16 quầy vé cho 101 tuyến xe khách?

Bến xe (BX) Miền Đông mới (diện tích 16ha thuộc TP Thủ Đức, TP HCM và một phần TP Dĩ An - tỉnh Bình Dương) có tổng đầu tư hơn 4.000 tỷ đồng, trong đó giai đoạn một khoảng 740 tỷ đồng. Đây là BX lớn nhất nước, phục vụ hơn 7 triệu lượt khách/năm cùng nhiều dịch vụ bãi đậu xe, sửa xe, trạm tiếp nhiên liệu, thương mại.

Từ tháng 10/2020, có 22 tuyến xe khách lộ trình TP HCM đi các tỉnh từ Quảng Trị và phía Bắc đã được di dời từ BX Miền Đông cũ (quận Bình Thạnh) ra BX Miền Đông mới. Tuy nhiên, mỗi ngày khoảng 65 hành khách trên 9 chuyến xe đường dài xuất phát từ BX Miền Đông mới, trung bình chỉ 7 khách/xe. Nguyên nhân được chỉ ra là bến mới quá xa bến cũ và trung tâm thành phố, các nhà xe vẫn còn được hoạt động ở bến cũ nên hành khách không ra bến mới vì ngại đường xa…

Sau 2 năm đưa vào hoạt động không hiệu quả, theo kế hoạch, từ ngày 11/10/2022, 79 tuyến xe khách với khoảng 1.700 xe đang hoạt động tại bến cũ sẽ phải dời ra bến mới, chiếm hơn 50% tổng số tuyến hoạt động ở BX Miền Đông cũ. Lúc này BX Miền Đông mới sẽ hoạt động đủ tuyến từ TP HCM ra đến các tỉnh phía Bắc (trừ các tuyến đi Quốc lộ 13 - đường Hồ Chí Minh lên Tây Nguyên chưa di dời).

Đây là giải pháp mang tới hy vọng sẽ giúp BX nghìn tỷ của TP HCM thoát khỏi cảnh “vắng như chùa Bà Đanh” suốt 2 năm qua. Tuy nhiên, việc di dời này vẫn còn nhiều nỗi lo vì hạ tầng bên trong lẫn bên ngoài BX Miền Đông mới vẫn chưa hoàn thiện việc kết nối, gây khó khăn cho việc di chuyển của hành khách so với BX cũ.

Đầu tiên, điều dễ nhận thấy nhất chính là số lượng tuyến xe buýt đến BX Miền Đông mới rất ít, chỉ mới có 4 tuyến gồm: số 55 (Công viên phần mềm Quang Trung - Khu Công nghệ cao), số 56 (BX Chợ Lớn - Đại học Giao thông Vận tải), số 76 (Long Phước - Suối Tiên - Đền Vua Hùng) và số 93 (Bến Thành - Đại học Nông Lâm). Ngoài ra có 4 tuyến xe buýt khác có lộ trình đi ngang qua BX Miền Đông mới.

Trong khi đó, BX Miền Đông mới nằm cách bến cũ đến 20km, chỉ có con đường độc đạo ra đây là Quốc lộ 1. Cho nên việc chỉ với 8 tuyến xe buýt nêu trên sẽ gây ra nhiều bất tiện cho người dân TP HCM, đặc biệt là hành khách ở các huyện xa xôi như Bình Chánh, Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè…

Ghi nhận bên trong BX Miền Đông mới, nơi đây vẫn vắng vẻ không khác gì tình trạng diễn ra 2 năm qua. Chỉ có một số bảo vệ túc trực cùng vài nhóm công nhân đang sửa chữa, lắp đặt thêm một số kết cấu.

Đặc biệt, chỉ còn 3 ngày nữa là 1.700 xe khách ra hoạt động nhưng sảnh BX vẫn chỉ có 16 quầy vé đã xây dựng sẵn từ trước, một số thời điểm 16 quầy vé không có một nhân viên bên trong. Phóng viên cũng không nhận thấy thêm một quầy vé nào được lắp thêm để phục vụ 101 tuyến xe sẽ hoạt động.

