Trung tướng Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an Việt Nam và Trung tướng Thongleck Mangnomeck, Thứ trưởng Bộ Công an Lào đồng chủ trì hội nghị. Dự hội nghị còn có đại diện lãnh đạo Công an các đơn vị, địa phương của Việt Nam và Lào.

Việt Nam và Lào là hai quốc gia láng giềng, nằm trên bán đảo Đông Dương, chịu tác động trực tiếp và mạnh mẽ từ tình hình tội phạm ma túy ở khu vực “Tam giác vàng”, một trong những trung tâm sản xuất ma túy lớn nhất thế giới. Đường biên giới chung giữa Việt Nam và Lào trải dài 2.300 km, đi qua 10 tỉnh biên giới của Việt Nam là Điện Biên, Sơn La, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam và Kon Tum; tiếp giáp với 10 tỉnh biên giới của Lào là Phongsaly, LuanPrabang, Houaphanh, Xiengkhuang, Bolykhamxay, Khammuan, Savannakhet, Salavane, Sekong và Attapeu.

Ma túy sử dụng chủ yếu tại Lào vẫn là ma túy tổng hợp gốc amphetamine (ATS), sau đó là heroin, thuốc phiện, cần sa, đồng thời là điểm trung chuyển một lượng lớn tiền chất đến khu vực “Tam giác vàng” để sản xuất trái phép các chất ma túy. Tuyến biên giới Bắc Lào được xác định là tuyến trọng điểm về nguồn cung ma túy vào địa bàn Lào, tuyến phía Nam (tiếp giáp với Việt Nam và Campuchia) được coi như “cửa ra” của các loại ma túy từ khu vực “Tam giác vàng” qua Lào sang nước thứ ba.

Nhiều tổ chức tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy lớn được thiết lập có sự cấu kết của các đối tượng người nước ngoài (chủ yếu người Lào, Trung Quốc với các đối tượng người Việt Nam) “cắt rừng” vận chuyển trái phép chất ma túy vào Việt Nam hoặc tiếp tục vận chuyển sang nước thứ ba tiêu thụ. Tội phạm ma túy trên tuyến này hoạt động hết sức manh động, liều lĩnh, chúng sẵn sàng sử dụng vũ khí “nóng” tấn công lực lượng chức năng khi bị phát hiện, truy bắt.

Trước tình hình đó, ngày 9/8/2021, tại thủ đô Viêng Chăn, Lào, dưới sự chứng kiến của Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào Thongloun Sisoulith, lãnh đạo Bộ Công an Việt Nam và lãnh đạo Bộ Công an Lào đã ký Bản ghi nhớ nhằm tăng cường hợp tác toàn diện giữa lực lượng chức năng hai Bộ trong công tác phòng, chống ma túy.

Theo đó, để tăng cường đảm bảo công tác an ninh, trật tự trên tuyến biên giới hai nước, Bộ Công an Việt Nam đã hỗ trợ Bộ Công an Lào xây dựng các trụ sở làm việc của công an bản giáp biên giới Việt Nam. Ngay sau khi lãnh đạo hai Bộ ký Bản ghi nhớ, Bộ Công an Việt Nam đã ban hành Kế hoạch 376 ngày 13/9/2021 về triển khai Bản ghi nhớ và tăng cường hợp tác phòng, chống ma túy giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Công an Lào.

Với tinh thần chủ động, quyết tâm, quyết liệt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Bộ Công an hai nước, đặc biệt là sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo hai Bộ, Công an các đơn vị, địa phương hai nước đã chủ động xây dựng kế hoạch tăng cường lực lượng, phương tiện, làm tốt công tác nghiệp vụ cơ bản, bước đầu triển khai thực hiện có hiệu quả nội dung bản ghi nhớ, góp phần quan trọng bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội ở hai nước, điển hình là: Đã làm tốt công tác phối hợp nắm tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy của hai nước, nhất là trên tuyến biên giới; thiết lập đường dây nóng theo 4 cấp để kịp thời trao đổi thông tin ở các cấp Công an; điều tra cơ bản theo 5 lĩnh vực xuyên suốt và hợp tác phòng, chống ma túy theo 3 lớp; tổ chức các đoàn công tác sang Lào phối hợp truy bắt các đối tượng truy nã về ma túy đặc biệt nguy hiểm là người Việt Nam lẩn trốn tại Lào, phối hợp tổ chức đấu tranh chuyên án chung với các đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia; hỗ trợ giúp đỡ lực lượng chức năng của Lào trong tổ chức, quản lý, chỉ đạo công tác phòng, chống ma túy xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật về phòng, chống ma túy; đào tạo, bồi dưỡng cho cán bộ làm công tác phòng, chống ma túy; hỗ trợ trang thiết bị, phương tiện cho lực lượng chức năng của Lào đấu tranh với tội phạm ma túy.

Đặc biệt, Công an các đơn vị, địa phương đã khắc phục khó khăn, gian khổ trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, tình hình thời tiết khắc nghiệt, địa hình phức tạp, hẻo lánh, giao thông đi lại khó khăn, địa hình hẻo lánh, cử các Tổ công tác sang xây dựng và hoàn thành hỗ trợ Bộ Công an Lào xây dựng 179 trụ sở làm việc của Công an các bản giáp biên giới Việt Nam.

Việc hoàn thành xây dựng trụ sở, bàn giao cho phía Lào để sử dụng đã giải quyết hiệu quả việc cải thiện điều kiện làm việc cho CBCS Công an Lào; có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần phát huy mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào ngày càng đi vào chiều sâu; phát huy hiệu quả tích cực trong công tác phối hợp của Công an các tỉnh trong việc đảm bảo ANTT khu vực biên giới nói chung, công tác phòng, chống tội phạm ma túy nói riêng trên tuyến biên giới của hai nước Việt Nam – Lào.

Sau 6 tháng triển khai thực hiện Bản ghi nhớ, lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Việt Nam đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan phát hiện, đấu tranh thành công 112 vụ mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Lào vào Việt Nam tiêu thụ, bắt giữ 140 đối tượng, thu giữ 83,6 kg heroin, 109 kg ma túy tổng hợp; Trong đó, xác định có 26 tổ chức tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Lào vào Việt Nam tiêu thụ; phối hợp bắt giữ 16 đối tượng truy nã về ma túy của Việt Nam đang lẩn trốn tại Lào. 

Dự báo thời gian tới tình hình tội phạm ma túy trên tuyến biên giới Việt Nam – Lào vẫn tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, do vậy Bộ Công an Việt Nam và Bộ Công an Lào sẽ tiếp tục chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương ngày càng nâng cao hiệu quả việc thực hiện triển khai thực hiện Bản ghi nhớ về hợp tác phòng, chống ma túy, coi đây là nhiệm vụ chính trị đặc biệt quan trọng, được thể chế hóa trên cơ sở quan điểm chỉ đạo của hai Đảng, hai Nhà nước với quyết tâm chính trị cao nhất để ngăn chặn, đấu tranh có hiệu quả với tội phạm và tệ nạn ma túy. Tăng cường phối hợp chuyên án điều tra chung về ma túy giữa hai nước, tập trung xác lập đấu tranh triệt phá các đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia có liên quan đến hai nước.