Tổn thương nhiều nhất do thay đổi chuỗi cung ứng

Theo phân tích của Đại học Yale, Nga đã làm chậm nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên cho châu Âu trong bối cảnh xung đột ở Ukraine - và gã khổng lồ này đang phải chịu "căng thẳng nghiêm trọng" vì điều đó.

Các chuyên gia viết trong bài phân tích: "Trái ngược với sự báo động lan rộng về tác động tiêu cực của cuộc gây hấn Nga-Ukraine đối với giá hàng hóa toàn cầu, tầm quan trọng của xuất khẩu hàng hóa sang Nga vượt xa tầm quan trọng của xuất khẩu hàng hóa Nga sang phần còn lại của thế giới".

Châu Âu phụ thuộc Nga khoảng 40% về tổng nhu cầu khí đốt tự nhiên, từ việc nấu ăn trong nhà đến các trạm phát điện. Nước này đang lo lắng về một cuộc khủng hoảng năng lượng mùa đông, vì Nga đã giảm nguồn khí đốt tự nhiên đến châu Âu rộng lớn, với lý do là những thách thức liên quan đến các lệnh trừng phạt.

Mặc dù vậy, nền kinh tế Nga "bị tổn thương nhiều nhất do thay đổi chuỗi cung ứng khí đốt tự nhiên" về lâu dài, các tác giả của Đại học Yale viết. Đó là bởi vì EU đã đồng ý cấm hầu hết nhập khẩu dầu của Nga từ cuối năm 2022 và cho biết họ sẽ cắt giảm nhập khẩu than từ giữa tháng 8. Nhiều quốc gia châu Âu, bao gồm cả Đức và Ý, cũng đang nỗ lực để loại bỏ khí đốt của Nga.

Đáng nói, tổng doanh thu xuất khẩu của Nga chủ yếu đến từ các mặt hàng này. "Những khoản thu nhập từ xuất khẩu này chiếm hơn một nửa tổng ngân sách Chính phủ của Nga trong hầu hết các năm. Và có lẽ, một tỷ lệ bây giờ thậm chí còn lớn hơn", nhóm nghiên cứu của Yale viết.

Nghiên cứu do Jeffrey Sonnenfeld, giáo sư tại Trường Quản lý Yale, chịu trách nhiệm về bản báo cáo cũng cho thấy nền kinh tế Nga đang "quay cuồng" trước các lệnh trừng phạt quốc tế.

Những phát hiện mới này trái ngược với các nghiên cứu về nền kinh tế Nga trước đó đã chỉ ra rằng nó đang duy trì tốt hơn dự kiến, một phần là do sự tiếp thu mạnh mẽ từ ngành công nghiệp dầu khí khổng lồ của mình.

Tình hình xấu khó phục hồi

Putin đang hướng sự quan tâm về các nước phía đông để bán năng lượng của Nga, nhưng những nước muốn mua đang thúc đẩy những món hời lớn hơn.

Để giảm thiểu tác động từ việc bán ít năng lượng hơn cho châu Âu, Tổng thống Nga Vladimir Putin đang đẩy mạnh xuất khẩu năng lượng của Nga sang các thị trường khác, như châu Á, và được giảm giá.

Nhóm nghiên cứu của Yale viết: “Sự cô lập của Nga với phương Tây đã tàn phá chiến lược của Nga trong việc đàm phán với Trung Quốc và Ấn Độ, những người mua nổi tiếng là quan tâm đến giá cả, cũng nổi tiếng trong việc giữ mối quan hệ chặt chẽ với các nhà xuất khẩu hàng hóa lớn khác”.

“Các quốc gia này trước đây đã không ngại khai thác triệt để các nước bị trừng phạt, khi Trung Quốc nổi tiếng thúc đẩy các giao dịch giảm giá dầu ồ ạt với các quốc gia như Iran và Venezuela”, các tác giả cho biết thêm.

Kể từ khi gây hấn Ukraine, giá dầu thô Urals của Nga đã giảm đáng kể. Urals được định giá cao hơn 1,50 USD so với dầu thô Brent quốc tế từ tháng 1 đến tháng 2 đầu năm nay, nhưng kể từ đó đã giảm xuống mức chiết khấu 25,80 USD so với Brent, theo Bloomberg tổng hợp dữ liệu từ Bộ Tài chính Nga và Sàn giao dịch Liên lục địa.

Nhóm nghiên cứu của Yale viết: "Nga hiện đang giải quyết vấn đề từ một vị thế yếu kém với việc mất đi các thị trường chính trước đây", đồng thời cho biết thêm rằng vị trí chiến lược của Nga với tư cách là một nhà xuất khẩu hàng hóa đã "xấu đi một cách không thể phục hồi".

Sơn Tùng (Theo Business Insider và Bloomberg)