Hằng năm, vào khoảng tháng 7, tháng 8 âm lịch, nước lũ từ thượng nguồn sông Mê Kông đổ về miền Tây Nam bộ, ngang qua An Giang, Đồng Tháp, men theo kênh rạch, lấn ra sông Cửu Long rồi ra biển. Đây cũng là thời điểm thiên nhiên ban tặng người dân miền Tây nhiều sản vật, trong đó có cá linh.

Cá linh là loại cá thuộc họ cá chép, có nguồn gốc từ biển Hồ Campuchia và thường xuất hiện nhiều nhất vào mùa nước nổi. Khi con nước càng dâng cao, cá linh sẽ về càng nhiều. Cơ thể của loại cá này rất nhỏ, con trưởng thành chỉ to bằng hai ngón tay và cá nhỏ chỉ bằng chiếc đũa.

Mùa cá linh về là cơ hội để nhiều người dân miền Tây hạ bạc, đóng thuyền ở những con sông để đánh bắt loại đặc sản trời cho này. Để đánh bắt cá linh, người dân thường sử dụng các phương tiện như vó, chài, thả lưới đặt xuống sông.

Từ loại đặc sản trời cho này, người dân miền Tây đã chế biến ra nhiều món ăn mang đậm hương vị, hấp dẫn như món cá linh nướng kẹp que tre ăn với rau cải trời chấm mắm tỏi, cá linh kho rim với mía, cá linh nấu lẩu bông điên điển…

Những ngày cá linh về theo nước nổi cũng là dịp các thương lái như chị Trần Thị Yên (An Giang) ra sông gom cá do dân đánh bắt để về bán lại cho các nhà hàng, khách lẻ, hoặc thậm chí trữ đông để có thể gửi đi các tỉnh thành khác.

Được tận tay lựa chọn những con cá linh tươi và ngon nhất khi vừa được đánh bắt lên bờ, chị Yên cho biết: “Hiện nay cá thiên nhiên hầu như rất hiếm, do vậy cá linh tự nhiên sống ở vùng nước chảy xiết, sống theo đàn, đặc biệt cực kỳ khó nuôi là đặc sản quý mà thiên nhiên ban tặng. Cá linh chỉ cần ra khỏi môi trường nước sẽ bể bụng và ươn ngay, nên để bảo quản đi xa rất khó”.

Sinh sống ở vùng quê An Giang, từ nhỏ chị Yên đã quen thuộc với cảnh người dân sống thuận tự nhiên, tới mùa nước nổi đều ra sông bắt cá. Chị Yên chia sẻ: “Thời điểm ấy, ở quê vào mùa nước nổi không ai làm đồng áng được, 3 tháng liền nhà nào cũng đánh bắt cá để ăn, không biết bán cho ai, thu nhập bấp bênh.

Mãi tới sau này, khi các đặc sản mùa nước nổi như cá linh nổi tiếng và được nhiều người tìm mua, các thương lái mới tìm tới đặt hàng nhiều. Nhờ vậy bà con ở quê cũng có thêm thu nhập vào mùa nước nổi, cá linh cũng có đầu ra ổn định”.

Ngoài cá linh, vào mùa nước nổi ở miền Tây các loại cá khác như cá kết, cá chốt, cá chạch cũng theo nước đổ về. Nhờ việc thu hoạch, đánh bắt các loại đặc sản mùa nước nổi, người nông dân miền Tây đã có thêm nguồn thu nhập để trang trải cuộc sống.

Bài và ảnh: Lê Trang