Ủy ban châu Âu đã dự đoán rằng sản lượng kinh tế của Đức - nền kinh tế “đầu tàu” châu Âu sẽ giảm mạnh, kéo EU chìm vào suy thoái trong mùa đông này, vì lạm phát cao hơn và chiến tranh Ukraine gây thiệt hại nặng nề cho nền kinh tế của khối.

Sản lượng trên toàn liên minh châu Âu (EU) sẽ giảm trong quý hiện tại và ba tháng đầu năm 2023. Trong đó, Đức phải hứng chịu mạnh nhất do chi phí năng lượng tăng cao làm giảm sức chi tiêu của các hộ gia đình và buộc các nhà máy phải hạn chế sản xuất.

Lạm phát ở EU sẽ cao hơn dự báo của ủy ban vào mùa hè năm 2022, và sẽ ở mức 7% trong suốt năm 2023, chỉ giảm nhẹ so với mức 9,3% dự kiến của năm nay.

Sau đại dịch Covid-19, các nền kinh tế tại lục địa già đã rất cố gắng để phục hồi, dẫu sức khoẻ kinh tế còn khá “yếu ớt”, ngay sau đó hàng loạt “mây đen” bao phủ gồm xung đột Nga - Ukraine, khủng hoảng giá năng lượng, giới phân tích dự đoán kinh tế của EU sẽ sớm rơi vào một thời kỳ tồi tệ.

Đức, nền kinh tế lớn nhất của khối, đã bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề vì tầm quan trọng của ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng.

Ủy ban châu Âu nhận định: “Những cú sốc bởi cuộc chiến của Nga tại Ukraine đang làm suy giảm nhu cầu xuất, nhập khẩu toàn cầu và gia tăng áp lực lạm phát thế giới”. "EU là một trong những nền kinh tế tiên tiến bị ảnh hưởng nhiều nhất do vị trí địa lý gần với chiến tranh và phụ thuộc nhiều vào nhập khẩu khí đốt từ Nga."

Dự kiến, vào năm 2023, tăng trưởng sản lượng ở 27 thành viên EU sẽ giảm tốc xuống chỉ còn 0,3% - thấp hơn nhiều so với dự báo trước đó là 1,5%. Đức đang có xu hướng giảm 0,6% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) thực tế cả năm vào năm 2023, hoạt động tăng trưởng tồi tệ nhất trong khu vực đồng euro.

Trong khi tăng trưởng sản lượng của EU được dự đoán sẽ vẫn tích cực trong năm nay, ở mức 3,3%, nền kinh tế sẽ bắt đầu co lại trong ba tháng cuối năm, sau đó sẽ giảm thêm 0,5%, trong quý đầu tiên của năm 2023.

Tốc độ gia tăng nhanh chóng về giá có thể sẽ khiến Ngân hàng Trung ương Châu Âu buộc phải thắt chặt chính sách tiền tệ và nâng lãi suất lên ít nhất 2% (theo dự đoán tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 12).

Ngoài ra, Uỷ ban châu Âu đã nâng dự báo lạm phát của khu vực đồng euro lên 8,5% trong năm nay, 6,1% vào năm 2023 và 2,6% vào năm 2024. Điều đó so với dự báo tháng 7 về lạm phát trong khối sẽ giảm từ 7,6% trong năm nay xuống 4% trong năm tới.

Trong tháng cuối năm, ECB sẽ công bố các dự báo mới, đóng vai trò quan trọng trong việc xác định tốc độ và mức độ tăng lãi suất trong tương lai. Ngân hàng trung ương đã nâng lãi suất tiền gửi từ - 0,5% - 1,5% kể từ tháng Bảy. Động thái này sẽ cho phép các nhà đầu tư dễ ràng theo dõi các dấu hiệu lạm phát ở khu vực đồng euro, sau khi giá tiêu dùng ở Mỹ chậm lại vào tháng 10. Điều này đã thúc đẩy thị trường cổ phiếu và trái phiếu tăng vọt khi các thị trường đặt cược rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ ngừng tăng lãi suất sớm hơn dự kiến trước đó.

Một số nhà hoạch định chính sách cấp cao của ECB trong những ngày gần đây đã nói rằng một cuộc suy thoái nhẹ sẽ không đủ để đưa lạm phát trở lại mục tiêu 2% và do đó họ sẽ cần phải tăng lãi suất cao hơn và chắc chắn sẽ gây ra “đau đớn” cho thị trường lao động.

Isabel Schnabel, thành viên ban điều hành ECB, cho biết: “Không có thời gian để tạm dừng chính sách tiền tệ. “Chúng tôi sẽ cần phải tăng lãi suất hơn nữa, có thể là trong phạm vi hạn chế, để đưa lạm phát trở lại mục tiêu trung hạn của một cách kịp thời.”

Ủy ban EU kỳ vọng nền kinh tế của khối sẽ khởi sắc vào năm 2024, mở rộng 1,6% ở EU và 1,5% ở khu vực đồng euro. Tuy nhiên, cảnh báo triển vọng đang bị bao vây bởi "mức độ bất ổn đặc biệt" do chiến tranh Nga - Ukraine, với mối đe dọa lớn nhất bắt nguồn từ nguy cơ thiếu hụt năng lượng vào mùa đông năm 2023 - 2024.

Paolo Gentiloni, ủy viên kinh tế cho biết: “Nền kinh tế EU đã cho thấy khả năng phục hồi rất tốt đối với những “cơn địa chấn” không đáng có. Tuy nhiên, giá năng lượng tăng vọt và lạm phát tràn lan hiện đang gây thiệt hại và chúng ta phải đối mặt với một giai đoạn rất thách thức cả về kinh tế và xã hội”.

Trong khi đó, một nhà phân tích tại Mỹ nhận định lạm phát có khả năng đạt đỉnh muộn hơn và duy trì mức cao hơn trong khu vực đồng euro lâu hơn ở Mỹ và do đó ECB có khả năng sẽ tiếp tục tăng lãi suất dài hơi hơn Fed.

Lê Na (Theo FT)