Bùi Quang Thanh và những nẻo đường thơ

Thứ năm, 29/06/2023 12:39 PM - 0 Trả lời

(CLO) Tôi đọc thơ Bùi Quang Thanh nhiều năm nay nhưng chủ yếu là đọc thơ anh viết cho thiếu nhi đăng rải rác trên các báo. Lần này tôi được nhà thơ Bùi Quang Thanh tặng một tập thơ dày gần 400 trang. Đó là tập thơ chọn của anh do Nhà xuất bản Hội Nhà văn ấn hành.

Tập thơ chọn từ 6 tập thơ anh đã xuất bản, dày dặn cho một chặng đường Thơ nửa thế kỷ anh đã đi qua.

Tôi đọc gần tháng nay mới xong tập BÙI QUANG THANH THƠ. Đây là tập thơ có nhiều phần, gồm trường ca; thơ văn xuôi; thơ song ngữ; thơ thiếu nhi...

Bùi Quang Thanh viết về nhiều đề tài, từ “ Huyền thoại núi Hồng” của quê hương xứ Nghệ, đến “ Bên tượng đài anh hùng Phan Đình Giót”; đến “ Trước cây si Buôn Đôn” rồi thánh địa Mỹ Sơn, địa đạo Vĩnh Mốc;  Từ biên giới tới đảo xa; từ buon làng đến thành phố…

bui quang thanh va nhung neo duong tho hinh 1

Là một nhà báo, Bùi Quang Thanh đi nhiều, biết được nhiều nơi, hẳn vậy; Bùi Quang Thanh từng là bộ đội thời chống Mỹ ở chiến trường B3, nên có cả một phần thơ dày dặn: “ Thơ viết những năm đánh Mỹ (1971-1975). Nhiều trải nghiệm trong đời, nhiều thể nghiệm trong thơ, nhưng, mọi nẻo đường thơ lại quay về với cái tôi bản ngã, quay về chính THƠ.

Tôi thích nhất trong tập này bài thơ Nhân Thế:

Hạt tình rồi cũng gió bay

Hạt lộc chia hết-trắng tay: hạt buồn

Này hạt dại! Này hạt khôn

Như cánh chuồn chuồn chao đảo thế nhân

Cứ làm hạt thóc ngày xuân

Mẹ gieo buổi sớm nẩy mầm buổi trưa

Cứ làm cánh mạ đong đưa

Đất ải cha bừa lúa trổ bông thơm

Cứ  làm hạt tấm hạt cơm

Hoặc làm cọng rạ nhành rơm dâng đời

 

Phố phường ngửi bụi mà chơi

Cuối ngày lại ước về nơi quê mùa

                                            (2010)

Nói về thơ xưa nay có nhiều quan niệm khác nhau. Thánh Augustine cho rằng: Thơ là men rượu say của ma quỷ! Samuel Rogers: Thơ là ngôn ngữ của thần thánh... Nữ nhà thơ người Mỹ Louise Gluck vừa nhận giải thưởng Nobel văn chương năm  2020 quan niệm thơ là “Phong cách của tư tưởng...”. Ông cha mình xưa nay vẫn coi thơ như một “Ngôi đền thiêng”. Nhưng, ngày nay, nhiều người ở xứ ta lại cho rằng thơ như “Một quảng trường” ở đó ai cũng có thể ra, vào, ai cũng có thể múa may, nhảy nhót... Riêng tôi, tôi vẫn cho rằng thơ là điệu tâm hồn đến với những tâm hồn đồng điệu như một câu nói của ai đó. Tôi thích hai câi thơ này của nhà thơ Lê Quốc Hán:

Chập chờn đợi phút thăng hoa

Câu thơ nối được hồn ta, hồn người.

