Giá hàng hóa tiêu dùng thiết yếu dịp Tết tương đối ổn định

Trước Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, công tác điều hành giá đã được chính phủ đặc biệt quan tâm nhằm đảm bảo cho người dân mua sắm, đón Tết vui tươi, trọn vẹn. Theo đó, tại Nghị quyết số 156/NQ-CP phiên họp chính phủ thường kỳ tháng 11/2022, chính phủ đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương chủ động đề xuất, sớm xây dựng các phương án điều chỉnh giá các mặt hàng do Nhà nước quản lý, các dịch vụ công đang triển khai lộ trình thực hiện giá thị trường, trong đó cần đánh giá kỹ tác động đối với kinh tế - xã hội, mặt bằng giá.

Trong đó, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và các cơ quan, địa phương theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao theo dõi sát diễn biến cung cầu thị trường, giá cả, chủ động triển khai chương trình bình ổn thị trường, giá cả, nhất là trong những tháng cuối năm 2022 và dịp Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023 để giữ ổn định thị trường, giá cả.

Theo báo cáo nhanh của Bộ Tài chính về tình hình giá cả thị trường Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, do có sự chuẩn bị, nguồn cung hàng hóa dồi dào, giá hàng hóa tiêu dùng thiết yếu tương đối ổn định. Có sự tăng giá nhẹ tập trung ở các mặt hàng phục vụ nhu cầu thờ cúng và tiêu dùng trong dịp Tết như rau củ quả, trái cây, thủy hải sản...

Bộ Tài chính kiến nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục theo dõi sát diễn biến cung cầu, giá cả thị trường các mặt hàng thuộc lĩnh vực quản lý, nhất là các mặt hàng thiết yếu, những mặt hàng có biến động tăng giá cao trên địa bàn để chủ động phương án bảo đảm cân đối lượng hàng hóa, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của nhân dân, ổn định thị trường, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng, gián đoạn nguồn hàng, gây tăng giá đột biến.

Mới đây, tại Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 27/1/2023 đôn đốc các bộ, ngành, địa phương thực hiện nhiệm vụ trọng tâm sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Quý Mão 2023, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp tục giao Bộ Tài chính cùng Bộ Công Thương, các địa phương, các cơ quan liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao theo dõi sát, quản lý chặt chẽ giá cả, thị trường; tăng cường phòng, chống buôn lậu và gian lận thương mại.

Đối với Bộ Công Thương cần chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan, địa phương: tiếp tục theo dõi sát diễn biến thị trường, nguồn cung, nhu cầu hàng hóa, nhất là các mặt hàng thiết yếu, xăng dầu để chủ động có phương án hoặc đề xuất với các cơ quan chức năng các biện pháp bảo đảm cân đối cung cầu, không xảy ra tình trạng thiếu hụt, gián đoạn nguồn cung trong mọi tình huống, gây bất ổn thị trường; bảo đảm hệ thống phân phối, chuỗi cung ứng xăng, dầu ổn định, giảm khâu trung gian… 

Đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm hành vi vi phạm đối với những mặt hàng phục vụ đời sống nhân dân dịp lễ hội đầu năm và các mặt hàng thiết yếu khác. 

Vẫn còn các áp lực tăng giá trong nước

Trao đổi với phóng viên Báo Nhà báo và Công luận về những vấn đề cần quan tâm trong điều hành thị trường giá cả năm 2023, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú - Nguyên Phó giám đốc Sở Thương mại, nguyên Chủ tịch Hội Siêu thị Hà Nội đánh giá, cả nước đã vừa đi qua Tết Nguyên đán Quý Mão 2023 bình yên về mọi mặt cả về dịch bệnh và cả giá cả tiêu dùng ở thị trường nội địa. 

Đánh giá cao sự điều hành, chỉ đạo để đảm bảo ổn định thị trường giá cả của chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, ông Vũ Vinh Phú nhấn mạnh: “Thành công này không phải tự dưng mà có, đó là có một sự chuẩn bị chu đáo công phu khoa học mang tính dự báo cho công tác phục vụ Tết Nguyên đán Quý Mão. Hàng hoá đa dạng, phong phú, giá cả tương đối hợp lý; những đột biến về giá cả ở một số thời điểm, một số mặt hàng chỉ là cá biệt hoặc theo quy luật mua sắm của người dân trong dịp Tết”.

