Bài ca sâu lắng về 'Thủ đô gió ngàn'

Thứ bảy, 28/08/2021 22:07 PM - 0 Trả lời

(CLO) Tào Khánh Hưng chưa và còn lâu nữa mới trở thành một tác gia âm nhạc, nhưng con đường thơ - nhạc anh đang khai phá, bước đầu phải nói là khá thành công. Chỉ trong một thời gian ngắn, Thi - nhạc - nhà báo này đã có một chùm ca khúc đáng nể trọng...

"Hương chè - Đó là ca từ. Không, đầu tiên vẫn là bài thơ mới nhất của Thi - nhạc sĩ - Nhà báo Tào Khánh Hưng, viết về đất chè - nơi chốn vốn đã, đang là “danh bất hư truyền” của loài cây đặc sản ẩm thực (đồ uống) số 1 cả nước, cũng là “Thủ đô kháng chiến” - “Thủ đô gió ngàn” thời 9 năm đánh Pháp.

bai ca sau lang ve thu do gio ngan hinh 1

Sau vài lần nghe ca khúc “Hương Chè” qua giọng ca của nữ ca sĩ Hoài Phương - Giảng viên Khoa Thanh nhạc, Trường Đại học Sư phạm nghệ thuật Trung ương (Bộ GD & ĐT); thực sự đã lôi cuốn tôi bởi hai thứ cốt lõi nhất trong một bài hát - là “tứ thơ” kết hợp với “tứ nhạc” không thể nhuần nhị hơn, hay nói cách khác “như hình với bóng” của bài ca này. Sự ăn nhập đó, đúc thành “hình tượng âm nhạc” (tư duy trừu tượng của nhạc sĩ, thông qua cảm xúc thẩm mỹ để đến với người nghe) trong một tác phẩm âm nhạc vốn là sở trường của Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn - Người nhạc sĩ tài hoa, trọn đời chỉ có thể phổ nhạc trên chính các ca từ do mình đặt - thực chất là những bài thơ độc lập do ông sáng tạo nên. Thế nên, Trịnh Công Sơn gần như không phổ thơ người khác khi làm ca khúc. Trong cả kho tàng nhạc sĩ để lại (hiện chưa có thống kê chính xác về số tác phẩm), ước đoán không dưới 600 ca khúc; tuy nhiên số ca khúc của ông được công chúng biết đến rộng rãi đã là 236 ca khúc (cả lời và nhạc). Điều này lý giải được phần nào, tại sao tác phẩm để đời của những tác giả vừa là “thi” vừa là “nhạc”, luôn dễ dàng lay động hàng triệu người nghe, trở thành những bài ca “đi cùng năm tháng”.

Tào Khánh Hưng chưa và còn lâu nữa mới trở thành một tác gia âm nhạc, nhưng con đường thơ - nhạc anh đang khai phá, bước đầu phải nói là khá thành công. Chỉ trong một thời gian ngắn, Thi - nhạc - nhà báo này đã có một chùm ca khúc đáng nể trọng: “Trường Sa yêu thương”, “Tự hào cô giáo trẻ”, “Về Hà Nam anh nhé”, “Cha ở đâu?”, “Mường Tè quê em”, "Tình người Hà Nội"…

bai ca sau lang ve thu do gio ngan hinh 2 — Nhà báo Lê Quang Vinh (bên trái) trao đổi với Phó TBT Báo Xây dựng Tào Khánh Hưng về ý tưởng và nội dung ra đời “Hương chè’ – ca khúc sâu lắng về “Thủ đô gió ngàn”.

Nghề báo đã cho anh nhiều cơ hội của những chuyến đi đến với nhiều vùng miền trên đất nước. Ở đâu từng in dấu chân anh, cũng để lại nhiều ấn tượng được thể hiện khá sâu đậm trong các tác phẩm báo chí đăng ở báo Trung ương lẫn địa phương. Tào Khánh Hưng đi để cảm nhận, nhập tâm; cũng là dịp để chắt lọc chất liệu cho những ca từ, hình ảnh thơ sau này trong các bài hát.

