Tại phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn về vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực xây dựng (Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị chịu trách nhiệm chính trả lời chất vấn - PV) của Quốc hội chiều nay (3/11), đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường - Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội nêu vấn đề: Thị trường tài chính, thị trường bất động sản và tăng trưởng kinh tế giống như 3 chân kiềng, có mối quan hệ biện chứng với nhau. Trong dự báo thế giới có thể rơi vào nguy cơ khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế.

Ông Hoàng Văn Cường đặt câu hỏi: Vậy với tư cách là cơ quan chức năng quản lý thị trường bất động sản, Bộ trưởng cho biết dự báo về xu thế phát triển thị trường bất động sản ở Việt Nam trong thời gian tới như thế nào? Và những khó khăn, vướng mắc, những tồn tại đang gặp phải trong phát triển thị trường bất động sản tại Việt Nam thời gian qua, Bộ trưởng dự kiến có những giải pháp như thế nào để khắc phục những tồn tại, khó khăn, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản trong thời gian tới?

Giá bất động sản cao hơn nhiều so với thu nhập của người dân

Trả lời câu hỏi của đại biểu Hoàng Văn Cường, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị thừa nhận thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay còn một số hạn chế, tồn tại như: Hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản và một số vi phạm pháp luật khác vẫn còn tồn tại, bất cập cần phải sửa đổi. 

Việc triển khai đầu tư xây dựng dự án bất động sản tại hầu hết các địa phương đều gặp khó khăn, dẫn đến nguồn cung bất động sản sụt giảm, khiến số lượng dự án được chấp thuận mới khởi công xây dựng và hoàn thành đúng thời gian còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu nhà ở thương mại, nhà ở thương mại có giá phù hợp cho người thu nhập thấp, thu nhập trung bình, đặc biệt là nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân. 

Cơ cấu sản phẩm bất động sản tiếp tục bất hợp lý, trong đó thiếu trầm trọng nhà ở xã hội, nhà ở cho người thu nhập thấp. Giá bất động sản cao hơn nhiều so với thu nhập của người dân. 

Công tác quản lý quy hoạch xây dựng, quản lý sử dụng đất và thị trường bất động sản tại địa phương còn bất cập. Việc kiểm soát dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản còn chưa chặt chẽ, còn tiềm ẩn rủi ro.

Cơ cấu nguồn vốn cho thị trường bất động sản còn thiếu hợp lý, chủ yếu dựa vào tín dụng ngân hàng, nguồn vốn huy động phát hành trái phiếu, nguồn vốn khác chỉ chiếm 15 đến 30%, chưa có nguồn vốn trung hạn và dài hạn cho thị trường bất động sản.

"Quý III các doanh nghiệp có khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng, huy động trái phiếu doanh nghiệp", ông Nghị nêu rõ.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị, chính sách thuế đối với sở hữu bất động sản vẫn chưa phân biệt giữa sử dụng và đầu tư, giữa kinh doanh mua đi bán lại dẫn đến hiện tượng đầu cơ, găm hàng.

Hoạt động của thị trường bất động sản còn thiếu công khai, minh bạch dẫn do hệ thống thông tin công khai về thị trường bất động sản chưa hoàn thiện. 

Doanh nghiệp có năng lực, tín nhiệm cần tạo điều kiện để phát triển nguồn cung bất động sản

Về khó khăn của thị trường bất động sản trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, những năm gần đây, thị trường bất động sản có biến động khi chịu tác động đồng thời và phần lớn của các yếu tố như sau: Tình hình kinh tế vĩ mô, các kênh đầu tư khác không ổn định so với kênh đầu tư bất động sản, nguồn cung bất động sản quá thiếu và quá thừa so với nhu cầu; Chính sách tín dụng cho bất động sản bị hạ thấp, hoặc thắt chặt; Nguồn vốn đổ vào thị trường bất động sản quá lớn hoặc hạn chế; Thiếu sự can thiệp hợp lý của Nhà nước đối với thị trường bất động sản.

Về dự báo thị trường bất động sản trong thời gian tới, ông Nguyễn Thanh Nghị cho biết, qua nghiên cứu, đánh giá thị trường bất động sản, đặc biệt trong 9 tháng đầu năm 2022, Bộ Xây dựng có dự báo thị trường bất động sản thời gian tới còn khó khăn, nguồn cung còn hạn chế, cơ cấu sản phẩm có cải thiện nhưng còn chưa phù hợp trong khi nhu cầu của người dân với nhà ở phân khúc thu nhập thấp, thu nhập trung trung bình, nhà ở công nhân còn rất lớn.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị khẳng định, thị trường còn khó khăn nhưng thời gian tới cần thực hiện đồng bộ, quyết liệt trách nhiệm các giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề ra như: Giải pháp liên quan hoàn thiện hệ thống pháp luật để tháo gỡ khó khăn vướng mắc; giải pháp về kiểm soát cơ cấu tín dụng bất động sản đảm bảo sử dụng đúng mục đích, tránh rủi ro;

Tiếp tục tạo điều kiện cho vay lĩnh vực bất động sản theo đúng quy định pháp luật, doanh nghiệp có năng lực, tín nhiệm cần tạo điều kiện để phát triển nguồn cung bất động sản; ưu tiên cho vay dự án nhở xã hội nhờ công nhân, nhà ở có giá phù hợp với đối tượng thu nhập thấp;

Kiểm soát phát hành trái phiếu, hướng dẫn huy động vốn trên thị trường chứng khoán của doanh nghiệp bất động sản đúng quy định; tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của các dự án đang triển khai về thủ tục đầu tư, đất đai, quy hoạch xây dựng để tạo nguồn cung cho thị trường;

Rà soát quản lý quy hoạch xây dựng thị trường bất động sản ở các địa phương, tăng cường thanh tra kiểm tra và đặc biệt là thực hiện tốt theo chỉ đạo của Thủ tướng về xây dựng 1 triệu căn hộ bất động sản cho công nhân.