Là quốc gia gây ô nhiễm carbon lớn nhất thế giới, Trung Quốc có nhiều trách nhiệm hơn bất kỳ quốc gia nào khác trong việc giảm lượng khí thải toàn cầu.

Có lẽ đó là một lý do để Trung Quốc lắp đặt các dự án điện gió và điện mặt trời nhanh hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên hành tinh. Khi Tổng thống đắc cử Donald Trump có khả năng từ bỏ vai trò là nước đi đầu về khí hậu toàn cầu của Mỹ, các chuyên gia cho biết Trung Quốc sẽ phải dẫn đầu.

Ô nhiễm carbon đang ở mức đáng lo ngại cao nhất mọi thời đại, nhưng vẫn còn một tia hy vọng: tốc độ tăng trưởng khí thải ở Trung Quốc đang chậm lại. Một số chuyên gia khí hậu và các quan chức cấp cao của Mỹ cho rằng lượng khí thải của Trung Quốc sẽ sớm đạt đỉnh và giảm.

Nhưng không phải do Trung Quốc sử dụng ít năng lượng hơn. Họ vẫn sử dụng nhiều hơn bao giờ hết, chỉ là họ đang bổ sung năng lượng gió và mặt trời vào lưới điện với tốc độ đáng kinh ngạc.

Trung Quốc, bất chấp tình trạng ô nhiễm khiến thế giới nóng lên, vẫn là cường quốc năng lượng tái tạo toàn cầu.

Quốc gia này đang xây dựng 2/3 (gần 339 gigawatt) các dự án năng lượng mặt trời và gió quy mô tiện ích của thế giới. Con số đó đủ để cung cấp điện cho hơn 250 triệu ngôi nhà, gần gấp đôi số lượng nhà hiện có ở Mỹ. 

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, năng lượng mặt trời của Trung Quốc hiện đang phát triển nhanh đến mức vào đầu những năm 2030, nước này sẽ tạo ra nhiều điện từ mặt trời hơn tổng lượng điện mà Mỹ sẽ tiêu thụ.

Trung Quốc cũng đang dẫn đầu thế giới về xuất khẩu tấm pin mặt trời trên toàn cầu, phần lớn đến châu Âu và tăng trưởng đáng chú ý ở châu Phi. 

Ông John Podesta, cố vấn cấp cao của Nhà Trắng về chính sách khí hậu quốc tế, cho biết trong khi nhiều quốc gia phương Tây đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng về giảm thiểu khí hậu thì Trung Quốc lại có xu hướng "nói ít làm nhiều" hơn mức mong đợi.

"Một số kịch bản kế hoạch của Trung Quốc là 100 gigawatt một năm, nhưng họ đang xây dựng ở mức gần 300 gigawatt một năm", ông Podesta nói. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước đây đã cam kết xây dựng 1.200 gigawatt năng lượng tái tạo vào năm 2030, một mục tiêu mà quốc gia này đã đạt được trước 6 năm so với kế hoạch.

Câu hỏi lớn hơn hiện nay là liệu năng lượng sạch có dẫn đến việc đóng cửa các nhà máy điện than hay không. Theo Global Energy Monitor, năng lượng gió và mặt trời hiện có khả năng tạo ra 37% điện năng của cả nước, thay thế sự thống trị của than.

Trong cuộc họp báo gần đây, giám đốc Bộ Biến đổi Khí hậu Xia Yingxian cho biết Trung Quốc đang tích cực xem xét mục tiêu cắt giảm khí thải vào năm 2035, mà tất cả các quốc gia tham gia Thỏa thuận Paris đều có nghĩa vụ phải công bố vào năm tới.

Khi sự bùng nổ cơ sở hạ tầng hậu Covid của Trung Quốc chậm lại, nhu cầu về vật liệu công nghiệp nặng như xi măng và thép cũng vậy. Trong khi đó, sản xuất tấm pin mặt trời và xe điện đang tăng tốc.

Ông Li Shuo, Giám đốc trung tâm khí hậu Trung Quốc tại Viện Chính sách Xã hội châu Á, cho biết, kể từ năm 2015, Trung Quốc chịu trách nhiệm cho 90% mức tăng trưởng khí thải toàn cầu, do đó, việc khí thải của nước này đạt đỉnh "chắc chắn có nghĩa là khí thải toàn cầu sẽ đạt đỉnh và ổn định".

Ngọc Ánh (theo CNN)