Nhà thơ chỉ sáng tạo ra thơ thực sự khi có “Phút thăng hoa”, câu thơ, bài thơ mới “Nối được hồn ta, hồn người”. Nếu nhà thơ chỉ ngồi bày đặt ra những thứ, những chữ cho có vẻ lạ, có vẻ khác người, khác đời thì làm sao rung động được người đọc. Tôi vẫn luôn luôn nghĩ về điều mà tiên sinh Trương Trào viết trong “ U mộng ảnh”, ( bản dịch của Nguyễn Hiến Lê) rằng: “ Tuyệt tác văn chương từ cổ chí kim đều viết bằng huyết lệ”.

bui quang thanh va nhung neo duong tho hinh 2

Nhà thơ, nhà báo Bùi Quang Thanh.

Dài dòng như vậy là tôi muốn nói về những câu thơ, những bài thơ mà Bùi Quang Thanh viết về chính những gì mình trải nghiệm sâu sắc, những gì đã đọng lại trong tâm hồn nhà thơ, không thể không viết ra. Là cuộc đời, là tình người, là quê hương máu thịt...đó mới thực sự là những câu thơ tôi thích:

Bên biển xanh chẳng soi nổi bóng mình

Trước gương trong không gọi về tuổi trẻ

Bạc đầu rồi vẫn còn ngơ dại thế

Cũng mình thôi mà chắc đã là mình...

(Tự khúc)

Tôi thiển nghĩ đề tài chỉ là cái cớ để nhà thơ bộc lộ tâm trạng của mình. Đọc đôi dòng về tiểu sử tôi mới biết, nhà thơ Bùi Quang Thanh quê ở Cẩm Tiến, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh. Ngày còn học phổ thông, huyện Kỳ Anh quê tôi chưa có trường cấp ba, tôi phải khăn gói ra học cấp III Cẩm Xuyên. Tôi ở trọ tại nhà một người họ hàng xa ở xã Cẩm Tiến. Ở đó có giếng Vàng nước trong vắt. Cho đến bây giờ tôi vẫn thuộc lòng mấy câu ca dao: “ Nước giếng Vàng vừa trong vừa mát/ Nâu chợ Chùa nhuộm áo lâu phai / Cá Cẩm Nhượng, khoai Mục Bài/ Khuyên ai về huyện Cẩm kẻo một mai tiếc thầm”. Ở một vùng quê như thế nên trong thơ Bùi Quang Thanh luôn đáu đáu về quê hương, dù là viết về đề tài gì, ở đâu. Và những câu thơ về quê hương trong thơ Bùi Quang Thanh sâu nặng, có sức gợi, sức cảm:

...Núm rốn mẹ vùi bên rễ mít

Tan vào mạch đất, níu hồn con

Mẹ giờ nấm có vuông đất hẹp

Hương khói chờ mong đến mỏi mòn...

(Với người tiễn bạn về quê)

Ngay cả khi nhà thơ viết về kinh thành hoa lệ, hồn thơ vẫn đượm mầu quê kiểng:

...Ngột ngạt thị thành giờ cao điểm

Mẹ ngồi thơm thảo chút hồn quê

Mẹt hoa góc phố như thầm gọi

Một thủa Tràng An bỗng ùa về.

(Một thủa Tràng An ).

Người thơ phải sống thế nào, yêu thế nào, gắn bó với bạn bè, quê hương xứ sở thế nào mới có thể viết ra những câu thơ chân thật hết mình:

...Khi mặt trời trườn ra khỏi đê mê

Có hai thằng say quẹo về hai ngả...

(Tiệc rượu ngày sinh nhật)

...Trời xa xanh rộng quá

Và nỗi buồn chơi vơi...

(Chơi vơi)

Miếng ăn vớt tự đáy sông

Phải lừa tôm tép bằng rong bằng rều

(hoặc)

Lão ngồi má tóp mắt nghe

Nước sông Nhật Lệ chảy theo tháng ngày

(Người cất vó bên sông Nhật Lệ)

...Giật mình, hè qua đông tới

Cái ngày không ai mong đợi

Chập chờn từ phía thu sa ( Sa thu)

Gà trống thuộc mỗi chữ o

Thế mà sáng sáng gáy to nhất làng...

