Sáng 12/11, theo Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội tiếp tục phiên chất vấn và trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về lĩnh vực thông tin và truyền thông. Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì điều hành phiên họp.

Ba nhóm vấn đề được lựa chọn chất vấn gồm: (1) Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của ngành báo chí trong giai đoạn bùng nổ về truyền thông trên mạng xã hội hiện nay, đặc biệt là vai trò của báo chí cách mạng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; (2) Việc quản lý hoạt động quảng cáo trên báo chí, trên môi trường mạng; (3) Việc đầu tư, phát triển và nâng cao chất lượng hạ tầng viễn thông, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã đạt được nhiều kết quả…

Mạng xã hội bùng nổ tạo ra tình trạng tin giả, tin sai sự thật, gây bức xúc

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, đại biểu Nguyễn Duy Thanh - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau chất vấn những năm qua sự phát triển bùng nổ của mạng xã hội tạo ra tình trạng tin giả, tin sai sự thật, gây bức xúc dư luận; cạnh tranh khốc liệt với báo chí cả về truyền thông lẫn doanh thu. Bộ trưởng có phương án nào để quản lý mạng xã hội?

Trả lời đại biểu Nguyễn Duy Thanh, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu rõ vấn đề quản lý mạng xã hội, chống tin giả, tin sai sự thật là vấn đề không chỉ của Việt Nam mà mang tính toàn cầu. Việc này đã bàn nhiều lần và hôm nay sẽ nói về một số giải pháp mới.

Trong đó, vấn đề đầu tiên là về hoàn thiện thể chế. Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, trước đây, mới quy định xử lý các cá nhân sử dụng mạng xã hội đưa thông tin sai sự thật, tin giả. Còn trong Nghị định mới ký cách đây chưa được 1 tuần, đã đưa vào xử lý các nền tảng mạng xã hội khi vi phạm pháp luật Việt Nam.

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, trước đây nghĩ nhiều đến việc đây là trách nhiệm quản lý Nhà nước nhưng thực ra trách nhiệm lớn là đối với các nền tảng mạng xã hội. Họ có không gian riêng, thuê bao riêng, không chỉ là số ít mà là hàng chục triệu, trăm triệu, tỉ người dùng nên phải có trách nhiệm rà quét phát hiện, tự động gỡ bỏ các thông tin sai sự thật, xấu độc.

Tiếp đó, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, truyền thông lên không gian mới, chúng ta sống trong thế giới thực hàng ngàn năm và vẫn còn nhiều tồn tại. Với không gian mới là không gian số, mới được khoảng chục - hai chục năm - mới lạ với tất cả mọi người. Cho nên vấn đề truyền thông để mọi người có kỹ năng số, biết sử dụng các nền tảng số, có khả năng đề kháng trên không gian số. "Việc đào tạo cho không chỉ chúng ta mà cho thế hệ tương lai, tức là học sinh trong trường phổ thông", ông Hùng nhấn mạnh. 

Hiện Bộ TT&TT đang tập trung vào 3 nhóm nội dung, trong đó, có việc khi người dân bị ảnh hưởng tin sai, xấu độc có nơi để phản ánh, giúp đỡ. Bộ đã đưa vào vận hành trung tâm tin giả quốc gia và gần đây các địa phương hình thành trung tâm chống tin giả, sai sự thật ở địa phương.

Mạng xã hội ra đời 'lấy mất nghề' của báo chí chính thống

Tham gia chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi - Đoàn ĐBQH tỉnh Bến Tre đề nghị Bộ trưởng Bộ TT&TT cho biết về những giải pháp để chấn chỉnh người dân đưa tin giật gân, phản cảm, sai sự thật cũng như nhiều nội dung quảng cáo trái thuần phong mỹ tục, vi phạm bản quyền gây ảnh hưởng đến người tiêu dùng trên mạng xã hội. Đặc biệt là nâng cao vai trò của báo chí chính thống.

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, ông sẽ nói nhiều hơn đến vai trò của báo chí chính thống. "Khi mạng xã hội ra đời, nó lấy mất nghề của báo chí chính thống", ông Hùng nói và cho biết thêm, báo chí hằng trăm năm nay có vai trò là đưa tin, trong khi mạng xã hội lại đưa tin nhanh hơn. Mạng xã hội có hàng chục triệu phóng viên "không mất tiền" và ở khắp mọi nơi.

Đặc biệt, theo ông Nguyễn Mạnh Hùng, báo chí muốn giữ vững trận địa của mình phải làm khác mạng xã hội, quay về những giá trị cốt lõi của báo chí đó là tin xác thực, khách quan, chính xác, có trách nhiệm giải trình, đạo đức nghề nghiệp; thay vì đưa tin thì phân tích, đánh giá; thay vì bình luận thì đưa ra giải pháp; thay vì đưa tin thì kể ra câu chuyện dẫn dắt, định hướng xã hội.

Trước đây, báo chí trong không gian thực là chủ đạo nhưng hiện nay lên không gian mạng với số lượng thì báo chí không là chủ đạo nhưng với số lượng thông tin từ báo chí phải định hướng được dòng chảy chính trên không gian mạng với chất lượng cả về tin tức, nội dung. Bộ TT&TT, Ban Tuyên giáo Trung ương, Hội Nhà báo Việt Nam xác định đây là định hướng chính để xác định lại vị trí, vai trò của báo chí cách mạng. "Chúng tôi xác định cách tốt nhất để cạnh tranh với mạng xã hội là báo chí phải làm khác mạng xã hội, quay về với giá trị cốt lõi của mình", ông Hùng một lần nữa nhấn mạnh.

Cùng với đó, sử dụng công nghệ của mạng xã hội để làm báo, tương tác 2 chiều, quảng cáo cũng phải định hướng đối tượng. Coi mạng xã hội là công cụ để mình xuất hiện, môi trường để mình xuất hiện. "Các cụ ngày xưa làm truyền thông cứ chỗ nào đông người là xuất hiện thì ngày nay trên mạng xã hội, các sàn thương mại, cứ chỗ nào đông người thì các cơ quan báo chí xuất hiện và coi đó là một nền tảng để phổ cập báo chí tốt hơn", ông Hùng nói.