Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quyết định số 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 về Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030.

Một trong 10 dự án thành phần của Chương trình là giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Dự án hướng tới mục tiêu: Hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo; hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn chưa có đất ở, nhà ở hoặc có nhà ở tạm, dột nát được hỗ trợ đất ở, xây dựng nhà ở đảm bảo 3 cứng (nền cứng, khung - tường cứng, mái cứng) phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương. 

Phấn đấu đạt 90% hộ dân tộc thiểu số nghèo; hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn làm nghề nông, lâm, ngư nghiệp không có hoặc thiếu trên 50% đất sản xuất theo định mức của địa phương được giải quyết tình trạng thiếu đất sản xuất hoặc hỗ trợ chuyển đổi nghề. Góp phần đạt 90% hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo; hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại xã đặc biệt khó khăn, thôn đặc biệt khó khăn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh theo tiêu chuẩn do cơ quan có thẩm quyền ban hành. Tăng cường tạo việc làm, hỗ trợ chuyển đổi nghề phù hợp với nhu cầu, điều kiện của người dân tộc thiểu số và địa bàn sinh sống.

Đóng góp ý kiến cho dự án Luật Đất đai (sửa đổi) tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Đại biểu Quốc hội Vi Đức Thọ (đoàn Sơn La) cho rằng, sau khi chỉnh lý, dự thảo Luật đã bổ sung một số quy định về chính sách đất đai đối với đồng bào dân tộc thiểu số ở nhiều điều, khoản khác nhau.

Tuy nhiên, theo Đại biểu Vi Đức Thọ, phạm vi, đối tượng trong dự thảo là đồng bào dân tộc thiểu số vùng đặc biệt khó khăn, hộ nghèo, cận nghèo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Như vậy, đã bị thu hẹp so với chủ trương tại Nghị quyết số 18 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XIII. Theo Nghị quyết số 18, đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất ở, đất sản xuất, không phân biệt vùng, địa bàn hay đối tượng nghèo. Vì vậy, Đại biểu Vi Đức Thọ đề nghị tiếp tục xem xét quy định chính sách đất đai cho đồng bào dân tộc thiểu số, đảm bảo đúng theo tinh thần Nghị quyết số 18 của Trung ương Đảng và có ưu tiên cho các đối tượng là hộ nghèo, cận nghèo.

Về trách nhiệm của Nhà nước, theo quy định tại khoản 2 Điều 16 về chính sách hỗ trợ đất đai có nội dung hỗ trợ đất đai lần đầu cho cá nhân là người dân tộc thiểu số, diện hộ nghèo, hộ cận nghèo tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đại biểu Vi Đức Thọ cho rằng quy định như dự thảo Luật là chưa đầy đủ và sẽ tạo ra sự không công bằng. Đại biểu đề nghị điều chỉnh bổ sung một số nội dung tại khoản 2 theo hướng: “Có chính sách hỗ trợ đất đai lần đầu cho cá nhân là người dân tộc thiểu số, phù hợp với điều kiện thực tế của từng vùng, địa phương để đảm bảo ổn định cuộc sống. Ưu tiên đối với trường hợp thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo theo quy định sau đây: Giao đất ở trong hạn mức và được miễn tiền sử dụng đất đối với các trường hợp thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo, giảm tiền sử dụng đất đối với các trường hợp còn lại”.