(Học chữ)

Những nẻo đường thơ Bùi Quang Thanh đã đi qua khá phong phú, đa dạng; Nhưng, cuối cùng lại trở về với chính tâm hồn mình, với thơ  như bốn câu thơ của nhà thơ Bùi Quang Thanh in ở trang đầu của tập sách :

Mảnh trăng cong- sợi tơ vàng

Treo chung chiêng giữa muôn vàn khen, chê

Ai hờ hửng, ai say mê

Tự ru mình giữa bốn bề đa đoan

(Với thơ)

Nhà vườn Sóc Sơn 12/2020

Nhà thơ Dương Kỳ Anh 

                                                          

Tin mới

Hà Nội xử lý nghiêm nếu thiếu trách nhiệm trong phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công

Hà Nội xử lý nghiêm nếu thiếu trách nhiệm trong phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công

(CLO) UBND thành phố Hà Nội sẽ xem xét xử lý nghiêm các trường hợp chậm trễ, thiếu trách nhiệm trong phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công.

Tin tức
Nghị quyết về tổ chức các cơ quan của Quốc hội

Nghị quyết về tổ chức các cơ quan của Quốc hội

(CLO) Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã ký ban hành Nghị quyết số 178/2024/QH15 của Quốc hội về việc tổ chức các cơ quan của Quốc hội.

Tin tức
Hợp nhất Báo Hải Phòng và Đài PT&TH Hải Phòng thành Trung tâm Truyền thông báo chí Thành phố

Hợp nhất Báo Hải Phòng và Đài PT&TH Hải Phòng thành Trung tâm Truyền thông báo chí Thành phố

(CLO) Chiều 21/2, Thành ủy Hải Phòng đã công bố quyết định về sắp xếp bộ máy; công tác cán bộ của hệ thống chính trị thành phố và biểu dương cán bộ nghỉ hưu trước tuổi khi thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy vì sự nghiệp phát triển của thành phố Hải Phòng.

Nghề báo
Quảng Bình: Khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng mua bán người

Quảng Bình: Khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng mua bán người

(CLO) Ngày 21/2, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Quảng Bình đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và bắt tạm giam 4 tháng đối với Lê Thị Ánh Sương (SN 1985, trú tại xã An Thủy, huyện Lệ Thủy) và Lê Thị Giang (SN 1977, trú tại xã Phong Thủy, huyện Lệ Thủy) về hành vi mua bán người.

Vụ án
Bộ GD&ĐT lập đoàn kiểm tra việc dạy thêm, học thêm

Bộ GD&ĐT lập đoàn kiểm tra việc dạy thêm, học thêm

(CLO) Đoàn kiểm tra có trách nhiệm kiểm tra việc thực hiện Thông tư 29 của Bộ GD&ĐT quy định về dạy thêm, học thêm theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Công luận 24H
Lễ hội chùa Tây Phương là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ hội chùa Tây Phương là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

(CLO) Lễ hội chùa Tây Phương diễn ra với nhiều sinh hoạt văn hóa mang đậm bản sắc xứ Đoài cùng với nghi thức cúng Phật trang nghiêm.

Đời sống văn hóa
MU tái đấu Sociedad, Tottenham đụng độ AZ Alkmaar ở Europa League 2024/25

MU tái đấu Sociedad, Tottenham đụng độ AZ Alkmaar ở Europa League 2024/25

(CLO) Tối 21/2, lễ bốc thăm vòng 1/8 Europa League đã xác định những cặp đấu đầy kịch tính. Man Utd sẽ đối đầu Real Sociedad, trong khi Tottenham chạm trán AZ Alkmaar.

Thể thao
Hải Phòng: Bổ nhiệm nhiều lãnh đạo sở, ngành sau hợp nhất

Hải Phòng: Bổ nhiệm nhiều lãnh đạo sở, ngành sau hợp nhất

(CLO) Ngày 21/2, Thành ủy Hải Phòng đã tổ chức Hội nghị công bố Quyết định về công tác cán bộ ở các sở, ngành sau hợp nhất.

