Tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài và khu vực tư nhân vào lĩnh vực dầu khí là đúng đắn

Góp ý vào dự án Luật Dầu khí (sửa đổi) trước Quốc hội sáng 15/6, đại biểu Quốc hội Hoàng Đức Thắng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Trị cho rằng, dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) lần này nhằm đáp ứng yêu cầu tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài và khu vực tư nhân vào lĩnh vực dầu khí. Đó là việc làm cần thiết, đúng đắn và phù hợp với chính sách của Nhà nước về dầu khí.

Theo đại biểu Hoàng Đức Thắng, thực tế đã có các quan hệ hợp tác với nước ngoài, thu hút đầu tư khu vực tư nhân, hoạt động dầu khí, kể cả đầu tư ra ngoài nước trong lĩnh vực dầu khí, liên doanh, liên kết khai thác, sản xuất, chế biến dầu khí.

"Tuy nhiên, dự thảo Luật chưa thể hiện rõ nét được quan điểm, chủ trương, chính sách này. Mặc dù một số nội dung có đề cập rải rác trong dự thảo Luật nhưng còn rất đơn giản, chưa thể hiện được các quan hệ hợp tác quốc tế cũng như xã hội hóa đầu tư, liên doanh, liên kết trong lĩnh vực dầu khí", ông Thắng nêu.

Trước những lý do trên, đại biểu Hoàng Đức Thắng đề nghị cần thiết kế dành riêng một chương về việc thu hút đầu tư và hợp tác quốc tế về lĩnh vực dầu khí theo hướng quy định đầy đủ về chính sách thu hút đầu tư nước ngoài, liên doanh, liên kết, hợp tác quốc tế về lĩnh vực dầu khí.

Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu – Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình cho biết, dự thảo Luật Dầu khí lần này bổ sung rất nhiều quy định để nhằm thúc đẩy hoạt động điều tra cơ bản về dầu khí. Đồng thời nêu rất rõ mục tiêu Nhà nước khuyến khích các tổ chức, cá nhân Việt Nam và nước ngoài đầu tư để tiến hành điều tra cơ bản về dầu khí và hoạt động dầu khí.

Tuy nhiên, đại biểu cho biết dự thảo Luật lại chưa quy định cụ thể về cơ chế khuyến khích. Thậm chí khi đối chiếu với Chương VI về các chính sách ưu đãi đầu tư thì chính sách ưu đãi đầu tư này chỉ hóa chỉ áp dụng cho hoạt động dầu khí, mà hoạt động dầu khí thì không bao gồm hoạt động điều tra cơ bản.

Từ lý do nêu trên, đại biểu Phan Đức Hiếu đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu xem xét có nên áp dụng các biện pháp khuyến khích ưu đãi đầu tư tại Chương VI đối với hoạt động điều tra cơ bản hay không. Trong trường hợp không áp dụng thì lên thiết kế ngay trong Luật này những cơ chế, chính sách để áp dụng đối với hoạt động điều tra cơ bản. Khi thiết kế chính sách này cần đặc biệt lưu ý đến chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu.

Ông Phan Đức Hiếu cũng cho biết thêm, các chính sách ưu đãi đối với hoạt động dầu khí trong dự thảo Luật hiện nay chỉ dừng lại ở thiết kế mức ưu đãi hơn về thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế suất thuế xuất khẩu.

Tuy nhiên, thực tế còn nhiều những chính sách ưu đãi khác có thể nghiên cứu để xem xét nhằm đa dạng hóa các chính sách ưu đãi, thu hút đầu tư nước ngoài như cơ chế giảm trừ chi phí khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp; hay giảm trừ thuế dựa trên chi phí… Đại biểu cho rằng những chính sách này vừa tạo ra ưu đãi cho nhà đầu tư, đồng thời thúc đẩy các nhà đầu tư đầu tư vào một số những hoạt động mà nước chủ nhà mong muốn.

Đề nghị bổ sung quy định cụ thể về việc kiểm tra, giám sát trong lĩnh vực dầu khí

Tham gia góp ý về vấn đề bảo vệ môi trường trong các hoạt động dầu khí quy định tại Chương V, đại biểu Quốc hội Nguyễn Văn An - Đoàn ĐBQH tỉnh Thái Bình cho biết, khi thảo luận Tổ các đại biểu đã có ý kiến về việc bổ sung trách nhiệm của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc thẩm định các loại kế hoạch.

Đại biểu Nguyễn Văn An cho biết, vấn đề thẩm định là rất quan trọng, tuy nhiên phải đi kèm với kiểm tra, giám sát. "Các mỏ, bao gồm cả mỏ đã thu dọn xong, nếu có rò rỉ thì ảnh hưởng sẽ rất lớn, rất nghiêm trọng, vì nó sẽ tiêu diệt những loài sinh vật biển như phù du, từ đó mất cả ngư trường", ông An nêu và cho biết, tại một số hội thảo, hội nghị, đã có những hiệp hội, tổ chức phản ánh việc này. Với trách nhiệm chung của Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, bản thân ông cũng rất quan tâm vấn đề này.

Ông Nguyễn Văn An cho biết, hiện nay, dự thảo Luật mới quy định vấn đề thanh tra, kiểm tra, giám sát tại khoản 3 Điều 53 (Tập đoàn Dầu khí Việt Nam có quyền giám sát hợp đồng dầu khí, các hoạt động dầu khí), khoản 7 Điều 58 (Bộ Công Thương chịu trách nhiệm kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm và giải quyết khiếu nại, tố cáo về hoạt động dầu khí theo thẩm quyền), khoản 2 Điều 59 (các Bộ, cơ quan ngang bộ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình có trách nhiệm thực hiện quản lý nhà nước về dầu khí theo quy định của Luật này và các quy định pháp luật khác có liên quan).

Theo đại biểu, các quy định nêu trên chưa cụ thể, dẫn đến khó bảo đảm triển khai trong thực tế và chưa gắn được trách nhiệm nếu xảy ra sự cố môi trường. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung quy định cụ thể về việc kiểm tra, giám sát; nếu chưa quy định được trong Luật lần này thì giao Chính phủ quy định chi tiết; vì hầu như các mỏ đều nằm ngoài biển xa, muốn tới đó kiểm tra, khảo sát tình hình sinh thái, môi trường biển quanh mỏ dầu rất tốn kém, không đơn giản, thuận tiện như trên đất liền.

Còn theo đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân - Đoàn ĐBQH TP Hồ Chí Minh, hiện dự thảo Luật Dầu khí (sửa đổi) không có một chương đề cập đến công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm trong lĩnh vực dầu khí. Do đó, đại biểu đề nghị bổ sung một chương về công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm, vì dầu khí là tài nguyên quốc gia, có ý nghĩa rất quan trọng trong đảm bảo an ninh năng lượng và góp phần đảm quốc phòng, an ninh.