Nó nhào lộn, tăng tốc, đuổi theo một chiếc xe chở đầy lính Ukraine trên con đường lầy lội của tử thần này. Khi nó lao xuống và khi tín hiệu video bị cắt thì điều tồi tệ đã đến.

Đây là hình ảnh đang xảy ra trong cuộc tháo chạy được đánh giá rất hỗn loạn của quân đội Ukraine khỏi vùng Kursk của Nga sau hơn 7 tháng chiếm đóng một phần lãnh thổ này.

X

Video thiết bị quân sự Ukraine bị UAV Nga truy kích (nguồn: Telegram/Nzherald)

Tuyến đường tiếp viện và rút quân của Ukraine bị cắt đứt

Tuyến đường R200, nối liền Ukraine với nơi cuối cùng còn lại mà quân đội Ukraine đang kiểm soát và cố thủ bên trong lãnh thổ Nga, hiện nay ngổn ngang xác những chiếc xe và cả binh lính sau các cuộc truy kích bằng UAV từ các lực lượng Nga. Ukraine được khẳng định đã gần như hoàn tất việc rút quân hỗn loạn đó.

Nhưng các chi tiết về cuộc rút lui hỗn loạn và thậm chí mất trật tự đang bắt đầu xuất hiện, khi binh lính buộc phải đi bộ trở về Ukraine và chỉ di chuyển vào ban đêm vì liên tục bị đe dọa tấn công bằng máy bay không người lái.

“Chúng tôi đã chuẩn bị các công tác hậu cần ở đây trên đường cao tốc,” một người lính Ukraine cho biết. “Nhưng mọi người đều biết rằng [người Nga] sẽ cố gắng cắt đứt nó”.

X

Video khí tài quân sự của Ukraine hư hại sau khi rút khỏi Kursk (nguồn: X/VVC)

Việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm dừng chia sẻ thông tin tình báo vào đầu tháng này đã đẩy nhanh cuộc phản công của Nga nhằm đẩy Ukraine ra khỏi Kursk. Nhưng thực tế là Nga lần đầu tiên phát hiện ra điểm yếu của Ukraine vào một đêm cuối tháng 12. Đó là lần đầu tiên một phương tiện của Ukraine bị phá hủy trong một cuộc tấn công của Nga vào tuyến đường R200.

Tiếp theo là nhiều tháng pháo kích dữ dội khi Nga giành lại từng mét lãnh thổ xung quanh con đường huyết mạch có ý nghĩa tiếp viện cho lực lượng Ukraine ở trong lãnh thổ Nga, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp, luân chuyển quân và tinh thần của binh lính Ukraine.

Cuộc rút quân không được tính toán trước

Theo những người trong cuộc, việc Ukraine không thể di chuyển tự do trên đường cao tốc là một trong những lý do chính khiến quá trình rút quân diễn ra hỗn loạn ở nhiều nơi.

Các cuộc tấn công liên tục bằng pháo binh và máy bay không người lái của Nga đã khiến hàng chục chiếc xe bị cháy - cùng xác chết - nằm rải rác dọc theo đường cao tốc, gây ra tình trạng tắc nghẽn đến mức gần như không thể di chuyển.

Một số binh lính, nằm trong số những người cuối cùng rút khỏi thị trấn Sudzha - nằm ở cuối đường R200 của Nga - đã buộc phải chạy trốn trở lại Ukraine bằng đường bộ.

X

Video quân đội Nga tiến đến tiếp quản các khu vực Ukraine bỏ lại ở vùng Kursk (nguồn: X/Venik)

Một chỉ huy đơn vị nói với báo New York Times rằng đơn vị của ông phải mất hai ngày để đi bộ 20 km từ vị trí của họ ở Kursk trở lại biên giới Ukraine. Khi họ trở lại biên giới, các vị trí họ rời đi đã được quân Nga nhanh chóng tiếp quản.

