Từ ngày 6 - 8/11, Quốc hội dành 2,5 ngày cho hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội đối với các Bộ trưởng, trưởng ngành về việc thực hiện một số Nghị quyết của Quốc hội khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết Kỳ họp thứ 4.

Tại phiên chất vấn về nhóm lĩnh vực văn hóa - xã hội, vấn đề làm “nóng” nghị trường đó là các Đại biểu Quốc hội băn khoăn về tình trạng bệnh nhân khám chữa bệnh phải mua thuốc ở bên ngoài.

Bảo đảm quyền lợi của người có thẻ bảo hiểm y tế

Theo phản ánh của cử tri, trong thời gian gần đây, tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế tại các bệnh viện vẫn diễn ra khiến cho việc khám bệnh, điều trị cho bệnh nhân gặp rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng lớn tới việc chăm sóc, đảm bảo sức khỏe của nhân dân. Tình trạng trên cũng khiến nhiều bệnh nhân đi khám chữa bệnh không được cấp thuốc, phải mua thuốc ở bên ngoài bệnh viện. Đặc biệt, đối với bệnh nhân nghèo, ở những vùng miền khó khăn thì việc mua thuốc để điều trị bệnh thật sự là vất vả, mệt mỏi.

Đăng đàn trước Quốc hội, tranh luận với Bộ trưởng Bộ Y tế tại phiên chất vấn ngày 8/11, Đại biểu Quốc hội Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) đề cập đến vấn đề “nhiều cử tri quan tâm, phản ánh bệnh nhân đi viện thì lại phải mua thuốc ở bên ngoài, gây rất nhiều khó khăn”.

Đại biểu Dương Khắc Mai nhắc lại: “Trong buổi chất vấn ngày 7/11, Bộ trưởng Bộ Y tế có nhấn mạnh quyền lợi của bệnh nhân và người tham gia bảo hiểm phải đảm bảo. Đây là một yêu cầu hết sức chính đáng và cần thiết”.

Theo Đại biểu Dương Khắc Mai, bệnh nhân đã đi viện mà phải mua thuốc ở bên ngoài với giá rất đắt thì không phải ai cũng mua được. Do đó, Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế chỉ đạo phối hợp với cơ quan Bảo hiểm y tế có giải pháp kịp thời cho bệnh nhân khi tham gia bảo hiểm khám chữa bệnh, đặc biệt là đảm bảo quyền lợi cho bệnh nhân nghèo, có điều kiện kinh tế khó khăn.

Đại biểu Dương Khắc Mai cũng chia sẻ với Bộ trưởng và ngành Y tế trong thời gian vừa qua khi không có đủ thuốc, thiết bị y tế gặp rất nhiều khó khăn nhưng mong rằng Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan phối hợp với Bộ Y tế để đảm bảo quyền lợi cho người dân và chăm sóc sức khỏe tốt cho nhân dân.

Cùng quan tâm đến vấn đề trên, Đại biểu Quốc hội Hà Hồng Hạnh (Đoàn Khánh Hoà) cho biết, tại Văn bản số 2060 ngày 20/10/2023, ý kiến của Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho rằng, nếu vẫn tiếp diễn tình trạng thiếu thuốc, thiết bị y tế mà người dân đi khám bệnh, chữa bệnh theo diện bảo hiểm y tế nhưng phải tự mua thuốc để điều trị thì có cơ chế để bảo hiểm y tế hoàn trả lại các khoản này. Quy định như vậy để bảo đảm quyền lợi của người có thẻ bảo hiểm y tế.

Đại biểu Hà Hồng Hạnh đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết quan điểm về ý kiến này. Đồng thời, theo báo cáo của Chính phủ, đến nay còn xấp xỉ 2.500 tỷ đồng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế chưa được thanh toán, quyết toán từ năm 2021 chưa được giải quyết nên đề nghị Bộ trưởng Y tế cho biết các giải pháp để chấm dứt tình trạng chậm thanh toán, quyết toán bảo hiểm y tế.

Cũng chia sẻ với khó khăn của bệnh nhân khi đi khám chữa bệnh phải mua thuốc ở bên ngoài, Đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan (Đoàn TP. Hồ Chí Minh) cho biết, Nghị quyết 20 của Ban Chấp hành Trung ương có đề cập đến mục tiêu giảm bớt tỷ lệ sử dụng tiền túi của bệnh nhân khi thực hiện dịch vụ y tế. Tuy nhiên, đến nay có thể thấy việc triển khai thực hiện còn chưa hiệu quả. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội có giải pháp nào để thực hiện mục tiêu này?

