Trong báo cáo về tình hình sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại 2 tháng đầu năm 2024, Bộ Công Thương cho biết: Năm 2024, quá trình phát triển kinh tế - xã hội cả nước tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức, ở cả trong nước lẫn các tác động từ bên ngoài.

Với những tác động bên ngoài, Bộ Công Thương cho biết, kinh tế toàn cầu dự báo tiếp tục đối mặt với những thách thức từ tăng trưởng yếu và lạm phát tăng cao, tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại chủ yếu do việc thắt chặt chính sách tiền tệ được thực hiện trong hai năm qua. 

Bên cạnh đó, sự bất ổn, không chắc chắn của kinh tế toàn cầu đang ở mức cao nhất trong nhiều năm, tác động đến ổn định kinh tế vĩ mô và triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế có độ mở lớn của nước ta trong thời gian tới.

Xu hướng phi toàn cầu hóa đang trỗi dậy mạnh mẽ; chính sách bảo hộ xuất hiện trở lại ở nhiều nước dưới các hình thức khác nhau. Các nước phát triển càng ngày càng quan tâm nhiều đến các vấn đề an toàn cho người tiêu dùng, phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, từ đó dựng lên những tiêu chuẩn và quy định mới liên quan đến chuỗi cung ứng, nguyên liệu, lao động, môi trường đối với các sản phẩm nhập khẩu.

Đơn cử như dự luật chống phá rừng, CBAM của EU; Mỹ nâng cao và gắn các tiêu chuẩn lao động, môi trường, sở hữu trí tuệ...với thương mại; 

Cũng theo Bộ Công Thương, xu hướng dịch chuyển nguồn cung về gần thị trường tiêu thụ để giảm thiểu các rủi ro gián đoạn nguồn hàng ngày càng rõ nét. Xu hướng phát triển kinh tuần hoàn, kinh tế xanh, kinh tế số ngày càng rõ nét và đang định hình lại các hình thức, loại hình dự án FDI trên toàn cầu. 

Đặc biệt, việc các nước đang tiến tới áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu có thể ảnh hưởng nhất định đến dòng vốn đầu tư trực tiếp toàn cầu và chính sách thu hút đầu tư nước ngoài của mỗi nước. 

Đối với một số tác động trong nước, Bộ Công Thương cho rằng, mặc dù trong 2 tháng đầu năm 2024, kết quả của công nghiệp và thương mại khả quan, nhưng vẫn cần tập trung theo dõi sát tình hình để kịp thời ứng phó vì còn những khó khăn, thách thức tiềm ẩn như lãi suất còn cao, lãi suất cho vay chưa giảm tương ứng với lãi suất huy động; các thị trường xuất khẩu phục hồi nhưng chưa bền vững.

Năm 2024 diễn ra nhiều cuộc bầu cử nên có thể dẫn đến nhiều thay đổi chính sách, đặc biệt các chính sách dân túy, mang tính bảo hộ, hạn chế thương mại, tại các đối tác lớn như Hoa Kỳ, EU, Nga, Ấn Độ.

Ngoài ra, tình trạng nắng nóng gay gắt trên diện rộng do hiện tượng El Nino gây sức ép về bảo đảm cung cấp đủ điện… 

Trước thực tế này, Bộ Công Thương sẽ tạo thuận lợi hóa thương mại và đầu tư, như giảm thủ tục hành chính và điều kiện đầu tư, kinh doanh…. Đồng thời, phát triển thương mại điện tử, đẩy mạnh chuyển đổi số;

Bộ Công Thương cũng tăng cường xúc tiến thương mại, kích cầu nội địa, khai thác các FTA, mở rộng thị trường thúc đẩy xuất khẩu; Khai thác có hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đẩy nhanh đàm phán, ký kết các FTA, liên kết kinh tế mới để đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng và đẩy mạnh xuất khẩu; 

“Bộ Công Thương sẽ hỗ trợ doanh nghiệp chuyển mạnh sang xuất khẩu chính ngạch gắn với xây dựng thương hiệu, ứng phó hiệu quả với những rào cản kỹ thuật, các vụ kiện Phòng vệ thương mại từ các nước nhập khẩu”, báo cáo của Bộ Công Thương nhấn mạnh.