Theo một số nguồn tin, lực lượng Nga đã nhanh chóng áp sát đường cao tốc, cố gắng cắt đứt hoàn toàn tuyến đường của quân đội Ukraine, khiến họ khó có thể rút lui một cách có trật tự. “Điều này một lần nữa khiến chỉ huy của chúng tôi bất ngờ”, một người lính chia sẻ trên Telegram.

"Máy bay không người lái luôn ở trên bầu trời"

Đã có những cảnh báo về mối nguy này. Vào ngày 8/3, một blogger quân sự Ukraine đã viết: “Tình hình ở khu vực Kursk rất khó khăn và có thể trở thành thảm họa nếu chúng ta không hành động khẩn cấp để dọn sạch các tuyến đường hậu cần”.

Vào ngày 9 tháng 3, một quả bom lượn FAB-3000 của Nga đã được thả xuống một cây cầu gần làng Kazachya Loknya ở Kursk, nơi do Ukraine kiểm soát, trong một cuộc tấn công vào nguồn tiếp viện của Ukraine.

Ba ngày sau, khi Ukraine cố gắng ngăn chặn việc con đường bị đóng hoàn toàn, khu vực này đã tràn ngập máy bay không người lái cáp quang tí hon của Nga. Chúng được điều khiển từ xa cách mục tiêu dự định 20 km, có tầm hoạt động ngắn nhưng không bị nhiễu bởi hệ thống gây nhiễu của Ukraine, bởi công nghệ cáp quang mới của Nga.

Một người lính cho biết, có hai hoặc ba máy bay không người lái xuất hiện trong vòng một phút, chúng phát nổ trước đầu xe hoặc rơi xuống sàn và hoạt động như những quả mìn.

Cuối cùng, các chỉ huy của Ukraine đã ra lệnh cho đơn vị của mình rút lui. “Chúng tôi đã suýt chết nhiều lần. Máy bay không người lái luôn ở trên bầu trời”, người lính nói với BBC.

Một người lính khác ví cuộc rút lui như "một cảnh trong phim kinh dị", với việc xe cộ liên tục bị phá hủy và một số binh sĩ thiệt mạng trong quá trình di chuyển. “Các con đường ngổn ngang hàng trăm chiếc ô tô, xe bọc thép và xe địa hình bị phá hủy. Có rất nhiều người bị thương và tử vong”, một người lính khác cho biết.

Một số binh lính Ukraine tức giận vì các chỉ huy không ra lệnh cho họ rút quân từ nhiều tuần trước, khi mà điều đó sẽ an toàn hơn. Một người lính cho biết họ không chắc các chỉ huy sẽ sơ tán khỏi khu vực này như thế nào "vì mọi chuỗi hậu cần đã bị gián đoạn".

Dấu hỏi dành cho chiến dịch của Ukraine ở Kursk

Khoảnh khắc đột phá của Nga ở Kursk diễn ra khi quân đội lẻn vào sau phòng tuyến của kẻ thù và đi bộ hàng dặm qua một đường ống dẫn khí đốt không còn sử dụng, từ đó họ phát động một cuộc tấn công bất ngờ.

Ukraine tuyên bố đã tấn công đường ống, gây ra tổn thất lớn cho Nga, nhưng dù thực tế thế nào thì cuộc tấn công này sau đó đã dẫn đến quyết định rút quân của Kiev. Vào ngày 16/3, khoảng hai tuần sau khi Nga bắt đầu cuộc phản công, Bộ tổng tham mưu Ukraine cuối cùng đã xác nhận việc rút quân hoàn toàn khỏi Kursk. Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã quyết định thay mới Tổng tham mưu trưởng.

Để rồi, việc rút quân càng làm dấy lên dấu hỏi về ý nghĩa thực sự của toàn bộ chiến dịch của quân đội Ukraine tại Kursk, khi mà việc Kiev muốn chiếm đóng lãnh thổ này là để có được “con bài mặc cả” với Nga trong các cuộc đàm phán hòa bình. Nhưng giờ khi đàm phán đang lần đầu tiên thực sự diễn ra thì họ lại rút quân!

Hoàng Hải (theo Telegraph, NYT, BBC)