“Trường Sa yêu thương” là ca khúc viết ngay sau chuyến đi công tác hơn mười ngày trên quần đảo Trường Sa cùng Nhà giàn ĐK1 giữa đại dương. Cảm xúc từ lời ca đến nét nhạc trong đó thật dạt dào, lắng đọng, lại quá gần gũi với đời sống của người chiến sĩ Hải quân ngày đêm kiên cường nơi đầu sóng ngọn gió trước sự rình rập của kẻ thù. Bài hát từng được vang lên trong một chương trình của Kênh truyền hình Quốc hội, thu hút hàng triệu người nghe, khẳng định chủ quyền Trường Sa, Hoàng Sa là của Việt Nam; gửi gắm đến các chiến sĩ Trường Sa, Hoàng Sa nỗi lòng tác giả cũng như mọi người dân Việt: những người lính biển khơi luôn trong trái tim đồng bào; đồng bào cả nước luôn hướng về Trường Sa, Hoàng Sa: “Trường Sa quần đảo linh thiêng/ Em biết không có máu xương bao người/ Em ơi ra đảo một lần/ Để lòng ta thấy thêm gần Trường Sa…”.

bai ca sau lang ve thu do gio ngan hinh 3

Bài hát “Cha ở đâu?”, là cảm xúc của Tào Khánh Hưng sau chuyến cùng TBT Báo Xây dựng Nguyễn Anh Dũng, TBT Tạp chí Hòa nhập Nguyễn Ngọc Quyết vào Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Trường Sơn, Nghĩa trang liệt sĩ quốc gia Đường 9 ở Quảng Trị trong dịp tháng 7/2019. Tại đây, hơn 2 ngày Phó TBT Báo Xây dựng Tào Khánh Hưng cùng đoàn công tác đã dâng hương hoa, lễ vật tri ân các Anh hùng - Liệt sĩ, tặng quà bà con một số xã ở huyện Hướng Hoá; thăm những địa danh nổi tiếng như Tà Cơn, Khe Sanh, Làng vây, Thành cổ Quảng trị. Sau chuyến đi, Tào Khánh Hưng viết bài thơ “Cha ở đâu?”, kịp gửi đi tham dự cuộc thi sáng tác thơ với chủ đề “Tri ân chiến sĩ” do Trung tâm thơ ca Việt Nam tổ chức.

Bài thơ có những câu khi đọc lên, khiến lay lắt cả cõi lòng: “Tiếng con gọi cha trời đất cũng rưng rưng/ Nghĩa trang Trường Sơn hào quang sáng bừng hàng mộ/ Con thắp nén hương thơm, hương chia đều theo gió/ Vòng hoa con dâng linh hồn cha bay cao, trường tồn”.

Không ngẫu nhiên, bài thơ “Cha ở đâu? ” đã vượt lên gần một nghìn bài thơ khác để đoạt giải Ba. Tứ thơ là cả câu chuyện có thật về người cha liệt sĩ của chính vợ mình; cộng hưởng cùng cảm xúc khi chứng kiến hàng hàng lớp lớp các ngôi mộ vô danh (chưa biết tên) tại Nghĩa trang liệt sĩ Trường Sơn, Nghĩa trang liệt sĩ Đường 9 đang hiện hữu trước mắt tác giả.

Bài thơ sau vài ngày ra đời, được Tào Khánh Hưng phổ thành ca khúc cùng tên. Nó cũng lập tức được tuyển chọn để trình diễn trong chương trình đặc biệt “Những ca khúc bất hủ đi cùng năm tháng”, phát sóng lúc 9 giờ đến 9 giờ 30 phút sáng ngày 27/7/2021 - đúng dịp Kỷ niệm 74 năm “Ngày Thương binh - Liệt sĩ” trên sóng VOV (Đài tiếng nói Việt Nam).

Sự kiện âm nhạc đặc biệt này có tất cả 5 ca khúc, thì “Cha ở đâu?” là ca khúc mới toanh, vinh dự được cất lên cùng giọng ca opera của ca sĩ Tường Lâm (Học viện Âm nhạc quốc gia VN), bên cạnh 4 ca khúc đã rất nổi tiếng suốt mấy chục năm nay, gồm: “Màu hoa đỏ” (của Nhạc sĩ Thuận Yến), “Cỏ non thanh cổ” (của Nhạc sĩ Tân Huyền), “Bài ca không quên” (của Nhạc sĩ Phạm Minh Tuấn), “Miền xa thẳm” (của Nhạc sĩ Đức Trịnh).

