Năng suất lao động trở thành mối quan tâm đặc biệt của Chính phủ trong những năm gần đây; đặc biệt năm 2019 đang được đề xuất là năm năng suất lao động của Việt Nam.
Ông Peter Girke, Trưởng Đại diện Viện Konrad - Adenauer Stiftung (KAS) tại Việt Nam cho biết, nền kinh tế của Việt Nam đã phát triển liên tục và đạt được những thành tựu lớn. Nhưng vấn đề năng suất lao động lại chưa có sự tăng trưởng tương xứng, so với nhiều quốc gia trong khu vực thì Việt Nam đang có vấn đề về năng suất lao động.
Theo PGS.TS. Nguyễn Đức Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Chính sách, năm 2017, năng suất lao động của Việt Nam gấp hai lần năng suất lao động trung bình của nhóm nước thu nhập thấp, bằng 50% nhóm nước thu nhập trung bình thấp và chỉ bằng 18,3% nhóm nước thu nhập trung bình cao.
Năng suất lao động bình quân của Việt Nam tăng từ 38,64 triệu đồng/lao động năm 2006 lên mức 60,73 triệu đồng/lao động năm 2017. Tốc độ tăng trưởng bình quân năng suất lao động giai đoạn 2012 - 2017 là 5,3%. Đặc biệt, năm 2015 tăng trưởng năng suất lao động đạt tốc độ cao nhất với 6,49%.
Tuy nhiên, năm 2015, năng suất lao động ngành của Việt Nam hầu hết ở mức thấp nhất trong tương quan so với các nước so sánh. Cụ thể, năng suất lao động của Việt Nam thấp nhất, xếp sau Campuchia ở ba ngành: công nghiệp chế biến, chế tạo; xây dựng, vận tải, kho bãi và truyền thông.
Ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản của Việt Nam mặc dù có nhiều lợi thế phát triển, nhưng vẫn nằm trong số các ngành có mức năng suất lao động thấp nhất nền kinh tế. Ông Thành cho rằng, muốn kinh tế đất nước phát triển nhanh và bền vững thì những cải cách thể chế, hành chính phải làm cho năng suất lao động tăng.
Ông Thành kiến nghị, đây là thời điểm Việt Nam cần xây dựng phong trào tăng năng suất lao động giống như Nhật Bản, Singapore và Hàn Quốc đã từng thực hiện trong giai đoạn trước đây. Không chỉ coi năng suất là vấn đề trong doanh nghiệp mà khu vực các cơ quan nhà nước và người dân cần đổi mới tư duy, lối sinh hoạt theo hướng tích cực, từ đó năng suất làm việc sẽ được nâng lên.
Nguyễn Mạnh