Tin tức
Du lịch Quảng Ninh liên tiếp nhận tin vui, đón khách siêu sang ồ ạt đổ bộ

Du lịch Quảng Ninh liên tiếp nhận tin vui, đón khách siêu sang ồ ạt đổ bộ

(CLO) Việc 200 tỷ phú thế giới đến Hạ Long kiến tạo “vườn tỷ phú” cho thấy Quảng Ninh đang tập trung phát triển các sản phẩm chất lượng cao, mở rộng không gian du lịch, hướng mạnh vào phân khúc khách cao cấp, siêu sang.

Du lịch
Bốc thăm Champions League 2024/25: Real đụng Atletico Madrid, PSG đại chiến Liverpool

Bốc thăm Champions League 2024/25: Real đụng Atletico Madrid, PSG đại chiến Liverpool

(CLO) Vào lúc 18h ngày 21/2 theo giờ Việt Nam, UEFA đã tổ chức lễ bốc thăm chia cặp vòng 1/8, đồng thời xác định nhánh đấu tại tứ kết và bán kết Champions League 2024/25.

Thể thao
Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm tại hội nghị toàn cầu về an toàn giao thông

Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm tại hội nghị toàn cầu về an toàn giao thông

(CLO) Đoàn đại biểu Bộ Công an Việt Nam vừa tham dự hội nghị Bộ trưởng Toàn cầu lần thứ tư do tổ chức Y tế thế giới WHO chủ trì đăng cai về an toàn đường bộ.

Đời sống
Công nhân ngâm mình dưới dòng nước đen, nạo vét sông Tô Lịch

Công nhân ngâm mình dưới dòng nước đen, nạo vét sông Tô Lịch

(CLO) Nhiều ngày qua, hàng chục công nhân môi trường đã ngâm mình dưới dòng nước thải đen kịt, hôi thối để nạo vét bùn đất, rác thải làm sạch sông Tô Lịch.

Môi trường và cuộc sống
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nhận chuyển giao 25 tác phẩm mỹ thuật

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nhận chuyển giao 25 tác phẩm mỹ thuật

(CLO) 25 tác phẩm mỹ thuật đương đại nằm trong trong kho tranh của Hội Mỹ thuật vừa được chuyển giao cho Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Đời sống văn hóa
Dự báo thời tiết ngày 22/2: Miền Bắc nhiều mây, có mưa nhỏ rải rác

Dự báo thời tiết ngày 22/2: Miền Bắc nhiều mây, có mưa nhỏ rải rác

(CLO) Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn, ngày 22/2, Bắc Bộ và Thanh Hóa có mưa nhỏ, mưa phùn và sương mù, trời rét, vùng núi rét đậm. Khu vực từ Nghệ An đến Khánh Hòa có mưa rào rải rác, cục bộ có nơi mưa vừa, mưa to. Khu vực Nam Bộ có mưa trái mùa và dông rải rác.

Môi trường và cuộc sống
Bắt đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản của 30 nhà chùa

Bắt đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản của 30 nhà chùa

(CLO) Ngày 21/2, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Bình Phước cho biết, đã bắt giữ Võ Văn Thắng (SN 1984, trú xã Long Hậu, huyện Cần Giuộc, Long An) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản".

Vụ án
Xử phạt 'giang hồ' mạng Phú Lê đăng tải clip đánh bạc câu view

Xử phạt 'giang hồ' mạng Phú Lê đăng tải clip đánh bạc câu view

(CLO) Ngày 21/2, Phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an TP Hà Nội đã ra quyết định xử phạt 2 trường hợp về hành vi đăng tải clip đánh bạc trên mạng xã hội facebook.

Vụ án
Bình Luận

Tin khác

Lễ hội chùa Tây Phương là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Lễ hội chùa Tây Phương là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

(CLO) Lễ hội chùa Tây Phương diễn ra với nhiều sinh hoạt văn hóa mang đậm bản sắc xứ Đoài cùng với nghi thức cúng Phật trang nghiêm.

