Bộ GTVT vừa báo cáo Quốc hội về việc tiếp thu, giải trình báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế đối với dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, trong đó có nội dung về suất đầu tư dự án cao tốc.

Bộ GTVT cho biết, hiện nay, số tiền sơ bộ tổng mức đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 mới chỉ là bước nghiên cứu tiền khả thi (thiết kế sơ bộ). Đối với các dự án cao tốc Bắc - Nam đã và đang làm đều được xác định ở bước nghiên cứu khả thi (thiết kế chi tiết).

Theo Luật Xây dựng, tổng mức đầu tư thiết kế sơ bộ được ước tính trên cơ sở quy mô, công suất theo phương án thiết kế sơ bộ của dự án, có so sánh với các dự án tương tự đã thực hiện, mặt bằng giá tại thời điểm nghiên cứu.

Vì vậy, đối với 12 đoạn cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 được xây dựng suất đầu tư trên cơ sở đã so sánh với các dự án đang xây dựng, mặt bằng giá thị trường hiện nay, đặc biệt là giá vật liệu xây dựng tăng.

Lấy dẫn chứng cho việc đầu tư dự án cao tốc Bắc - Nam, báo cáo nêu ra các dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn Mai Sơn (Ninh Bình) - Bãi Vọt (Hà Tĩnh) đang thi công có giai đoạn nghiên cứu tiền khả thi có suất đầu tư bình quân 194 tỷ đồng/km, tại nghiên cứu khả thi suất đầu tư bình quân còn 190 tỷ đồng/km (giảm 4 tỷ đồng/km).

Tương tự, đoạn Mỹ Thuận - Cần Thơ nghiên cứu tiền khả thi có suất đầu tư bình quân 253 tỷ đồng/km, nghiên cứu khả thi giảm còn bình quân 210 tỷ đồng/km (giảm 43 tỷ đồng/km). Còn báo cáo nghiên cứu tiền khả thi giai đoạn 2021 - 2025, đoạn Cần Thơ - Cà Mau có suất đầu tư bình quân 253 tỷ đồng/km.

Cũng theo Bộ GTVT, theo quy định của pháp luật thì sơ bộ tổng mức đầu tư trong bước nghiên cứu tiền khả thi là cơ sở để ước tính chi phí đầu tư xây dựng, xây dựng kế hoạch vốn; tổng mức đầu tư được phê duyệt trong bước nghiên cứu khả thi làm cơ sở để bố trí vốn. Tùy thuộc vào từng giai đoạn, quy định về mức độ chính xác đối với tổng mức đầu tư cũng khác nhau nên việc so sánh như trên (giữa bước nghiên cứu tiền khả thi so với bước nghiên cứu khả thi) chỉ mang tính chất tương đối.

Đại diện Vụ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ GTVT) thông tin thêm, sơ bộ tổng mức đầu tư bước nghiên cứu tiền khả thi mang tính đường bao để bảo đảm tổng mức đầu tư bước nghiên cứu khả thi không bị vượt, không phải điều chỉnh chủ trương đầu tư theo quy định pháp luật. Sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án được xác định theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng, đáp ứng độ tin cậy trong bước nghiên cứu tiền khả thi.

Bộ GTVT cho hay, khi dự án được thông qua, Bộ sẽ khảo sát chi tiết về địa hình, địa chất, thủy văn, vật liệu, khối lượng công trình, chính sách liên quan… để xây dựng tổng mức đầu tư, bảo đảm chặt chẽ để làm cơ sở bố trí vốn đầu tư.

Trước đó, báo cáo Quốc hội về dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2021 - 2025, Kiểm toán Nhà nước cho biết, theo Tờ trình của Chính phủ, sơ bộ tổng mức đầu tư bình quân cho mỗi km là 175,4 tỷ đồng (không tính chi phí giải phóng mặt bằng).

Tuy nhiên, kiểm toán một số dự án đường cao tốc có quy mô tương tự (4 làn xe) như dự án đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ giai đoạn 1 và căn cứ Thông tư liên quan, sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án là 130.605 tỷ đồng, bình quân 152,9 tỷ đồng/km (không bao gồm giải phóng mặt bằng).

Kiểm toán Nhà nước đề nghị Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT và cơ quan liên quan rà soát kỹ sơ bộ tổng mức đầu tư của các dự án, tính khả thi của sơ bộ tổng mức đầu tư, tham khảo số liệu tổng mức đầu tư của dự án đường cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ giai đoạn 1 để bảo đảm khả năng cân đối nguồn vốn giai đoạn 2021 - 2025.

Tại phiên thảo luận tổ chiều 6/1 của kỳ họp bất thường lần thứ nhất Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội cũng đặt câu hỏi về suất đầu tư bình quân của dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 quá cao và liệu có thể giảm thêm suất đầu tư tại dự án này.

T.Toàn