Theo Bộ Tài chính, thay vì kiến nghị áp dụng thuế suất linh hoạt theo 4 kịch bản nương theo diễn biến giá dầu thô thế giới, trong dự thảo lần này, Bộ Tài chính lại đề xuất tiếp tục áp dụng mức giá sàn trong khung thuế trong cả năm 2023.

Nhờ đó sẽ tránh những tác động tiêu cực khi mức thuế bảo vệ môi trường tăng về mức trần trong Biểu khung thuế từ ngày 1/1/2023, cũng như để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực do giá xăng dầu dự báo vẫn ở mức cao.

Cụ thể, các mức thuế bảo vệ môi trường với mặt hàng xăng sẽ giảm từ 4.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít.

Nhiên liệu bay từ 3.000 đồng/lít xuống mức sàn 1.000 đồng/lít.

Dầu diesel giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 500 đồng/lít; dầu mazut, dầu nhờn giảm từ 2.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.

Mỡ nhờn giảm từ 2.000 đồng/kg xuống mức sàn 300 đồng/kg; dầu hỏa giảm từ 1.000 đồng/lít xuống mức sàn 300 đồng/lít.

Để đảm bảo tính kịp thời, đề nghị Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023.

Như vậy, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn như đề xuất và giả định các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi so với kỳ điều hành ngày 21/11 thì giá bán lẻ xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ giảm tương ứng.

Cụ thể, thứ nhất, đối với xăng, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 3.000 đồng/lít so với mức trần từ ngày 1/1/2023 sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ xăng, bao gồm cả phần giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) tương ứng 3.300 đồng/lít.

Thứ hai, đối với nhiên liệu bay, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 2.000 đồng/lít so với mức trần từ ngày 1/1/2023 sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ nhiên liệu bay, bao gồm cả phần giảm thuế VAT tương ứng 2.200 đồng/lít.

Thứ ba, đối với dầu diesel, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 1.500 đồng/lít so với mức trầ, sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ dầu diesel, bao gồm cả phần giảm thuế VAT tương ứng là 1.650 đồng/lít.

Thứ tư, đối với dầu mazut, dầu nhờn với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 1.700 đồng/lít so với mức trần sẽ góp phần làm giảm giá bán lẻ dầu mazut, dầu nhờn, bao gồm cả phần giảm thuế VAT tương ứng là 1.870 đồng/lít.

Thứ năm, đối với mỡ nhờn, với việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường 1.700 đồng/kg so với mức trần, góp phần làm giảm giá bán lẻ mỡ nhờn, bao gồm cả phần giảm thuế VAT tương ứng là 1.870 đồng/kg.

Trong tờ trình lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết, Bộ Tài chính cho biết theo báo cáo của Bộ Công Thương, dự báo năm 2023 giá các mặt hàng xăng dầu thành phẩm ở mức 95 - 105 USD/thùng, giảm 12 - 20% so với ước giá bình quân năm 2022.

Cùng với đó, trong bối cảnh nhu cầu tiêu dùng và sử dụng xăng dầu tăng cao để phục hồi kinh tế sau đại dịch, dự báo sản lượng xăng dầu tiêu thụ năm 2023 vào khoảng 14,5 triệu m3 (hoặc tấn), tăng khoảng 10% so với sản lượng tiêu thụ năm 2022.

Cũng theo Bộ Tài chính, do thuế bảo vệ môi trường là một trong những yếu tố cấu thành giá bán lẻ xăng dầu trong nước nên việc điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường sẽ làm giảm chi phí thuế trong cơ cấu giá bán lẻ xăng dầu, từ đó sẽ góp phần kìm hãm sự tăng giá xăng dầu trong nước.

Bộ Tài chính đánh giá: Việc giữ giá bán xăng dầu không tăng quá cao thông qua việc điều chỉnh giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần giảm chỉ số CPI, kiềm chế lạm phát và hạn chế được những tác động tiêu cực đến nền kinh tế.

"Việc giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần giảm giá các mặt hàng này, từ đó góp phần giảm trực tiếp chi phí của người dân trong việc tiêu thụ xăng, dầu, mỡ nhờn cũng như giảm các chi phí gián tiếp từ các sản phẩm tiêu dùng khác, khi đó hộ gia đình sẽ có thêm một phần chi tiêu, qua đó làm tăng tổng cầu của nền kinh tế", Bộ Tài chính kỳ vọng.

Đối với các ngành sản xuất, xăng đầu vào của nhiều ngành sản xuất, đặc biệt là các doanh nghiệp có sử dụng xăng dầu là đầu vào của hoạt động sản xuất như giao thông vận tải, vận chuyển, đánh bắt thủy sản, dịch vụ khí đốt, sản xuất hóa chất có sử dụng nguyên liệu từ xăng dầu...

Do đó, các ngành sản xuất sẽ được hưởng lợi nhiều hơn khi chính sách được ban hành. Việc giảm thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn sẽ góp phần làm giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, từ đó giúp doanh nghiệp tăng khả năng phục hồi và mở rộng sản xuất kinh doanh.

Dù vậy, việc kéo dài thời gian thực hiện chính sách giảm mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn được đánh giá là chưa phù hợp với bản chất, mục tiêu của thuế bảo vệ môi trường.

"Bởi đây là khoản thu đối với hàng hóa khi sử dụng gây ô nhiễm môi trường nhằm mục tiêu hạn chế việc sản xuất, nhập khẩu những hàng hóa này để góp phần bảo vệ môi trường và ảnh hưởng đến việc thực hiện cam kết của Chính phủ Việt Nam tại hội nghị COP26 về đạt mức phát thải ròng bằng 0", Bộ Tài chính đánh giá tác động.