Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan được ưu ái?

Sáng 9/1, trước Quốc hội, phát biểu về việc điều chỉnh kế hoạch vốn vay lại năm 2022 của các địa phương, bổ sung dự toán chi thường xuyên năm 2021 nguồn vốn viện trợ không hoàn lại của nước ngoài và điều chỉnh dự toán kinh phí chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa, Đoàn Đồng Tháp bày tỏ đồng tình với việc bổ sung dự toán ngân sách, do yêu cầu về nguồn viện trợ không hoàn lại để phòng chống dịch bệnh xuất phát từ điều kiện thực tiễn của đất nước. 

Đáng chú ý, về điều chỉnh dự toán kinh phí đảm bảo hoạt động chưa sử dụng hết năm 2021 của Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan. Đây là hai đơn vị thuộc Bộ Tài chính thực hiện cơ chế quản lý tài chính và biên chế theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) giai đoạn 2016-2020.

"Theo tôi, đây là tỷ lệ phân bổ cho chi đầu tư phát triển tối thiểu, theo quy định của UBTVQH là 10% kinh phí đảm bảo cho hoạt động của 2 tổng cục này. Tuy nhiên, thực tế giao chỉ tiêu chi đầu tư cho Tổng cục Thuế chỉ có 2,4%, Tổng cục Hải quan là 2,1% chưa đúng theo nghị quyết của UBTVQH nên không đủ chi cho đầu tư xây dựng của 2 cơ quan này", ông Hoà phát biểu.

Cũng theo đại biểu Phạm Văn Hoà, dư luận cho rằng Tổng cục Thuế, Tổng cục Hải quan là cơ quan được Nhà nước giao thu thuế trên các lĩnh vực là nơi làm ra tiền nên được ưu ái. Đề nghị Bộ Tài chính là cơ quan chủ quản nghiên cứu, bố trí xây dựng cơ bản giống như các đơn vị, cơ quan khác để tránh so bì, tạo công bằng trong quản lý ngân sách đầu tư xây dựng cơ bản sau này.

Kỷ luật, kỷ cương tài chính vẫn là căn bệnh trầm kha

Tham gia thảo luận, đại biểu Tạ Văn Hạ - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài chính việc điều chuyển nguồn chi thường xuyên để thực hiện chi đầu tư phát triển nhưng các dự án của Bộ Tài chính không có trong danh mục đầu tư công trung hạn mà phải sử dụng nguồn chi thường xuyên cho chi đầu tư phát triển.

Đại biểu cũng băn khoăn liệu việc điều chỉnh lần này đã đủ tiền để thực hiện chi các dự án đó và các năm sau lại tiến hành điều chỉnh tiếp, đây có phải là hiện tượng lách luật? Nhiệm vụ của Bộ Tài chính trong việc “gác cửa” chưa nghiêm, trong khi kỷ luật, kỷ cương tài chính vẫn là căn bệnh trầm kha đến bây giờ vẫn chưa giải quyết được. Do vậy, đại biểu Tạ Văn Hạ đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính quan tâm, báo cáo với Quốc hội về nguyên nhân của tình trạng này.

Bên cạnh đó, đại biểu Tạ Văn Hạ cũng lo ngại về việc điều chuyển vốn vay của năm 2022 của các địa phương triển khai chậm, có địa phương như Bắc Kạn đề nghị từ tháng 4/2022; Phú Thọ đề nghị từ tháng 7/2022 nhưng công tác tổng hợp rất chậm.

Đặc biệt, công tác chuyển nguồn kinh phí phòng, chống COVID cũng rất chậm; công tác lập kế hoạch của các địa phương nơi thừa, nơi thiếu… cho thấy công tác lập, thẩm định chưa có chất lượng cao, chưa sát với thực tiễn, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình thêm vấn đề này.

Đầu tư phát triển là một việc làm có hiệu quả và là một việc tốt

Báo cáo giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội quan tâm, về điều chỉnh dự đoán của Tổng cục Hải quan, ông Hồ Đức Phớc - Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, về mặt nguyên lý khi tiết kiệm được chi thường xuyên để đưa vào đầu tư xây dựng cơ bản, hay nói cách khác là đầu tư phát triển là một việc làm có hiệu quả và là một việc tốt, giống như mình "thắt lưng buộc bụng" có tích lũy để đầu tư vào vấn đề sửa nhà, sửa cửa, sửa đường, trang thiết bị, đổi mới công nghệ.

Liên quan đến câu hỏi của đại biểu đặt ra là việc phân bổ dự toán có sự ưu ái không, thứ hai là đặc thù mà Quốc hội cho ngành hải quan và ngành thuế có phải ưu ái không? Bộ trưởng Bộ Tài chính giải trình: Tại nghị quyết của Quốc hội nhiệm kỳ trước không những quy định cho Tổng cục Hải quan, Tổng cục thuế mà còn quy định cho Kiểm toán nhà nước, cho Bảo hiểm xã hội, cho Ngân hàng Nhà nước và cho một số đơn vị đều được hưởng chế độ đặc thù này.

Quốc hội cũng đã cho phép khi thực hiện cải cách tiền lương mới theo Nghị quyết 27 thì chế độ đặc thù của tất cả các bộ, ban, ngành sẽ phải dừng lại, không thực hiện nữa và sẽ thực hiện theo cơ chế tiền lương mới theo đúng Nghị quyết 27.

"Không phải chỉ có Hải quan và Thuế được nhận đặc thù này, chúng tôi là người điều hành chính sách tài khóa, tập trung tham mưu cho Chính phủ để thu ngân sách tốt nhất, đảm bảo cho vấn đề chi thường xuyên của bộ máy và đảm bảo nguồn kinh phí 1 năm khoảng 500.000 đến 700.000 tỷ chuyển cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư để phân bổ cho đầu tư công, đây phải nói là một nhiệm vụ rất nặng nề và chúng tôi cố gắng quyết tâm để hoàn thành", ông Hồ Đức Phớc nói. 

Về ý kiến của đại biểu Tạ Văn Hạ, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, tiết kiệm chi thường xuyên để bố trí trong chi đầu tư phát triển là một định hướng tốt, phù hợp với bản chất của quản lý và điều hành. "Tuy nhiên dự toán từ đầu năm tại sao không đưa vào đầu tư công. Vì nhu cầu đầu tư của chúng ta nhiều mà nguồn vốn bố trí đầu tư công ngay từ đầu năm hay đầu nhiệm kỳ cũng có những hạn chế", ông Phớc cho biết.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, bên cạnh đó còn sự phối hợp giữa 2 bộ, chẳng hạn như quyền ghi vốn đầu tư công là quyền của Bộ Kế hoạch và Đầu tư chứ không phải là quyền của Bộ Tài chính. Nhưng Bộ Tài chính sẽ chuyển tiền cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư để Bộ Kế hoạch và Đầu tư bố trí cho nên cũng có những việc chưa được bố trí đầy đủ.

Gia Phát