Vị chuyên gia kinh tế cũng cho rằng những tín hiệu đáng mừng của giá cả dịp Tết sẽ góp phần làm cho CPI quý 1/2023 sẽ diễn biến hợp lý và êm dịu hơn. 

Về việc điều hành giá cả thị trường năm 2023, chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú cho biết sẽ cũng gặp một số khó khăn bên ngoài như: Tình hình địa chính trị thế giới phức tạp, biến động khó lường; Lạm phát ở nhiều nước còn cao, sự khan hiếm của các mặt hàng lương thực thực phẩm, xăng dầu, khí đốt còn kéo dài; Các chuỗi cung ứng hàng hoá chưa được nối lại hoàn toàn. 

Ở trong nước, sẽ gặp các khó khăn, đó là: Sức mua nội địa tuy có được cải thiện song doanh số bán lẻ đạt được trong năm 2022 chỉ bằng 81% của năm 2021. Thu nhập, việc làm của một bộ phận không nhỏ người lao động còn gặp khó khăn ngay từ cuối năm 2022…

Cũng theo ông Phú, vẫn còn các áp lực tăng giá trong nước đó là: Giá một số hàng hoá do nhà nước định giá vài năm nay chưa được điều chỉnh tăng. Mặt bằng lãi suất vay của doanh nghiệp thực tế còn cao nhất là của các doanh nghiệp trong nước, chi phí sản xuất vận chuyển vẫn đang ở mức cao cần phải tiết giảm hơn. Các chi phí cho sản xuất - kinh doanh - dịch vụ của doanh nghiệp do các thủ tục hành chính chưa được cải tiến đúng mức còn gây khó khăn, tăng chi phí cho doanh nghiệp.

Theo ông Vũ Vinh Phú, thời gian tới, hệ thống phân phối cần phải khắc phục những hạn chế để đảm bảo đầu ra cho hàng hoá Việt Nam nhất là hàng nông sản thực phẩm, như: Giảm đầu mối trung gian, độc quyền trong mua bán hàng hoá,…

“Từ những khó khăn bên ngoài và ở trong nước đòi hỏi cần có sự chỉ đạo sát sao, quyết liệt hơn của Chính phủ, các bộ ngành và sự nỗ lực chủ quan, sáng tạo của các doanh nghiệp. Cần lấy hiệu quả của doanh nghiệp để làm mục tiêu hỗ trợ và phục vụ. Tăng cường việc chủ động mở rộng hạch toán kinh tế, tự chủ kinh doanh, giảm bao biện làm thay, quản lý theo kiểu hành chính đối với doanh nghiệp, từng bước sẽ hoạt động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước”, ông Vũ Vinh Phú nêu rõ và cho rằng, nếu làm được những vấn này thì mục tiêu CPI 4,5% đề ra trong năm 2023 có nhiều khả năng đạt được. Điều đó sẽ góp phần vào việc thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội trong năm 2023, làm tiền đề cho sự phát triển nhanh và vững chắc hơn trong những năm tiếp theo.

Theo Tổng cục Thống kê: Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 1/2023 ước đạt 544,8 nghìn tỷ đồng, tăng 5,2% so với tháng trước và tăng 20% so với cùng kỳ năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá tăng 15,8% (cùng kỳ năm 2022 giảm 4%). Mặc dù vậy, quy mô tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng Một năm nay chỉ đạt 88,1% quy mô của chỉ tiêu này nếu ước tính trong điều kiện bình thường không xảy ra dịch Covid-19 từ năm 2020 đến nay.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 01/2023 tăng 0,52% so với tháng trước và tăng 4,89% so với cùng kỳ năm 2022. Lạm phát cơ bản tháng 01/2023 tăng 5,21% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức CPI bình quân chung (tăng 4,89%) chủ yếu do giá gas và giá dịch vụ giáo dục giảm là yếu tố kiềm chế tốc độ tăng CPI trong tháng Một năm nay thuộc nhóm hàng được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản.