Mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Thông tư 02, quy định việc cơ cấu thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ cho khách hàng gặp khó khăn và Thông tư 03, điều chỉnh hoạt động kinh doanh trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) của các ngân hàng.

Động thái này tiếp tục là nỗ lực của NHNN trong việc gỡ rối cho các vấn đề của thị trường bất động sản (BĐS) trong khi chờ đợi việc sửa đổi khung pháp lý trong ngành BĐS thông qua việc ban hành các luật liên quan.

Liên quan tới vấn đề này, SSI Research nhận định: Các ngân hàng có thể hưởng lợi trong năm 2023 từ Thông tư 02 là những ngân hàng có tỷ lệ cho vay cao đối với chủ đầu tư BĐS như: VPBank, Techcombank, MBBank, TPBank... 

Bên cạnh đó, áp lực lên bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả kinh doanh sẽ giảm bớt phần nào, do rủi ro tỷ lệ nợ xấu gia tăng sẽ được chuyển sang nửa cuối năm 2024.

Cụ thể, tỷ lệ nợ xấu năm 2023 có thể không tăng cao như ước tính ban đầu, do khách hàng gặp khó khăn có thể được ngân hàng xem xét cơ cấu thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ. Điều này cũng có lợi cho các ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu gần 3%, vì các tổ chức này sẽ có thêm phương án để giữ tỷ lệ nợ xấu dưới mức 3%.

Tuy nhiên, Thông tư 02 cũng chỉ được xem là “liều thuốc" trợ lực tạm thời giúp các doanh nghiệp BĐS kéo dài thời gian trả nợ chứ không thể đủ sức vực dậy được thị trường BĐS vốn đang ảm đạm. “Các nút thắt pháp lý của ngành vẫn là trở ngại chính đối với tình hình thị trường hiện tại và không thể giải quyết chỉ thông qua Thông tư 02”, SSI Research đánh giá.

Tóm lại, với Thông tư 02, các ngân hàng được cung cấp các công cụ cần thiết để xử lý các vấn đề liên quan đến các khoản cho vay BĐS. Trong khi đó, người đi vay có thể có nhiều thời gian hơn để chuẩn bị trả nợ cho các khoản vay sắp tới.

Trong tình huống này, nếu các doanh nghiệp BĐS có nguồn lực tài chính và tiếp tục hoàn thành các dự án, thì có thể có cơ hội bán sản phẩm và tạo ra dòng tiền để trang trải các nghĩa vụ nợ. Từ đó có thể phần nào giảm bớt tình trạng thanh khoản hiện tại cho các chủ đầu tư có uy tín hơn. Còn với những chủ đầu tư BĐS đang vướng mắc về pháp lý, dự án dang dở, nguồn vốn hạn chế thì Thông tư 02 cũng không có nhiều ý nghĩa.

Trong khi đó, VNDirect đánh giá: Với Thông tư 02, áp lực trích lập dự phòng đối với các ngân hàng sẽ được giảm thiểu khi nợ tái cơ cấu sẽ được phân bổ trong 2 năm 2023 và 2024. 

"Chúng tôi cho rằng, Thông tư sẽ có tác động tích cực lên tâm lý của nhà đầu tư đối với các ngân hàng có tỷ trọng cho vay BĐS và cho vay tiêu dùng cao trong danh mục tín dụng", VNDirect nhận định.

Bởi vì, các ngân hàng này có khả năng sẽ đối diện với rủi ro trích lập dự phòng cao hơn so với các ngân hàng khác. Tuy nhiên còn tùy vào khẩu vị rủi ro nhất là khi hiện tại các ngân hàng này cũng ưu tiên việc quản trị rủi ro/cân bằng chất lượng tài sản hơn là mục tiêu tăng trưởng.