Long đong niên vụ cà phê

Điệp khúc được mùa, mất giá hay được giá mất mùa nhiều năm nay vẫn tái diễn ở mỗi vụ thu hoạch cà phê. Khác biệt so với mọi năm, vụ thu hoạch cà phê năm 2022 khởi sắc hơn bởi giá cả và năng suất đều tăng.

Theo thông tin từ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ia Grai, năm nay cà phê trên địa bàn được mùa, sản lượng cao hơn năm trước khoảng 10%.

Dù không phải gánh chịu điệp khúc được mùa, mất giá hay được giá mất mùa nhưng người dân ở huyện Ia Grai (Gia Lai)  vẫn không thể tươi cười nổi vì giá phân bón và nhân công thu hái tăng gấp đôi.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Vương Đình Danh (trú tại thị trấn Ia Kha, huyện Ia Grai) cho biết: "Gia đình tôi có hơn 4ha cà phê. Đầu mùa, giá cà phê cao nhưng đã có cà phê mà hái đâu. Khi bước vào thời gian cà phê chín đại trà thì giá lại giảm sâu còn 41.000 đồng/kg. So với những năm trước, giá cả và năng suất có tăng, tuy nhiên vì giá phân bón và nhân công cũng tăng gấp đôi nên người trồng cà phê phải “gồng gánh” đủ thứ”.

Tương tự, anh Trần Xuân Hường (trú tại xã Ia Bă, huyện Ia Grai, Gia Lai) cũng đang sở hữu hơn 3ha với 3000 cây cà phê. Nhiều năm trở lại đây vì được chăm sóc tốt nên vườn cà phê của anh luôn giữ năng suất ổn định.

"Nhiều năm trước người trồng cà phê như chúng tôi luôn phải gánh chịu điệp khúc được mùa, mất giá hay ngược lại. Những năm gần đây, vì được chăm sóc kỹ lưỡng nên năng suất vườn cà phê đã ổn định, tuy nhiên giá cả thì vẫn rất bấp bênh. Điển hình như năm nay, khi bước vào vụ tâm trạng ai cũng phấn khởi vì giá cà phê tăng cao đạt 47.000 đồng/kg thì nay ai cũng rầu rĩ vì giá giảm mạnh chỉ còn 41.000 đồng/kg. Nếu với giá này mà phân bón và nhân công không tăng thì cũng có lời đấy, nhưng năm nay chi phí đầu tư cao quá”, anh Hường cho hay.

Nâng cao giá trị hạt cà phê

Nhằm giải quyết vấn nạn "được mùa mất giá hay được giá mất mùa", nhiều hộ dân vùng thủ phủ cà phê huyện Ia Grai đã xây dựng vườn cà phê sạch, sản xuất cà phê bột.

Để nâng cao giá cả cũng như chất lượng cà phê, ông Vương Đình Danh cùng với con trai đã xây dựng vườn cà phê sạch theo hướng hữu cơ. Cụ thể, gia đình ông Danh không dùng thuốc diệt cỏ, sử dụng đúng, đủ liều lượng các phân hóa học, thuốc trừ sâu để cây phát triển bền vững và đạt năng suất ổn định hàng năm.

Bên cạnh đó, ông Danh còn sơ chế, phơi sấy cà phê trên giàn sau khi thu hoạch nhằm đảm bảo cà phê sạch, giữ trọn hương vị. Qua đó có thể nâng cao giá trị cũng như chất lượng hạt cà phê làm ra.

"Nhiều năm nay, nông dân ở vùng khó khăn đều phải qua thương lái nên giá cả không được như thị trường. Chính vì vậy, gia đình tôi đã chủ động tìm đầu ở ra các thành phố lớn. Vì đáp ứng những yêu cầu khắt khe như thu hái phải đạt độ chín, phơi sạch sẽ nên gia đình tôi cũng bán được giá cao hơn từ 5 - 7 giá so với thị trường” - ông Danh bộc bạch.

Để tăng thêm thu nhập, trang trải phần nào chi phí đầu tư anh Trần Xuân Hường cũng dành 50% sản lượng cà phê để sơ chế và rang xay thành bột nhằm phân phối cho các cửa hàng cà phê nguyên chất. Nhờ vậy, giá trị hạt cà phê của anh Hường đã được nâng cao.

Đại diện Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ia Grai cho biết, trước việc giá cà phê bấp bênh và thời tiết thất thường nên nhiều hộ gia đình trên địa bàn đã sản xuất cà phê theo hướng hữu cơ, cà phê sạch. Một số hộ còn mạnh dạn sản xuất cà phê bột nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế. Những năm qua, phòng cũng hướng dẫn, định hướng bà con để đưa thương hiệu cà phê trên địa bàn phát triển bền vững.

Theo thống kê, toàn tỉnh Gia Lai hiện có hơn 87.000 ha cà phê kinh doanh. Thời điểm này, hầu như các nhà vườn đều đã thu hái từ 60 - 80% diện tích. Một số nhà vườn cũng ý thức được chất lượng nên thường hái khi cà phê đạt độ chín. Bên cạnh đó nông dân đã cùng nhau xây dựng các hợp tác xã, tổ hội để tạo thành liên kết nhằm tạo vùng nguyên liệu rộng lớn, đáp ứng nhu cầu cà phê hữu cơ của các thị trường khó tính.