Hướng tới xuất khẩu các sản phẩm có giá trị cao

Theo báo cáo về thị trường bất động sản công nghiệp được Savills Việt Nam công bố mới đây cho thấy, Việt Nam đang là tâm điểm trong việc thu hút các dự án lớn với với tổng vốn đăng ký lên tới hàng tỷ USD.

Chuyên gia của Savills Việt Nam cũng nhận định, Việt nam có sự tăng trưởng ổn định nhờ các động lực chính của thị trường, bao gồm lực lượng lao động trẻ và năng động, chi phí lao động cạnh tranh, nền kinh tế định hướng xuất khẩu, môi trường kinh doanh ổn định… và đặc biệt là sự tham gia tích cực của Việt Nam vào các Hiệp định Thương mại tự do.

Báo cáo này cũng cho thấy Việt Nam đang tiến tới chuỗi giá trị với tư cách là nền kinh tế định hướng xuất khẩu đối với các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, thông qua việc ghi nhận doanh thu từ việc xuất khẩu điện thoại và linh kiện điện thoại tại Việt Nam tăng mạnh.

Cụ thể, số liệu từ năm 2016 đến 2022 cho thấy, kim ngạch xuất khẩu điện tử, máy tính tăng 193% và kim ngạch xuất khẩu điện thoại tăng 68%. Các mặt hàng có giá trị gia tăng cao khác như điện tử, máy tính và linh kiện trong năm 2016 có kim ngạch xuất khẩu đạt 19 tỷ USD. Tuy nhiên tới năm 2022, giá trị xuất khẩu đã đạt 56 tỷ USD. Phân khúc này chiếm 15% kim ngạch xuất khẩu và tăng 10% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó các ngành xuất khẩu có giá trị gia tăng thấp như dệt may hay giày dép chỉ chiếm lần lượt 10 và 4% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Sự phát triển còn được thấy rõ thông qua việc hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào lĩnh vực sản xuất và chế biến. Nửa đầu năm 2023, vốn FDI vào lĩnh vực này ghi nhận đạt 8,4 tỷ USD, chiếm 63% tổng vốn đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, đã có 379 dự án mới có vốn đăng ký cấp mới là 5,4 tỷ USD. Trong số 345 dự án hiện hữu, có 225 dự án tăng vốn với tổng vốn tăng thêm là 2,1 tỷ USD.

Một số dự án đầu tư lớn trong nửa đầu năm 2023 ở khu vực phía Bắc là dự án của Fulian Precision Technology, với vốn đầu tư 621 triệu USD tại Bắc Giang; dự án 280 triệu USD của Goerteck (Hong Kong) Co. tại Bắc Ninh và dự án 165 triệu USD của Boltun Corp & QST International Corp tại Quảng Ninh.

Còn tại phía Nam, các dự án nổi bật có thể kể đến như dự án của Shandong Haohua Tire trị giá 500 triệu USD tại Bình Phước; dự án 185 triệu USD của Suntory Pepsico Việt Nam tại Long An và dự án 163 triệu USD tại Bình Dương của Pandora Production Holdings A/S.

Trong đó, Bắc Giang là tỉnh ghi nhận lượng vốn FDI đăng ký mới trong sản xuất lớn nhất cả nước với 1,06 tỷ USD, tương đương 20% lượng vốn đầu tư. Tiếp theo là Bình Phước với 11% tổng vốn đăng ký trị giá 577 triệu USD và Bắc Ninh đứng thứ ba với 9% tổng vốn đăng ký trị giá 486 triệu USD.

Cho tới hiện tại, đã có 397 khu công nghiệp (KCN) được thành lập với tổng diện tích đất là 122.900 ha. Có 292 KCN đang hoạt động với tổng diện tích đất hơn 87.100 ha. 106 KCN khác đang được xây dựng với tổng diện tích đất 35.700 ha. Các KCN trên toàn quốc có tỷ lệ lấp đầy cao trên 80%, trong đó các tỉnh trọng điểm phía Bắc đạt 83% và các tỉnh trọng điểm phía Nam đạt 91%.

Trong đó khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc ghi nhận 68 dự án KCN với diện tích đất cho thuê đạt 12.000 ha. Giá đất cho thuê tăng ở mức 30% theo năm, đạt trung bình 138 USD/m2/chu kỳ thuê. Khách thuê tại khu vực này chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực điện tử và máy tính, sản xuất lắp ráp ô-tô, máy móc và thiết bị cũng như các cấu kiện liên quan tới năng lượng mặt trời.