Rồi một ca khúc khác là “Về Hà Nam anh nhé!”. Với ca từ giản dị, chất nhạc chủ đạo là dân ca đồng bằng Bắc bộ mượt mà, sâu lắng; bài hát đã giới thiệu với nhân dân cả nước quê hương nhà cách mạng tiền bối Nguyễn Hữu Tiến – người con của mảnh đất truyền thống Núi Đọi, Sông Châu (Duy Tiên, Hà Nam) - tác giả Quốc kỳ nước ta (người vẽ lá cờ Tổ quốc). Bài hát được hát vang trong chương trình ca nhạc đặc biệt của Đài Tiếng nói Việt Nam chào mừng Khai mạc Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (sáng 26/1/2021 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Hà Nội). Chương trình phát sóng trước 1 ngày, lúc 11h 30 phút trưa ngày 25/1/ 2021.

Trở lại bài thơ - lời ca khúc “Hương chè”.

Mở đầu là những câu thơ hào sảng nhưng không kém phần trữ tình thường thấy trong các trường ca viết về đất nước - đề tài rộng lớn, trùm lên cả những giai đoạn lịch sử: “Câu hát then, tiếng đàn tính/ Đưa anh về - về quê em bát ngát đồi chè”; “Dòng sông Công mơ màng, con đò ai đứng đợi/ Núi Cốc chung tình vời vợi chờ mong”...

Khổ thơ tiếp theo, vẫn trên nền của tinh thần niềm tự hào vùng đất “danh bất hư truyền” về cây chè, nhưng được đẩy lên cao trào mang tính thời đại - thứ mà trong truyền thống, dù đã rất đẹp rồi (“Đẹp vô cùng, Tổ quốc ta ơi/ Rừng cọ đồi chè, đồng xanh ngào ngạt/ Nắng chói sông Lô, hò ô tiếng hát/ Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca…” - bài thơ “Ta đi tới” của Tố Hữu); nhưng chưa bao giờ có: “Thành phố lung linh ánh thép rực hồng/ Nhà máy vào ca xanh màu xanh áo thợ/ Núi rừng trập trùng nhớ chiến khu xưa/ Còn in bóng Bác Thủ đô gió ngàn”.

(Tác giả cực kỳ khôn khéo, khi đang cao hứng miêu tả hiện thực ập ùa trong trái tim, thì lập tức gợi lại trọng trách đặc biệt được lịch sử giao phó của quê hương Thái Nguyên đã từng là trái tim của chiến khu Việt Bắc - vinh dự không một miền quê nào có: “Núi rừng trập trùng nhớ chiến khu xưa/ Còn in bóng Bác Thủ đô gió ngàn”).

“Anh qua sông Cầu dạt dào câu hát

Khúc dân ca lời khoan nhặt ngọt ngào

Thái Nguyên ơi… thơm, ngọt hương chè

Câu sli, câu hát lượn mời người về thăm

Thái Nguyên ơi... thấp thoáng bóng áo chàm

Xanh ngát đồi chè, xanh nương lúa, nương ngô

Nón lá nghiêng nghiêng tay em nâng búp chè

Đón anh về, về Thái Nguyên quê hương em”.

Đây là hai khổ thơ hay nhất, trữ tình nhất, đáng yêu nhất khó có thể viết hay hơn về Thái Nguyên - “Thủ đô gió ngàn” của “thì hiện tại”.

Có lẽ bài thơ và sau đó là nét nhạc vừa trữ tình vừa hào sảng, lại rất sâu lắng của nhạc phẩm, Tào Khánh Hưng đã “đo ván” các Ban biên tập âm nhạc Đài phát thanh - Truyền hình cấp tỉnh cũng như Trung ương, để bài hát ngay sau khi ra đời chỉ vài ngày, đã được phủ sóng toàn quốc - thời điểm cả nước chuẩn bị mừng Quốc khánh 2/9 lần thứ 76 (2/9/1945 - 2/9/2021) trong hoàn cảnh toàn Đảng toàn dân quyết tâm cao nhất, bằng mọi giá khống chế - kiểm soát dịch ngay trong tháng 9 này - tháng từng mở đầu kỷ nguyên mới của đất nước, Tổ quốc Việt Nam thân yêu cách đây hơn 3/4 thế kỷ./.