Những bãi xe đón khách khởi hành ngay phía sau tòa nhà chính cũng không có một phương tiện nào. Xa hơn nữa là bãi đậu của xe buýt nhưng đa số chỉ có tài xế và tiếp viên xe, vắng bóng hành khách lui tới.

Còn hạ tầng bên ngoài BX Miền Đông mới, dự án hầm chui dài gần 700m với tổng vốn đầu tư 75 tỷ đồng dù đã hoàn tất vẫn chưa đưa vào hoạt động. Vì ít người trông coi, bên trong hầm chui này đang tồn đọng rất nhiều rác thải, cây dại mọc lên, một số hạng mục bắt đầu hư hỏng.

Cạnh đó, một nhánh cầu vượt cho xe quay đầu tư hướng cầu Đồng Nai vào BX Miền Đông mới cũng hoàn tất xây dựng nhưng còn rào chắn, chưa đưa vào khai thác. Đến sáng 8/10, một vài công nhân có mặt trở lại để làm vệ sinh công trình này. Đến nay cả 2 công trình này vẫn chưa được nghiệm thu đưa vào sử dụng.

Bên cạnh đó, BX Miền Đông nằm cạnh depot Long Bình, ngay phía trước cổng chính có một nhà ga lớn của tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên. Theo dự kiến, metro số 1 là dự án kết nối quan trọng, hy vọng đảm nhận phần lớn khách đến BX Miền Đông. Tuy nhiên, theo báo cáo của Sở GTVT, dự án này phải đến năm 2024 mới hoàn thành và năm 2025 mới bắt đầu khai thác thương mại.

Một vấn đề nan giải khác khi BX Miền Đông mới đi vào hoạt động với 101 tuyến là cần phải dẹp được tình trạng xe dù, bến cóc đang hoạt động quanh khu vực trước công viên văn hóa Suối Tiên đã nhiều năm qua.

Những việc cần phải triển khai ngay

Để việc di dời 79 tuyến xe khách ra BX Miền Đông mới phát huy hiệu quả, Sở GTVT TP HCM đã chỉ đạo Tổng Công ty Cơ khí giao thông TNHH MTV và Công ty TNHH MTV BX Miền Đông nhiều việc phải triển khai gấp rút.

Theo đó, trong đợt dời 79 tuyến xe này ra BX Miền Đông mới, sẽ không có thời gian chuyển tiếp giải quyết cho các doanh nghiệp vận tải được lưu đậu xe và đón khách tại bến cũ. Tổ chức vận chuyển hành khách có nhu cầu từ BX Miền Đông cũ ra BX Miền Đông mới và ngược lại.

Cần nhanh chóng bổ sung thêm quầy vé để phục vụ theo yêu cầu của các đơn vị vận tải và xem xét giảm giá dịch vụ.

Sở GTVT yêu cầu Trung tâm Quản lý giao thông công cộng cần sớm rà soát, nghiên cứu đề xuất để triển khai các tuyến xe buýt mới hoặc điều chỉnh các tuyến hiện có vào BX Miền Đông mới để dần hình thành đầu mối kết nối, vận chuyển hành khách từ các khu vực của TP HCM đến BX Miền Đông mới.

Yêu cầu Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông cần khẩn trương thực hiện các hạng mục cầu vượt số 3 và hầm chui trước BX Miền Đông để đưa vào sử dụng. Đẩy nhanh tiến độ các dự án khác tại khu vực BX Miền Đông. Hoàn thiện hệ thống chiếu sáng trước khu vực BX.

Để giải quyết tình trạng xe dù, bến cóc quanh khu vực, Sở GTVT đề nghị Thanh tra Sở GTVT, Cảnh sát giao thông, Công an TP Thủ Đức, Công an quận Bình Thạnh cùng những đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý tình trạng dừng đón trả khách sai quy định; Kiểm gia giám sát các bến bãi đón trả khách theo thẩm quyền và xử lý nghiêm các vi phạm.