Đời sống văn hóa
Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nhận chuyển giao 25 tác phẩm mỹ thuật

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam nhận chuyển giao 25 tác phẩm mỹ thuật

(CLO) 25 tác phẩm mỹ thuật đương đại nằm trong trong kho tranh của Hội Mỹ thuật vừa được chuyển giao cho Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Đời sống văn hóa
3 trải nghiệm “độc nhất vô nhị” chỉ có ở núi Bà Đen dịp đầu xuân

3 trải nghiệm “độc nhất vô nhị” chỉ có ở núi Bà Đen dịp đầu xuân

Nhiều trải nghiệm văn hoá tâm linh “độc nhất vô nhị” đưa núi Bà Đen, Tây Ninh thành điểm đến du xuân hấp dẫn bậc nhất Nam Bộ trong năm nay.

Đời sống văn hóa
Sắp diễn ra triển lãm trực tuyến về y dược triều Nguyễn

Sắp diễn ra triển lãm trực tuyến về y dược triều Nguyễn

(CLO) Triển lãm trực tuyến về y dược triều Nguyễn mang đến công chúng hơn 300 tài liệu, hình ảnh, sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về lịch sử nền y học Việt Nam.

Đời sống văn hóa
Đắk Lắk: Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 tạo cơ hội kết nối giao thương, phát triển du lịch

Đắk Lắk: Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 tạo cơ hội kết nối giao thương, phát triển du lịch

(CLO) Ngày 21/2, tại TP HCM, tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức họp báo về Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025, với chủ đề “Buôn Ma Thuột - Điểm đến của cà phê thế giới”.

Đời sống văn hóa
Rực rỡ sắc vàng hoa phong linh dưới tiết trời xuân ở Hà Nội

Rực rỡ sắc vàng hoa phong linh dưới tiết trời xuân ở Hà Nội

(CLO) Những ngày này, hai hàng cây hoa phong linh tại một khu đô thị thuộc quận Hà Đông (Hà Nội) đang bung nở khoe sắc vàng rực rỡ dưới tiết trời xuân, thu hút hàng trăm người dân tới chụp hình, check-in.

Đời sống văn hóa
Bộ tượng Tam tổ Trúc Lâm chùa Vĩnh Nghiêm là bảo vật quốc gia

Bộ tượng Tam tổ Trúc Lâm chùa Vĩnh Nghiêm là bảo vật quốc gia

(CLO) Lễ hội chùa Vĩnh Nghiêm năm 2025 sẽ được tổ chức gắn với sự kiện công bố quyết định công nhận bộ tượng Tam tổ Trúc Lâm là bảo vật quốc gia.

Đời sống văn hóa
Nâng cao nhận thức, hành động của mọi người về bảo vệ môi trường và khí hậu

Nâng cao nhận thức, hành động của mọi người về bảo vệ môi trường và khí hậu

(CLO) Chiều 20/2, tại Hà Nội, Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) đã tổ chức buổi Họp báo giới thiệu Chương trình Nghệ thuật vì Khí hậu - Hạ Long 2025 (Art For Climate Festival HaLong 2025).

Đời sống văn hóa
Du khách trải nghiệm không gian Thiền viện Trúc Lâm Chính Pháp

Du khách trải nghiệm không gian Thiền viện Trúc Lâm Chính Pháp

(CLO) Thiền viện Trúc Lâm Tuyên Quang (chân núi Dùm, xã Tràng Đà, TP Tuyên Quang) là một điểm đến lý tưởng cho những du khách yêu thích du lịch tâm linh. Đến với thiền viện, du khách sẽ có những phút giây thư thái, bình yên và chiêm nghiệm những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Đời sống văn hóa
Hai hoạ sĩ tài hoa mở triển lãm tranh sơn mài đầy ấn tượng tại Hà Nội

Hai hoạ sĩ tài hoa mở triển lãm tranh sơn mài đầy ấn tượng tại Hà Nội

(CLO) Triển lãm tranh sơn mài “Như những lớp phù sa” của cặp đôi hoạ sĩ Trịnh Tuân và Công Kim Hoa đang diễn ra tại Hà Nội. Đây là sự kiện nghệ thuật được tổ chức nhằm tôn vinh tình yêu, lòng đam mê của hai hoạ sĩ tài hoa.

Đời sống văn hóa