Mời bạn đọc nghe ca khúc Hương chè qua giọng hát của ca sĩ Hoài Phương.

Lê Quang Vinh

Tags:

Thanh Hương

Vai diễn càng khó

càng muốn chinh phục

Tin mới

Vụ xe rác rơi xuống cầu Bình Thành ở Huế: Tìm thấy thi thể nạn nhân đầu tiên

(CLO) Sau nỗ lực tìm kiếm suốt ngày đêm, đến sáng 23/11, lực lượng chức năng thị xã Hương Trà, Thừa Thiên Huế đã tìm thấy thi thể nạn nhân đầu tiên bị rơi xuống sông Hữu Trạch.

Đời sống

Sắp diễn ra đại sự kiện Honda Thanks Day 2024 trên phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm

(CLO) Honda Thanks Day 2024 diễn ra từ ngày 30/11-1/12 trên phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm bao gồm không gian sắc hoa và triển lãm ảnh Hà Nội, khu vực trưng bày sản phẩm và công nghệ Honda, không gian làng nghề Thủ đô, các khu vực vui chơi cho trẻ em và gia đình…

Robot như người thật, công nghệ của Trung Quốc đang vượt ra ngoài không gian

(CLO) Các nhà lãnh đạo Trung Quốc tin rằng họ phải là một siêu cường công nghệ để "nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và ứng phó với các rủi ro bên ngoài".

Tiêu điểm Quốc tế

Thủ tướng Đức tiếp tục tái tranh cử bất chấp sự ủng hộ giảm sút

(CLO) Thủ tướng Đức Olaf Scholz ứng cử nhiệm kỳ thứ hai bất chấp sự ủng hộ kém mạnh mẽ trong đảng của ông.

Thế giới 24h

COP29 kéo dài thêm thời gian do các nước nghèo từ chối lời đề nghị 250 tỷ USD

(CLO) Hội nghị khí hậu 2024 của Liên hợp quốc (COP29) đã phải kéo dài sang thứ Bảy, sau khi các quốc gia đang phát triển từ chối lời đề nghị trị giá 250 tỷ USD từ các nước giàu để giúp họ giải quyết tình trạng nóng lên toàn cầu.

Biến đổi khí hậu

Quần thể danh thắng Tràng An nhận giải thưởng 'Điểm đến có ảnh hưởng' 2024

(CLO) Di sản Văn hóa và Thiên nhiên thế giới Quần thể danh thắng Tràng An vinh dự được trao giải “Impactful destination” - “Điểm đến có ảnh hưởng” 2024.

Du lịch

Lập Hội đồng thẩm định dự án đường sắt 183.856 tỷ đồng

(CLO) Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) vừa thành lập Hội đồng thẩm định quy hoạch tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh nối với Trung Quốc với tổng mức đầu tư 183.856 tỷ đồng.

Giao thông

Tôn vinh những nỗ lực đảm bảo trật tự, an toàn giao thông

(CLO) Thông tin từ Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho biết, lễ trao giải thưởng “Vô lăng vàng” năm 2024 sẽ được tổ chức vào cuối tháng 12/2024.

Giao thông

Phấn đấu hoàn thành dự án xây dựng tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven theo biển đúng mục tiêu đề ra

(CLO) Để dự án xây dựng tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven biển hoàn thành theo đúng mục tiêu đề ra trước ngày 1/7/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định yêu cầu các đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thành giải póng mặt bằng, cũng như nốt các phần còn tồn tại trong thời gian sớm nhất.

Giao thông

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình: Thắt chặt tình đoàn kết, xây dựng Đắk Lắk ngày càng giàu mạnh

(CLO) Tối 22/11, tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức Lễ kỷ niệm 120 năm Ngày thành lập tỉnh Đắk Lắk (22/11/1904 - 22/11/2024). Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình tham dự và chia vui với nhân dân tỉnh Đắk Lắk.

Tin tức

Khai mạc Liên hoan nghệ thuật dân gian 'Việt Nam - những sắc màu Di sản'

(CLO) Tối 22/11, trong không khí chào mừng Ngày Di sản Văn hóa Việt Nam (23/11) và kỷ niệm 10 năm Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, Liên hoan nghệ thuật dân gian truyền thống “Việt Nam - những sắc màu Di sản” chính thức khai mạc tại Nghệ An.

