Một cuộc điều tra của CNBC cho thấy, các hãng vận tải đã từ chối các container xuất khẩu nông sản của Mỹ trị giá hàng trăm triệu USD trong tháng 10 và tháng 11, thay vào đó gửi các container rỗng sang Trung Quốc để chất đầy hàng xuất khẩu của Trung Quốc.

Ủy ban Hàng hải Liên bang đã nhận được kiến nghị từ các nhà xuất khẩu nông sản Mỹ cảnh báo rằng sự chậm trễ trong giao thương không chỉ đe dọa lợi nhuận mà còn cả uy tín của ngành.

Ngược lại, ủy ban đã mở một cuộc điều tra và đang xem xét dữ liệu thương mại tại các cảng quan trọng ở California, New York và New Jersey để xem liệu các hãng vận tải từ chối tải hàng hóa xuất khẩu của Mỹ có vi phạm Đạo luật Vận chuyển hay không.

Đạo luật này khiến các hãng vận chuyển “từ chối giao dịch hoặc thương lượng một cách bất hợp pháp”, “tẩy chay hoặc thực hiện bất kỳ hành động phối hợp nào khác dẫn đến việc từ chối giao dịch một cách vô lý” hoặc “thực hiện hành vi hạn chế việc sử dụng các dịch vụ đa phương thức một cách bất hợp lý.

Việc từ chối các lô hàng xuất khẩu Mỹ xảy ra vào đúng thời điểm xuất khẩu nông nghiệp của Mỹ đang bước vào mùa cao điểm. Trong khi xuất khẩu kéo dài liên tục trong 12 tháng, các tháng từ tháng 11 đến tháng 3 là thời điểm rất quan trọng vì chúng theo sau vụ thu hoạch.

Dựa trên các đơn đặt hàng đã hoàn thành trong thời gian này, các nhà sản xuất nông nghiệp sẽ đưa ra kế hoạch rõ ràng hơn cho vụ thu hoạch sắp tới. Trong những tháng mùa đông, nông dân và nhà sản xuất gặp gỡ các ngân hàng để đảm bảo nguồn vốn cho chu kỳ tiếp theo.

Có lẽ, bài học lớn nhất mà ngành nông nghiệp rút ra trong cuộc chiến thương mại giữa Mỹ với Trung Quốc là không có hợp đồng nào là thiêng liêng - chúng luôn có thể bị hoãn sang mùa khác hoặc bị hủy bỏ hoàn toàn.

Hàng triệu USD thương mại bị từ chối

Các hãng vận tải đã từ chối rất nhiều xe container chở hàng, ước tính con số này lên tới 177.938 container trong tháng 10 và tháng 11 vừa qua, theo phân tích dữ liệu tổng hợp từ Cục điều tra dân số và các cảng Los Angeles, Long Beach, California, New York và New Jersey.

Vào giữa tháng 10, các hãng vận tải đã thông báo cho các nhà xuất khẩu nông sản rằng họ sẽ ưu tiên các container xuất khẩu rỗng hơn là hàng nông sản xuất khẩu. Họ cũng cho biết họ sẽ tăng giá đối với hàng nông sản xuất khẩu của Mỹ nếu hàng hóa được vận chuyển.

Theo số liệu thương mại cảng, tổng giá trị thương mại xuất khẩu bị mất từ ​​các cảng Long Beach, Los Angeles, New York và New Jersey là 632 triệu USD.

Gene Seroka, giám đốc điều hành của Cảng Los Angeles cho biết: “Nông dân Mỹ và các nhà xuất khẩu nông sản không cần phải tìm kiếm các container để đưa hàng hóa của họ ra thị trường.”

Gene nói rằng: “Chúng tôi cần một chính sách xuất khẩu gắn kết của Mỹ nhằm giải quyết một loạt vấn đề, bao gồm khả năng tiếp cận container cho các thị trường nông sản của chúng tôi trên khắp đất nước.”

Carl Bentzel của Ủy ban Hàng hải Liên bang, cùng với ủy viên Daniel Maffei, đã gửi một lá thư vào tháng 12 cho Hội đồng Vận tải Thế giới nói rằng việc các hãng vận tải biển lớn từ chối các lô hàng xuất khẩu của Mỹ có thể vi phạm Đạo luật Vận chuyển của Mỹ.

Bentzel nói với tờ CNBC rằng: “Dữ liệu này và các tác động đến nền kinh tế của chúng ta có khả năng rất đáng lo ngại. Các ủy viên khác của tôi và tôi đã chuyển những khiếu nại này tới văn phòng thực thi của chúng tôi và tới Ủy ban Phát hiện Sự thật-29 và họ hiện đang xem xét về các khiếu nại của chúng tôi.”

Ủy ban phát hiện Sự thật-29 là một cuộc điều tra, được ủy quyền vào tháng 3 năm ngoái, nhằm xác định các hành động trong chuỗi cung ứng vận tải biển quốc tế và các hoạt động có thể tạo ra sự gián đoạn đối với dòng chảy thương mại quốc tế. Cuộc điều tra đã mở rộng vào tháng 11/2020 và vẫn đang trong quá trình xem xét để đưa ra những kết luận cuối cùng.

Huy Hoàng