Nếu để người bệnh tự mua thuốc có thể có nhiều nguy cơ liên quan

Trước những băn khoăn, kiến nghị của các Đại biểu Quốc hội, giải trình, trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, về nguyên tắc, cơ sở khám, chữa bệnh theo quy định phải đảm bảo đủ thuốc chữa bệnh và không để người bệnh phải mua thuốc ở bên ngoài trong thời gian điều trị nội trú.

Nếu cho người bệnh tự mua thuốc có thể có nhiều nguy cơ liên quan đến chất lượng thuốc, an toàn cho người bệnh và giải quyết tranh chấp khi có tai biến rủi ro, lạm dụng chỉ định hoặc bệnh nhân mua phải giá cao, khó xác định trong vấn đề thanh toán.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan thẳng thắn nhìn nhận: Bộ Y tế trong quá trình thực hiện phòng, chống dịch COVID-19 đã phát sinh nhiều vấn đề liên quan đến thiếu thuốc và thực tế là nhiều cơ sở y tế không đảm bảo đủ thuốc và bệnh nhân có hiện tượng ra ngoài mua thuốc để tự điều trị.

“Bộ Y tế ghi nhận, tiếp thu ý kiến của các Đại biểu Quốc hội liên quan đến nội dung này và thống nhất quan điểm về quyền lợi của bệnh nhân, của người tham gia bảo hiểm y tế phải được đảm bảo và đây là một yêu cầu hết sức chính đáng, cần thiết” - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nói.

Tuy nhiên, hiện nay trong các quy định của chúng ta chưa có quy định về việc trực tiếp thanh toán cho bệnh nhân khi ra ngoài mua thuốc. Chính vì vậy, trong thời gian vừa qua, phía Bộ Y tế đã tập trung chỉ đạo đồng bộ nhiều giải pháp.

Thứ nhất, Bộ Y tế đề nghị các cơ sở y tế thực hiện các chỉ đạo, các quy định liên quan đến việc mua thuốc, vật tư y tế để đảm bảo phục vụ cho công tác khám chữa bệnh.

Thứ hai, đề xuất các cơ chế để nghiên cứu làm sao cho các cơ sở khám chữa bệnh có thể điều chuyển thuốc giữa các cơ sở khi kết quả thầu còn hiệu lực.

Thứ ba, rà soát lại các danh mục thuốc và dự kiến đầu năm 2024 sẽ bổ sung thêm danh mục thuốc này, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế.

Thứ tư, liên quan đến vấn đề cơ chế để thanh toán tiền cho người bệnh, trực tiếp liên quan đến nội dung này, Bộ Y tế đã giao cho Vụ Bảo hiểm y tế xây dựng thông tư và hiện nay nội dung này đang được đơn vị chuyên môn xây dựng. Bộ sẽ lấy ý kiến của các Bộ, ban, ngành, địa phương trong quá trình hoàn thiện thông tư này để đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế.

Đối với việc giảm chi phí điều trị cho người dân, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, đây là vấn đề được ngành Y tế rất quan tâm. Vì vậy, để giảm tiền túi của người dân cần chuyển đổi mô hình chăm sóc bệnh tật một cách bền vững, tăng cường đầu tư cho y tế dự phòng, bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân nhằm giảm gánh nặng bệnh tật.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, mô hình bệnh tật ở nước ta đã thay đổi rất nhiều, nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng cao, trong khi đó nhiều người có bệnh rồi mới đi khám, khiến chi phí khám chữa bệnh rất cao và hiệu quả chăm sóc y tế kém. Vì vậy, bên cạnh tăng cường công tác dự phòng, sàng lọc và phát hiện bệnh sớm, cũng cần tăng cường nhận thức của người dân trong công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe, tăng cường độ bao phủ của các chính sách bảo hiểm y tế.

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới, tỷ lệ tiền túi của người dân phải bỏ ra cho công tác chăm sóc y tế nếu đạt mức 30% thì đó mới là hệ thống y tế bền vững. Vì vậy, ngành y tế sẽ tiếp tục triển khai trong thời gian tới.

Đề cập về việc thanh toán cho trường hợp phải ra ngoài mua thuốc khi cơ sở y tế không đủ thuốc cung ứng, Bộ trưởng Bộ Y tế đã có chỉ đạo khẩn trương. Ngay chiều 7/11, Bộ Y tế đã họp bàn về những nội dung này để có phương án cụ thể. Bộ Y tế đang tích cực chỉ đạo triển khai để khi có dự thảo chính thức sẽ xin ý kiến các Bộ ngành, địa phương.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh, quy định cụ thể điều kiện nào người bệnh được thanh toán bảo hiểm và quy định nào để tránh lạm dụng, đòi hỏi các quy định pháp lý một cách chặt chẽ.

Thiên An