Đời sống văn hóa

Nhận định Southampton vs Liverpool, 21h ngày 24/11 tại Ngoại hạng Anh

(CLO) Nhận định Southampton vs Liverpool, 21h ngày 24/11 tại Ngoại hạng Anh; dự đoán tỉ số Southampton vs Liverpool cùng các chuyên gia phân tích.

Thể thao

Ông Trump được hoãn xử vô thời hạn 'vụ án 34 tội danh', gần như đã hết tội

(CLO) Vào thứ Sáu (22/11), thẩm phán đã hoãn vô thời hạn vụ án gồm 34 tội danh hình sự của ông Donald Trump, vốn liên quan đến việc làm sai lệch hồ sơ kinh doanh và khoản “tiền bịt miệng” ở New York.

Thế giới 24h

Đưa văn học nghệ thuật đến gần công chúng trong thời đại số

(CLO) Với chủ đề “Làm thế nào để những tác phẩm văn học nghệ thuật đến được với công chúng?”, buổi tọa đàm do Liên hiệp Các hội văn học nghệ thuật (VHNT) TP.HCM tổ chức đã thu hút sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu, cơ quan quản lý văn hóa và nghệ sĩ.

Đời sống văn hóa

Hà Nam: Sẽ dôi dư 143 cán bộ, công chức xã sau sáp nhập đơn vị hành chính

(CLO) Dự kiến tỉnh Hà Nam có 19 đơn vị hành chính cấp xã phải thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2025. Sau sắp xếp sẽ dôi dư 143 cán bộ, công chức (cán bộ 92 người, công chức 51 người).

Tin tức

Khánh Hòa lần đầu tổ chức lễ hội trầm hương tại Festival Biển Nha Trang 2025

(CLO) Lễ hội trầm hương lần đầu tiên được tổ chức tại Festival Biển Nha Trang 2025 được kỳ vọng mang đến những trải nghiệm, hiểu biết về nghề trầm.

Du lịch

Bình Luận

Tin khác

Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) tập trung giải quyết các 'điểm nghẽn' thể chế

(CLO) Luật Di sản văn hóa (sửa đổi) sẽ tập trung giải quyết các “điểm nghẽn” thể chế và sẽ là hành lang pháp lý quan trọng để bảo vệ và phát huy giá trị di sản.

Đời sống văn hóa

Khai mạc Liên hoan nghệ thuật dân gian 'Việt Nam - những sắc màu Di sản'

Đời sống văn hóa

Đưa văn học nghệ thuật đến gần công chúng trong thời đại số

Đời sống văn hóa

Hàng loạt di tích mở cửa miễn phí trong Ngày Di sản văn hóa Việt Nam

(CLO) Nhân Ngày di sản Văn hoá Việt Nam 23/11, hàng loạt di tích lịch sử thông báo mở cửa miễn phí đón tiếp tất cả du khách tới tham quan.

Đời sống văn hóa

Trưng bày cổ vật Đông Sơn được phát hiện ở Vĩnh Phúc

(CLO) Hàng trăm tài liệu, cổ vật có niên đại cách ngày nay hơn 2.000 năm, phản ánh sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Đông Sơn trên đất Vĩnh Phúc.

Đời sống văn hóa

Liên hoan phim hoạt hình 'Dòng khát vọng' chính thức khai màn

(CLO) Lần đầu tiên, Liên hoan phim hoạt hình “Dòng khát vọng” được tổ chức nhân kỷ niệm 65 năm ngành Hoạt hình Việt Nam ra đời (9/11/1959).

Đời sống văn hóa

Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ VII với nhiều điểm mới nổi bật

(CLO) Để tiếp tục nâng cao chất lượng, đưa Giải thưởng Sách Quốc gia xứng tầm với vị thế là một giải thưởng cấp quốc gia, đồng thời tạo sự lan tỏa mạnh mẽ đến gần hơn với bạn đọc, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành Điều lệ và Quy Giải thưởng mới với nhiều điểm mới. Thông tin này được đưa ra tại buổi họp báo do Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức sáng nay ngày 22/11 tại Hà Nội.

Đời sống văn hóa