Châu Á đã bị ảnh hưởng bởi làn sóng chủ nghĩa bảo hộ trong những tháng gần đây, với việc các nước ban hành các hạn chế xuất khẩu lương thực đối với các mặt hàng từ dầu cọ đến lúa mì, đường và thịt gà.

Sự gián đoạn trên khiến giá thực phẩm vốn đã bị thổi phồng từ trước thì giờ lại càng tăng cao hơn với mức tăng giá thực phẩm của Singapore trong tháng 4 đạt mức cao chưa từng thấy kể từ tháng 3 năm 2009 và người Malaysia cho rằng món gà ngày xưa tại đất nước với giá cả phải chăng giờ là món hàng xa xỉ hàng tuần.

Các quốc gia có lệnh kiểm soát xuất khẩu thực phẩm nói rằng các hạn chế xuất khẩu là điều cần thiết để bảo vệ nguồn cung cấp thực phẩm cho dân số của họ.

Vào ngày 23 tháng 5 khi tuyên bố ngừng xuất khẩu hàng tháng 3,6 triệu con gà sang nước láng giềng Singapore, Thủ tướng Malaysia Ismail Sabri Yaakob cho biết: “Ưu tiên hàng đầu của chính phủ là người dân đất nước.”

Thủ tướng Ismail Sabri nói rằng Malaysia đã bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tình trạng thiếu hụt nguồn cung thực phẩm do cuộc xâm lược Ukraine và ông đã công bố lệnh cấm xuất khẩu vào ngày 23 tháng 5, sau cuộc họp nội các khẩn cấp nhằm giải quyết áp lực ngày càng tăng của dư luận về việc chính phủ không thể giảm thiểu tình trạng thiếu hụt nguồn cung thịt gà trong nước vốn đã gây xôn xao kể từ quý cuối cùng của năm 2021.

Nhấn mạnh rằng ưu tiên của chính phủ là người dân, thủ tướng cho biết lệnh cấm xuất khẩu khoảng 3,6 triệu con gia cầm mỗi tháng - chủ yếu vào nước láng giềng Singapore - sẽ tiếp tục cho đến khi giá cả và nguồn cung địa phương ổn định.

Theo ông Yeah Kim Leng, giáo sư kinh tế tại Đại học Sunway, lệnh cấm xuất khẩu là cần thiết để đảm bảo nguồn cung trong nước, nhưng ông cảnh báo rằng đó là một “công cụ cùn và rất dễ gây gián đoạn” đối với các nhà sản xuất có hợp đồng cung ứng dài hạn ở nước ngoài.

Ông nói: “Lệnh cấm nên nhanh chóng được dỡ bỏ ngay sau khi cân bằng cung cầu trong nước được khôi phục với sự hợp tác của tất cả các doanh nghiệp trong ngành.”

Bên cạnh lệnh cấm xuất khẩu, Thủ tướng Malaysia cũng tuyên bố nước này sẽ tạo nguồn dự trữ gia cầm, bãi bỏ giấy phép nhập khẩu và tăng số lượng các lò mổ được chứng nhận ở nước ngoài.

Về phần Singapore, 1/3 tổng nguồn cung gia cầm của nước này phụ thuộc vào nhập khẩu từ Malaysia , với các trang trại gà ở phía bắc đảo quốc cung cấp hầu hết gà tươi.

Không có gia cầm tươi của Malaysia, Singapore hiện chỉ còn lại nguồn cung cấp đông lạnh từ Brazil, chiếm 48% nguồn cung của cả nước, tiếp theo là 8% từ Mỹ và nhóm các nước khác chiếm 10% còn lại.

Cơ quan Thực phẩm Singapore cho biết việc hạn chế từ Malaysia có thể dẫn đến gián đoạn tạm thời đối với nguồn cung thịt gà ướp lạnh và kêu gọi người tiêu dùng cân nhắc chuyển sang thịt gà đông lạnh hoặc các sản phẩm thịt khác.

Tờ The Straits Times của Singapore cho biết những người bán gà dự đoán giá gà ướp lạnh có thể tăng tới 30%, điều này sẽ khiến giá món gà tăng vọt.

Hiện vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy khi nào chính phủ Malaysia sẽ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gà. Hiện tại, giá cả vẫn ở mức cao và tờ The Star hôm thứ 4 tuần qua đã đưa tin rằng gia cầm đang được bán với giá 17 ringgit/kg tại một số cửa hàng tạp hóa địa phương, so với mức giá trần cố định của chính phủ là 8,90 ringgit (2,03 USD) có hiệu lực từ ngày 5 tháng 2 đến ngày 5 tháng 6.

Trong một bài phát biểu hôm thứ 4, Thủ tướng Ismail Sabri cho biết giá trung bình mỗi kg sẽ đạt 12 ringgit/kg nếu chính phủ không can thiệp.

Tại Singapore, Foo Kui Lian - người sáng lập Tian Tian Hainanese Chicken Rice - một trong những quán cơm gà nổi tiếng nhất nước - nói với The Straits Times rằng bà đang cân nhắc việc ngừng bán các món gà nếu không thể có được nguồn cung cấp tươi sống.

Foo Kui Lian nói với tờ báo nếu ông không thể tìm được các nhà cung cấp thay thế, “chúng tôi sẽ phục vụ khách hàng các món ăn như đậu phụ rán, sườn lợn rán và salad tôm, nhưng chúng tôi sẽ không sử dụng thịt gà đông lạnh”.

Các nhà chức trách Singapore đã kêu gọi người dân thành phố không tích trữ hoặc mua quá nhiều thịt gà đông lạnh.

Chuỗi siêu thị lớn nhất của đất nước cho biết họ có một kho dự trữ gà đông lạnh trong bốn tháng và hai tháng nữa sẽ có nguồn cung “rất sớm”.

Huy Hoàng (Theo SCMP)