Phản ứng của Trung Quốc đối với sự bùng phát tồi tệ nhất của Covid-19 trong hai năm qua dường như là một lời nhắc nhở rằng xung đột không phải là nguy cơ duy nhất đối với sự phục hồi kinh tế toàn cầu.

Ai bị ảnh hưởng?

Điều gì đang xảy ra hiện nay: Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đang đẩy mạnh chiến lược “zero-Covid”, ngay cả khi nhiều chính phủ khác quyết định đã đến lúc học cách sống chung với Covid-19.

Thâm Quyến, một trung tâm công nghệ quan trọng, đã phải đóng cửa kéo dài một tuần sau khi thành phố ghi nhận 66 trường hợp nhiễm Covid vào thứ 7 tuần trước. Tất cả các doanh nghiệp trừ những doanh nghiệp được coi là cần thiết đã phải tạm dừng hoạt động hoặc đã triển khai làm việc tại nhà.

Thượng Hải, trung tâm thương mại lớn nhất Trung Quốc, cũng đã áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt sau khi các vụ việc tăng đột biến, đóng cửa các trường học và rạp chiếu phim và hạn chế việc đi lại vào thành phố.

Ai bị ảnh hưởng: Foxconn, một trong những nhà cung cấp lớn nhất của Apple, đã đình chỉ hoạt động tại Thâm Quyến, nơi có hai cơ sở chính. Hôm thứ 2, họ cho biết ngày nhà máy sẽ hoạt động trở lại sẽ “được thông báo bởi chính quyền địa phương.”

Công ty Đài Loan này cho biết họ đã chuyển hoạt động sản xuất sang các địa điểm khác để “giảm thiểu tác động tiềm ẩn” do sự cố gián đoạn, nhưng không nói rõ địa điểm nào sẽ đảm nhận thêm công việc của công ty.

Sự không chắc chắn về hoạt động sản xuất của Foxconn là một dấu hiệu cho thấy phản ứng của Trung Quốc đối với sự gia tăng lây nhiễm Covid-19 sẽ lan rộng trên toàn thế giới. Cả nước này đã ghi nhận 2.125 trường hợp nhiễm covid tại địa phương vào chủ nhật trên khắp 58 thành phố.

Các vụ đóng cửa ở Trung Quốc có thể làm tăng thêm chi phí vận chuyển container, vốn vẫn rất cao và làm xáo trộn các chuỗi cung ứng toàn cầu vẫn đang cố gắng sắp xếp thông qua sự chậm trễ liên quan đến đại dịch.

Các nhà kinh tế tại ING nói với khách hàng hôm thứ 2 rằng: “Nếu có một trường hợp nhiễm Covid-19 được tìm thấy ở cảng Yantian Thâm Quyến, thì cảng có thể bị đình chỉ trong ít nhất hai tuần. Điều đó sau đó sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu và nhập khẩu các bộ phận và hàng hóa điện tử.

Điều đó có thể làm cho lạm phát thậm chí còn tồi tệ hơn. Chi tiêu ở Trung Quốc, một động lực quan trọng đối với sự tăng trưởng của đất nước, cũng có thể bị ảnh hưởng bởi một làn sóng hạn chế mới của Covid.

Các nhà kinh tế Hao Zhou và Bernd Weidensteiner của Commerzbank cho biết: “Đây chắc chắn là tình huống vi rút tồi tệ nhất ở Trung Quốc kể từ sau vụ đóng cửa ở Vũ Hán, và đe dọa triển vọng tăng trưởng vì tiêu dùng nội địa sẽ bị ảnh hưởng nặng nề”.

Hãy nhớ rằng: Mục tiêu tăng trưởng khoảng 5,5% của Trung Quốc trong năm nay đã là mức thấp nhất trong ba thập kỷ. Nền kinh tế của đất nước tăng trưởng 8,1% vào năm 2021, nhưng tốc độ tăng trưởng giảm mạnh trong những tháng cuối năm.

Chiến tranh đã đưa thế giới đến bờ vực của một cuộc khủng hoảng lương thực

Svein Tore Holsether nói rằng thế giới đang hướng tới một cuộc khủng hoảng lương thực có thể ảnh hưởng đến hàng triệu người.

Giá khí đốt tự nhiên cao kỷ lục đã buộc công ty do ông điều hành, nhà sản xuất phân bón Yara International, phải cắt giảm sản lượng amoniac và urê ở châu Âu xuống còn 45% công suất. Với ít hơn hai thành phần nông nghiệp thiết yếu đó, ông dự đoán điều đó sẽ có tác động mạnh đối với nguồn cung cấp lương thực toàn cầu.

Hơn hai tuần sau khi Nga tấn công Ukraine, giá các mặt hàng nông sản chủ lực được sản xuất trong khu vực đã tăng chóng mặt. Vấn đề lớn nhất là lúa mì, một mặt hàng chủ lực đối với nhiều quốc gia. Nguồn cung từ Nga và Ukraine, cùng chiếm gần 30% thương mại lúa mì toàn cầu, hiện đang gặp rủi ro. Giá lúa mì toàn cầu đạt mức cao nhất mọi thời đại vào tuần trước.

Bên cạnh đó, một vấn đề lớn khác là khả năng tiếp cận phân bón. Điều cần thiết cho nông dân để đạt được mục tiêu sản xuất của họ đối với cây trồng, giá phân bón đã đắt hơn bao giờ hết khi xuất khẩu từ Nga đang ngừng lại. Sản lượng ở châu Âu cũng sụt giảm do giá khí đốt tự nhiên tăng cao, một thành phần thiết yếu trong phân bón gốc nitơ như urê.

Thực trạng này đang gióng lên hồi chuông cảnh báo cho các chuyên gia thực phẩm toàn cầu. Các bộ trưởng nông nghiệp của các nước G7 đã gặp nhau hôm thứ 6 để thảo luận về tình trạng báo động này.

Họ nói trong một tuyên bố sau cuộc họp rằng: “Bất kỳ sự gia tăng nào nữa về mức giá lương thực và sự biến động trên thị trường quốc tế có thể đe dọa an ninh lương thực và dinh dưỡng ở quy mô toàn cầu, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương nhất sống trong môi trường an ninh lương thực thấp.”

Nga và Ukraine đóng vai trò là bệ đỡ cho các quốc gia ở Trung Đông và Bắc Phi phụ thuộc vào nhập khẩu. Mỹ và Châu Âu cũng sẽ bị chịu ảnh hưởng vì giá các mặt hàng nông sản quan trọng tăng cao sẽ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm ở mọi thị trường.

Chi phí đi lại gia tăng

Vừa qua, dịch vụ chia sẻ xe hàng đầu thế giới Uber đã thông báo rằng họ sẽ đưa ra một khoản phụ phí nhiên liệu để giúp các tài xế của mình bù đắp gánh nặng do giá xăng cao hơn trong ít nhất hai tháng tới.

Bắt đầu từ thứ 4, người dùng sẽ trả thêm 0,45 USD hoặc 0,55 USD cho mỗi chuyến đi. Uber cho biết toàn bộ số tiền thu được từ phụ phí sẽ được chuyển cho các tài xế.

Liza Winship, người đứng đầu hoạt động lái xe tại Mỹ và Canada, cho biết: “Chúng tôi biết rằng giá cả đang tăng lên trên toàn nền kinh tế, vì vậy chúng tôi đã cố gắng hết sức để giúp các tài xế và người giao thông vận tải mà không tạo thêm gánh nặng cho người tiêu dùng.”

Uber cho biết việc chuyển sang sử dụng xe điện sẽ là cách tốt nhất để tránh giá xăng tăng chóng mặt trong dài hạn. Họ sẽ chi tới 4.000 USD mỗi năm cho các tài xế sử dụng ô tô điện và đã hợp tác với Hertz để cung cấp 50.000 Teslas cho các tài xế thuê vào năm 2023.

Tuy nhiên, trong khi đó, chi phí nhiên liệu tăng cao có khả năng bị ảnh hưởng. Và Uber sẽ không phải doanh nghiệp duy nhất đơn độc trong việc quyết định họ cần chuyển một phần chi phí cho khách hàng của mình.

Trong ngành hàng không, hành khách cũng có thể bắt đầu thấy phụ phí tăng lên trên các chuyến bay, vì nhiên liệu chiếm từ 20% đến 30% chi phí hoạt động của các hãng hàng không.

Huy Hoàng (Theo CNN)