải xuất trình bản chính các giấy tờ để đối chiếu như yêu cầu hiện nay.

Cục THA dân sự cho rằng, căn cứ theo quy định của Luật bán đấu giá tài sản cơ quan THA có quyền kê biên, thẩm định giá và bán đấu giá với các trường hợp tài sản là quyền sử dụng đất, nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất mà không có hoặc không thu hồi được giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng để đảm bảo THA.

Theo đó, sau khi đấu giá thành, hợp đồng mua bán tài sản đấu giá sẽ được ký kết giữa người có tài sản đấu giá (Chấp hành viên THA - PV) với người trúng đấu giá. Hoặc hợp đồng được ký kết giữa người có tài sản đấu giá, người trúng đấu giá với tổ chức đấu giá. Hợp đồng mua bán tài sản đấu giá được thực hiện theo quy định của pháp luật dân sự, do đó hợp đồng mua bán này phải được chứng thực.

Để đi theo giải pháp này, buộc chấp hành viên của các cơ quan THA dân sự phải có trách nhiệm thực hiện đầy đủ các trình tự thủ tục về THA dân sự như: Thông báo cho đương sự tự nguyện giao nộp bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Nếu đương sự không tự nguyện thực hiện thì áp dụng biện pháp cưỡng chế, kê biên tài sản đảm bảo THA, thẩm định giá, bán đấu giá tài sản kê biên và ký hợp đồng mua bán tài sản đấu giá theo quy định tại Điều 46 của Luật Bán đấu giá tài sản. Vận dụng giải pháp này, các chấp hành viên phải chịu trách nhiệm pháp lý về trình tự, thủ tục thực hiện...

Với giải pháp này, Cục THA dân sự đề nghị Sở Tư pháp phối hợp, hướng dẫn và chỉ đạo Hội Công chứng viên tỉnh, các phòng công chứng trên địa bàn tỉnh thực hiện công chứng, chứng thực hợp đồng mua bán tài sản đấu giá, tạo điều kiện cho các cơ quan THA dân sự thi hành tốt các bản án, Quyết định đã có hiệu lực thực thi.

Dường như không đồng ý với kết luận cuộc họp liên ngành do Cục THA dân sự tổ chức, Sở Tư pháp lập tức có văn bản chỉ đạo các tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh thực hiện nghiêm việc công chứng các hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng. Cụ thể, việc công chứng các hợp đồng, giao dịch liên quan đến tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng thì công chứng viên chỉ thực hiện khi người yêu cầu công chứng cung cấp bản chính Giấy CNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất để đối chiếu theo đúng quy định tại khoản 8 Điều 40 và khoản 3 Điều 41 Luật Công chứng năm 2014.

Như vậy, giải pháp tháo gỡ khó khăn trong công tác cưỡng chế bán đấu giá tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng để đảm bảo THA tiếp tục rơi vào bế tắc. Trao đổi với NB&CL, Phó Cục trưởng Cục THA dân sự Bà Rịa - Vũng Tàu Lại Anh Thắng cho biết, sắp tới Cục THA dân sự sẽ phải tiếp tục làm việc với Sở Tư pháp để thống nhất giải pháp trước khi có kiến nghị gửi Tổng cục THA.

Được biết, hiện những khó khăn, vướng mắc trong công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá để đảm bảo THA đã được Cục THA dân sự báo cáo lãnh đạo tỉnh Bà Rịa - Vùng Tàu xem xét, chỉ đạo.               

          Thanh Hải