Để thực hiện mục tiêu trên, từ đầu năm 2019, ngành y tế đã thực hiện cho khoảng 48.000 người nhiễm HIV có thẻ BHYT và sẽ được cấp thuốc ARV. Hứa hẹn, đến năm 2020, số người nhiễm HIV còn lại sẽ được cấp thuốc ARV từ quỹ BHYT.

Về vấn đề này, trong chia sẻ mới đây nhất với báo chí, ông Lê Văn Phúc, Trưởng ban Dược - vật tư y tế (BHXH Việt Nam) nhận định: BHYT toàn dân là một chính sách đảm bảo an sinh xã hội hết sức nhân văn. Giai đoạn trước chúng ta được sử dụng nguồn viện trợ quốc tế, giờ viện trợ không còn thì chúng ta chăm sóc người bệnh từ nguồn quỹ BHYT.

Cụ thể, BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp với Bộ Y tế xây dựng các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện; kiện toàn và ký hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT với các cơ sở điều trị HIV/AIDS; xây dựng cơ sở dữ liệu bệnh nhân điều trị ARV phục vụ cho việc theo dõi thanh toán thuốc ARV nguồn BHYT và thiết lập hệ thống thông tin quản lý đến từng bệnh nhân tham gia điều trị ARV.

BHXH Việt Nam cũng đã phối hợp với Bộ Y tế xác định nhu cầu, đấu thầu mua thuốc, cung ứng thuốc ARV đến cơ sở điều trị, sử dụng thuốc, thanh quyết toán với mục tiêu điều trị tốt nhất cho người nhiễm HIV có thẻ BHYT và bảo đảm tốt nhất quyền lợi cho người bệnh. Phác đồ ARV được lựa chọn để mua bằng quỹ BHYT là phác đồ bậc 1, với những thuốc thông dụng và có sẵn ở Việt Nam.

Và để có thể chuẩn bị đủ nguồn thuốc ARV cho 48.000 người nhiễm HIV trong năm 2019, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Trung tâm mua sắm tập trung thuốc quốc gia tổ chức đấu thầu thuốc ARV với kết quả tốt, giá cạnh tranh. Các đơn vị trúng thầu sẽ cung cấp, giao hàng cho các cơ sở điều trị theo đúng tiến độ dự kiến.

Ông Lê Văn Phúc cũng cho rằng, điều trị và tuân thủ điều trị sẽ giúp người bệnh sống lâu, khỏe mạnh và ngăn ngừa khả năng lây nhiễm căn bệnh này ra cộng đồng. Việc đảm bảo quyền lợi cho người nhiễm HIV có thẻ BHYT sẽ được thực hiện tốt nhất, cố gắng không bị gián đoạn việc điều trị khi chuyển từ nguồn điều trị từ viện trợ sang điều trị BHYT.

Với những nỗ lực đã thực hiện được và để duy trì kết quả này thì Việt Nam cũng cần có nhiều giải pháp đồng bộ để đảm bảo nguồn quỹ BHYT chi trả cho người tham gia BHYT, bao gồm cả người nhiễm HIV. Trong đó cần tập trung tăng cường công tác quản lý để việc sử dụng quỹ BHYT hiệu quả và tiết kiệm nhất; thực hiện tốt việc đấu thầu, mua sắm, quản lý và sử dụng thuốc hiệu quả, đảm bảo an toàn, chất lượng và giá cả phù hợp; xây dựng lộ trình điều chỉnh mức đóng BHYT phù hợp, tạo thêm các nguồn lực cho khám chữa bệnh BHYT từ các nguồn thuế đối với các mặt hàng như rượu, bia, thuốc lá… được cho là những tác nhân làm gia tăng bệnh tật cho cộng đồng.

Trong thời gian qua, BHXH Việt Nam đã phối hợp với Bộ Y tế tháo gỡ vướng mắc, tạo điều kiện tối đa để người nhiễm HIV/AIDS tiếp cận với BHYT như: Người nhiễm HIV/AIDS không phải tham gia BHYT theo hộ gia đình, trường hợp không có giấy tờ tùy thân… Qua đó, người nhiễm HIV/AIDS có thẻ BHYT tăng theo từng năm, nhiều tỉnh, thành phố đã đạt độ bao phủ BHYT 100% cho người nhiễm HIV/AIDS.

Tuy nhiên, tại một số tỉnh, thành phố, độ bao phủ BHYT cho đối tượng này còn thấp do tâm lý sợ lộ thông tin của người bị bệnh. Nhiều người nhiễm HIV/AIDS lo bị kỳ thị, phân biệt đối xử nên không muốn cung cấp thông tin để tham gia BHYT. Đặc biệt, một số bệnh nhân tuy có thẻ BHYT nhưng sẵn sàng bỏ tiền túi ra khám chữa bệnh, hoặc đến nơi không được hưởng BHYT để che giấu tình trạng bệnh.

Mặc dù với phương châm hỗ trợ tối đa cho người nhiễm HIV nhưng tâm lý e ngại của bệnh nhân vẫn là một yếu tố gây trở ngại lớn trong việc điều trị cho bệnh nhân nhiễm HIV. Do vậy, song song với việc triển khai khám bảo hiểm y tế cho bệnh nhân nhiễm HIV, thì việc truyền thông chống kỳ thị, phân biệt đối xử tại các cơ sở khám chữa bệnh để người nhiễm HIV yên tâm đến điều trị cũng rất được coi trọng.

Lương Minh