Phân tích được công bố ngày 31 tháng 8 trên tạp chí Science, dựa trên một mô hình máy tính mới được phát triển bởi một nhóm các nhà khoa học có trụ sở tại Trung Quốc, Ý và Mỹ.

Phương pháp thống kê sử dụng thông tin di truyền từ 3.154 bộ gen của con người ngày nay. Theo nghiên cứu, khoảng 98,7% tổ tiên loài người đã bị mất. Các nhà nghiên cứu lập luận rằng sự sụt giảm dân số có liên quan đến khoảng trống trong hồ sơ hóa thạch.

“Phát hiện mới này mở ra một lĩnh vực mới trong quá trình tiến hóa của loài người vì nó gợi lên nhiều câu hỏi, chẳng hạn như nơi những cá nhân này sống, cách họ vượt qua những biến đổi khí hậu thảm khốc và liệu chọn lọc tự nhiên trong thời kỳ thắt cổ chai có đẩy nhanh quá trình tiến hóa của não người hay không”, tác giả Yi-Hsuan Pan, tại Đại học Sư phạm Đông Trung Quốc, cho biết trong một tuyên bố.

Nhóm nghiên cứu đề xuất rằng nút thắt dân số trùng hợp với những thay đổi mạnh mẽ của khí hậu trong thời kỳ được gọi là quá trình chuyển đổi giữa thế Pleistocen (thế Canh tân). Thời kỳ băng hà trở nên dài hơn và dữ dội hơn, dẫn đến nhiệt độ giảm và điều kiện khí hậu rất khô.

Các nhà khoa học cho rằng việc kiểm soát lửa cũng như việc biến đổi khí hậu theo hướng phù hợp hơn với cuộc sống con người có thể góp phần làm tăng dân số nhanh chóng sau này vào khoảng 813.000 năm trước.

Các tác giả lưu ý rằng bằng chứng sớm nhất về việc sử dụng lửa để nấu thức ăn có từ 780.000 năm trước ở khu vực mà ngày nay là Israel.

DNA cổ đại đã cách mạng hóa sự hiểu biết của chúng ta về các quần thể người trong quá khứ, DNA cổ xưa nhất của loài người có niên đại khoảng 400.000 năm trước.

Mô hình máy tính sử dụng lượng thông tin khổng lồ có trong bộ gen của con người hiện đại về sự biến đổi di truyền theo thời gian để suy ra quy mô quần thể tại các điểm cụ thể trong quá khứ. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng trình tự di truyền của 10 quần thể châu Phi và 40 quần thể không phải châu Phi.

Mai Anh (theo CNN)