Còn tại khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam ghi nhận 122 dự án KCN với diện tích đất cho thuê đạt 24.883 ha. Giá cho thuê đất tăng 15% theo năm và đạt mức trung bình tại 174 USD/m2/chu kỳ thuê. Khách thuê chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực chế biến thực phẩm và nước giải khát, vật liệu xây dựng, dệt may và sản phẩm cao su và nhựa.

Bất động sản công nghiệp còn nhiều thách thức trong thời gian tới

Theo Savills Việt Nam, bất chấp những khó khăn toàn cầu, Việt Nam dự kiến duy trì mức tăng trưởng kinh tế nhanh chóng trong trung hạn khi xuất khẩu phục hồi và tiếp tục được hưởng lợi từ sự chuyển dịch trong chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu sang các trung tâm sản xuất cạnh tranh ở Đông Nam Á. 

Năm 2022 và 2023 đã chứng kiến những cột mốc quan trọng cho sự tăng trưởng của ngành công nghiệp tại đồng bằng sông Cửu Long. Vào tháng 9/2023, chủ đầu tư VSSIP đã khởi công dự án đầu tiên tại Cần Thơ với diện tích 900ha, dự kiến sẽ là khu phức hợp của trung tâm công nghiệp, công nghệ cao, dịch vụ và dân cư. Giai đoạn 1 sẽ có diện tích 293,7 ha, vốn đầu tư hơn 152 triệu USD.

VSIP cũng đầu tư xây dựng tuyến đường trị giá 7,4 triệu USD nối dự án với Quốc lộ 80 trong giai đoạn chuẩn bị thi công. Về hạ tầng, theo Quy hoạch phát triển giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đồng bằng sông Cửu Long được dự kiến sẽ phát triển thêm về cơ sở hạ tầng, nền tảng tạo sức hút cho bất động sản công nghiệp với 6 tuyến cao tốc dài 1.166 km.

Tuy nhiên, ông John Campbell - Phó giám đốc, Trưởng bộ phận Dịch vụ Công nghiệp, Savills Việt Nam cũng chỉ ra một số thách thức nhất định của bất động sản công nghiệp Việt Nam trong thời gian tới gồm:

Chất lượng đảm bảo thông suốt của tất cả cơ sở hạ tầng giao thông ở Việt Nam vẫn thấp hơn so với các nước trong khu vực. Mặc dù cơ sở hạ tầng giao thông vận tải đang mở rộng nhanh chóng nhưng sự phát triển vẫn chưa đáp ứng được tốc độ tăng trưởng kinh tế và xã hội. Sự tăng trưởng nhanh chóng về dân số đô thị và vận tải hàng hóa là động lực chính cho nhu cầu cơ sở hạ tầng, trong khi năng lực của cảng và cảng biển chưa phát huy hết tiềm năng;

Khi trọng tâm của Việt Nam chuyển sang thu hút các ngành công nghiệp có giá trị gia tăng cao và tăng năng suất để ngang bằng với các nước trong khu vực, nhu cầu về lao động có tay nghề sẽ tăng lên. Mặc dù chi phí lao động ở Việt Nam chỉ bằng 1/3 so với Trung Quốc nhưng năng suất cũng thấp hơn ở mức tương đương;

Các quy định mới về chữa cháy nghiêm ngặt được áp dụng vào cuối năm 2022, điều này đã gây trở ngại cho các nhà phát triển công nghiệp, nhà sản xuất và các công ty dịch vụ hậu cần. Các nhà đầu tư nước ngoài chủ lực đang gặp khó khăn trong việc có được các chứng chỉ phù hợp và một số dự án đã bị trì hoãn vì vấn đề này.

Để giải quyết các thách thức hiện hữu, vị chuyên gia cho rằng, Chính phủ cần tiếp tục đầu tư vào cơ sở hạ tầng và nâng cao tay nghề cho lực lượng lao động của Việt Nam để nâng cao năng suất và hiệu quả. Bên cạnh đó, việc thúc đẩy các ngành công nghiệp hỗ trợ, tăng cường chuỗi cung ứng, đơn giản hóa thủ tục đầu tư và sử dụng đất cũng như ứng dụng số hóa đều là những lĩnh vực trọng tâm của ngành công nghiệp Việt Nam.