Bảng giá đất “cũ” đã “lỗi thời”?

Cuối tháng 7/2024, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM công bố dự thảo bảng giá đất mới theo quy định của Luật Đất đai 2024. Dự kiến, nếu được UBND TP.HCM thông qua, bảng giá đất mới sẽ được áp dụng từ ngày 1/8/2024.

Theo bảng giá đất mới, giá đất bình quân của thành phố sẽ tăng 10 - 20 lần so với giá hiện hành. Cá biệt, giá đất ở các quận, huyện ven đô có mức tăng trên 30 lần, đơn cử giá đất tại quận 12 tăng 3 - 33 lần, giá đất huyện Hóc Môn tăng 5 - 51 lần; huyện Củ Chi tăng 9 - 31 lần; huyện Bình Chánh tăng 2 - 36 lần.

Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho rằng, việc đưa ra dự thảo bảng giá đất mới là hợp lý, phù hợp với Luật Đất đai 2024 vừa chính thức có hiệu lực từ 1/8. Như vậy, nếu dự thảo bảng giá đất được thông qua và có hiệu lực từ 1/8 sẽ có sự đồng bộ với Luật Đất đai 2024.

Tại cuộc họp vào chiều 12/8, bà Nguyễn Thị Kim Thúy - Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM cho rằng, Quyết định số 02/2020/QĐ-UBND của UBND thành phố (bảng giá đất “cũ” theo quy định của Luật Đất đai 2013) quy định về bảng giá đất qua thời gian triển khai thực hiện đến nay đã phát sinh nhiều bất cập, hạn chế.

Cụ thể, bảng giá đất hiện hành cũ tiệm cận giá đất thị trường, phạm vi áp dụng hẹp, chỉ sử dụng cho 8 trường hợp để thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai, chu kỳ xây dựng bảng giá đất kéo dài (5 năm), khó cập nhật biến động thị trường, thiếu giá đất tái định cư để kịp thời giải ngân vốn đầu tư công cho các dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn thành phố…

Do đó, bà Thúy kỳ vọng dự thảo bảng giá đất mới được áp dụng sẽ góp phần thúc đẩy công tác đền bù, giải phóng mặt bằng nhiều dự án như Vành đai 3, rạch Xuyên Tâm, kênh Đôi... Các dự án, công trình trọng điểm được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách sẽ đúng tiến độ, không bị ách tắc.

Bởi, giá mới tiệm cận thị trường dễ nhận được sự đồng thuận của người dân vì các mức hỗ trợ, đền bù đều sẽ tăng lên. Từ đó, các dự án, công trình trọng điểm được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách sẽ đúng tiến độ, không bị ách tắc.

Ngoài ra, việc áp dụng bảng giá đất mới sẽ góp phần ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của thành phố và đảm bảo cho thị trường ngày càng minh bạch hơn. Khắc phục những tồn tại của bảng giá đất hiện hành và đảm bảo công bằng khi thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với người dân.

Dự thảo gây tranh cãi

Chưa đồng tình với quan điểm này, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP.HCM cho biết, bảng giá đất sẽ là căn cứ để tính tiền sử dụng đất, tính một số loại thuế, phí trong quản lý, sử dụng đất đai, ví dụ như chi phí làm “sổ đỏ”. Vì vậy, với mức tăng sốc như trên sẽ là gánh nặng đối với người dân đang làm thủ tục cấp “sổ đỏ”.

Ông Châu cho biết, hiện nay, thành phố có hơn 13.000 trường hợp chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), chiếm 0,7% tổng số thửa đất trên địa bàn thành phố.

“Người dân TP.HCM đang rất quan tâm tới bảng giá đất mới do Sở Tài nguyên và Môi trường công bố, nhiều người trong số họ khá sốc với mức giá đất mới, nhất là những người đang làm hồ sơ xin giấy chứng nhận”, ông Châu nói.

Ông Lê Trung Tuấn - chuyên gia bất động sản cho rằng: Việc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đưa ra dự thảo bảng giá đất mới có phần hơi vội vàng. Tuy nhiên, nhìn ở góc độ tích cực có thể thấy bảng giá đất tăng, tiến sát với thị trường sẽ hỗ trợ tốt hơn quá trình đàm phán giải phóng mặt bằng, kể cả các dự án bất động sản và dự án đầu tư công.

“Thời gian đền bù, giải phóng mặt bằng được rút ngắn đồng nghĩa với việc tiết kiệm chi phí đầu tư”, ông Tuấn nói.

Do dự thảo bảng giá đất mới được công bố đang gây tranh cãi, nên cho tới thời điểm hiện tại, tức là đã nửa đầu tháng 8, cơ quan soạn thảo thông báo vẫn đang tiếp nhận thông tin phản ánh từ nhiều phía.

Ông Nguyễn Toàn Thắng - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho biết, dự thảo bảng giá đất được thực hiện, khảo sát một cách chặt chẽ. Khi ban hành sẽ có nhiều điểm tích cực và một số nội dung chưa tích cực.

Cũng theo ông Thắng, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM đang tổng hợp tất cả các ý kiến đóng góp để cùng các Sở, ban ngành liên quan tham mưu cho lãnh đạo TP.HCM sớm xem xét, quyết định.

“Một mình một kiểu”

Ông Lê Hoàng Châu rất đồng cảm với Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM về trách nhiệm của cơ quan chuyên môn về quản lý đất đai. Tuy nhiên, ông Châu cho biết, hiện chỉ duy nhất TP.HCM công bố thông tin về bảng giá đất mới.

“Tôi mong Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM nên đặt mình vào hoàn cảnh của người dân để thấy rõ hơn vì sao thời điểm hiện nay chưa nên ban hành bảng giá đất theo cách tính của Sở. Bởi nếu áp dụng, người dân có nhu cầu xin cấp “sổ đỏ” sẽ bị sốc”, ông Châu nói.

Ông Lê Hoàng Châu kiến nghị, bảng giá đất theo quy định hiện nay phải được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025, thay vì bảng giá đất mới được Sở Tài nguyên và Môi trường công bố. Liên quan tới vấn đề này, mới đây, Bộ Tài chính đã có công văn 8288 gửi các Bộ ngành, các địa phương hướng dẫn triển khai các quy định tại Luật Đất đai 2024 liên quan đến công tác quản lý, sử dụng tài sản công.

Theo đó, Bộ Tài chính khẳng định: Bảng giá đất do UBND cấp tỉnh ban hành theo quy định của Luật Đất đai 2013 được tiếp tục áp dụng đến hết ngày 31/12/2025. Trường hợp cần thiết, UBND cấp tỉnh quyết định điều chỉnh bảng giá đất theo quy định của luật này cho phù hợp với tình hình thực tế về giá đất tại địa phương.

Với công văn mới nhất của Bộ Tài chính tiếp tục khẳng định bảng giá đất “cũ” của TP.HCM vẫn có hiệu lực và chưa cần phải ban hành bảng giá đất. Do đó, giới chuyên gia đề nghị tạm thời chưa áp dụng bảng giá đất mới tại TP.HCM.

Định Trần