Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, dân tộc ta vốn có truyền thống tôn đạo nghĩa, trọng tri thức, hiếu học và giàu chí tiến thủ. Theo đó, người thầy có vị trí tôn quý. Trọng đạo và tôn sư đã là nét đẹp văn hóa truyền thống dân tộc.

40 năm trở lại đây, khi Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 chính thức được xác định thì tinh thần ấy càng được phát huy. Nó hun đúc thành một nét đẹp, nét đặc sắc trong văn hóa giáo dục và đời sống văn hoá của người Việt Nam.  

“Nhà giáo là một nghề cao quý. Nhưng bởi vì lẽ gì mà nhà giáo lại được xem là một nghề cao quý? Trong những thứ quý giá, con người là thứ quý nhất, là hoa của trời đất, là tinh anh của vạn vật, vì vậy, nghề chăm lo phát triển con người là công việc khó nhất và là công việc cao quý nhất” - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, trong việc dạy học, dạy đạo lý, dạy làm người, rèn đạo đức nhân cách là việc quan trọng nhất.

Dạy học là hoạt động tải đạo. Người đời vì trọng đạo mà tôn sư. Muốn dạy học trò nên người, nhà giáo cần phải tu dưỡng đạo đức, giữ gìn nhân cách, cân nhắc ứng xử, thái độ phải đủ làm gương mẫu cho học trò. Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương sáng cho học sinh noi theo.

“Vì vậy mà người thầy tượng trưng cho sự chuẩn mực. Muốn dạy được người, nhà giáo phải hết mực yêu thương con người, quý trọng con người, nâng niu con người, nghề giáo tiêu biểu cho sự yêu thương, là một nghề giàu tính nhân văn.

Muốn dạy người, nhà giáo phải thấu hiểu con người, phải cảm thông chia sẻ sâu sắc với học trò, phải có lòng vị tha và bao dung hết mực. Đó là nghề cho đi mà không màng nhận lại, như độ nhân qua những chuyến đò sang sông, vì thế mà nghề nhà giáo là nghề đẹp đẽ.

Muốn dạy được học trò nhà giáo phải tích lũy kiến thức, phát triển tư duy, luôn nâng cao hiểu biết, tự học và sáng tạo không ngừng. Muốn dạy một phải biết nhiều, phải đủ kiến thức và tầm nhìn để làm bậc thầy dẫn dắt cho học trò” - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, nền giáo dục cách mạng của nước ta chính thức bắt đầu vào năm 1945 - thời điểm nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập.

Chủ tịch Hồ Chí Minh - người vốn được biết đến không chỉ là một vị lãnh tụ thiên tài, anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới mà còn là một nhà giáo vĩ đại, một bậc thầy của nền giáo dục cách mạng Việt Nam.

Với sự quan tâm sâu sắc tới giáo dục và nhận thức rõ vai trò quyết định của giáo dục đối với sự phát triển và vận mệnh của dân tộc, Người đã khẳng định: “Không có thầy giáo thì không có giáo dục. Không có giáo dục, không có cán bộ thì không nói gì đến kinh tế văn hóa”.  

Trong bài phát biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định: “Giáo dục có tầm quan trọng đặc biệt tới sự tồn tại và phát triển các quốc gia. Trong nền giáo dục, nhà giáo là thành tố quan trọng nhất trong các thành tố”.

Bộ trưởng cũng nhắn nhủ tới các thầy cô giáo: “Không có sự vinh quang nào là tự nhiên tới. Không có vinh quang nào đạt được một cách dễ dàng. Đi cùng với sự cao quý và vinh quang của nghề nghiệp là sự khó nhọc, là trách nhiệm nặng nề, là thách thức và áp lực. Nhưng áp lực cũng chính là động lực để đổi mới và phát triển.

Vượt qua khó khăn, hoàn thành được sự nghiệp đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết 29 của Đảng, ngành giáo dục và nhà giáo chúng ta sẽ càng trưởng thành và sự vinh quang càng lớn lao hơn.

Mong toàn thể nhà giáo chúng ta, cùng chung tay chung sức, vượt qua khó khăn trở ngại. Sự thay đổi thái độ của xã hội đối với nhà giáo theo hướng tốt đẹp hơn hoàn toàn phụ thuộc vào nhà giáo chúng ta”.

Cũng theo Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, năm nay kỷ niệm 40 năm ngày Nhà giáo Việt Nam, một không khí kỷ niệm sôi nổi, vui tươi bổ ích đã diễn ra trên khắp cả nước những ngày qua.

Các đồng chí lãnh đạo Đảng nhà nước đã thể hiện nhiều sự quan tâm ưu ái với ngành giáo dục, thể hiện qua những việc thăm hỏi, quan tâm ân cần, gặp gỡ chia sẻ, khích lệ.

Lãnh đạo các tỉnh, thành phố, các địa phương đã tạo điều kiện tổ chức nhiều sự kiện để ghi nhận và tôn vinh nhà giáo, động viên đội ngũ nhà giáo và cựu giáo chức. Thay mặt cho các nhà giáo, tôi xin bày tỏ sự cảm ơn tới tất cả các đồng chí lãnh đạo các địa phương, các cơ quan đơn vị trong cả nước.