Tết cổ truyền từ lâu được xem như một nét đẹp văn hóa, truyền thống lâu đời của người Việt Nam. Thế nhưng, sự phát triển hiện đại của công nghệ - kỹ thuật ngày nay, có thể dễ khiến chúng ta quên đi những hình ảnh cổ xưa về ngày Tết truyền thống.

Song, vẫn còn nhiều người trẻ, đặc biệt là những người con xa xứ luôn tìm kiếm cơ hội để một lần được nhìn thấy những nét đặc trưng, mang tính hoài niệm ấy.

Đồng cảm với tâm tư đó, hơn 7 năm qua, anh Nguyễn Phúc Đức (ngụ quận 4, TP.HCM) ngày ngày lên ý tưởng, sáng tạo mô hình “Sài Gòn thu nhỏ” nhằm gợi nhớ ký ức cho người dân ở TP.HCM nói riêng và người Việt Nam nói chung.

Mô hình thu nhỏ, ký ức phóng to

Nhớ về hình ảnh Tết xưa ở TP.HCM, người ta khó có thể hình dung và cảm nhận được khi chỉ qua một bức ảnh. Nhưng bằng mô hình thu nhỏ, người xem có thể dễ thấy được khung cảnh thực tế, thông qua những chi tiết tỉ mỉ, được khắc họa đầy đủ.

Xuất phát điểm cho nguồn cảm hứng của chàng trai 8X, chính là những ký ức chân thật của anh về TP.HCM trong ngày Tết xưa.

“Nhớ nhất là ký ức về gia đình, những kỷ niệm về ông bà, cha mẹ. Tôi làm mô hình này để thỏa mãn những cảm xúc cá nhân đó. Mãi đến sau này khi được sự ủng hộ ngày càng nhiều của mọi người, tôi phát triển nó thành cảm xúc cộng đồng hơn, không còn nằm trong khuôn khổ là cảm xúc cá nhân nữa. Nhiều người con xa xứ, họ muốn gợi nhớ lại những ngày tháng ăn Tết cùng ông bà, cha mẹ”, anh Đức nói.

Những sản phẩm mà anh Phúc Đức tạo ra, đa phần hướng về sự đoàn viên. Theo anh, thời gian ngày càng qua đi, những người thân, đặc biệt là ông, bà cũng sẽ không ở bên cạnh chúng ta mãi. Cũng có những ngôi nhà xưa, cũ đã được đập bỏ, xây mới, khiến cho bối cảnh, ký ức cứ thế dần tan biến đi.

Thế hệ sau muốn tìm lại những bối cảnh đó để một lần được hoài niệm nhưng rất khó. Vì thế, những bối cảnh, dù là nhỏ, trong mô hình như bàn, ghế, tủ thờ, liễn Tết,… dễ dàng khiến người xem ấn tượng khi chỉ mới nhìn thoáng qua.

“Có những thứ đã mất đi thì không thể tạo lại được. Vì thế, tôi mong muốn những mô hình Tết xưa này có thể phần nào giúp cho mọi người có thể hoài niệm”, anh Đức chia sẻ.

Trải qua nhiều năm làm mô hình thu nhỏ, anh Đức “góp nhặt” được những câu chuyện xúc động từ chính khách hàng của mình.

“Những người là Việt kiều, họ ở nước ngoài nên làm gì có cơ hội hoài niệm về quê hương. Ở nơi xa đất khách, họ vô tình thấy mô hình thu nhỏ của tôi trên mạng. Thế là họ gọi điện ngay cho tôi để đặt mua. Vừa tư vấn về mô hình, vừa nghe họ kể chuyện. Nhớ nhất là một cô gái ở nước ngoài, cô ấy kể cô đã khóc khi nhìn thấy mô hình của tôi. Chỉ nhìn một góc nhà trong mô hình thôi mà không hiểu sao cô nhớ về ba của mình, rồi nhớ về những ngày còn ở Việt Nam ăn Tết. Đó là những câu chuyện vô cùng xúc động, cũng là nguồn cảm hứng, động lực giúp tôi tiếp tục hành trình này”, “cha đẻ” mô hình Sài Gòn thu nhỏ kể.

Được biết, không chỉ làm mô hình thu nhỏ ngày Tết, anh Đức còn làm nhiều mô hình khác như quán cà phê, tiệm tạp hóa,… của thời xa xưa. Sắp tới, anh sẽ phát triển nhiều hơn về mô hình thu nhỏ mang nét đặc trưng về văn hóa, không chỉ ở TP.HCM hay ở miền Tây, mà còn của các vùng miền khác nhau.

“Tôi yêu đất nước tôi, đặc biệt là TP.HCM, nơi đã nuôi dưỡng tôi khôn lớn. Vậy nên tôi muốn dành mọi điều tốt đẹp cho thành phố này. TP.HCM luôn là nguồn cảm hứng bất tận để tôi khai thác, thỏa sức sáng tạo”, chàng trai 8X nói.

Đến nay, anh Đức đã sáng tạo hơn 70 mẫu mô hình thu nhỏ khác nhau, sản xuất hàng loạt lên đến hàng nghìn cái trên khắp cả nước.

Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, kiên nhẫn

Để tạo ra một mô hình thu nhỏ, anh Đức phải trải qua nhiều công đoạn, mất từ 1-2 tháng để hoàn thành. Trước hết, chàng trai 8X sẽ lên ý tưởng, chủ đề, rồi đi tìm tư liệu, hình ảnh thực tế để phác thảo 3D. Sau đó, anh Đức sẽ tiến hành tìm nguyên vật liệu phù hợp với mô hình.

Trước khi được đóng gói, bao bì, công đoạn khó nhất chính là tạo hình cho sản phẩm. Người thực hiện phải vô cùng tỉ mỉ, kiên nhẫn, tránh bỏ sót những chi tiết nhỏ nhất như chén, dĩa, hoa,…

Thông thường, gỗ, hoa khô, kim loại,… được xem là nguyên liệu chính được sử dụng cho mô hình thu nhỏ. Tùy theo độ khó, tiểu tiết của từng mô hình, giá thành sẽ chênh lệch từ 70.000 - 600.000 đồng.

“Công việc này đòi hỏi người thực hiện phải thật sự kiên nhẫn và tỉ mỉ. Thiết kế mô hình thì dễ. Nhưng để vừa đẹp vừa dễ ráp, để người chơi không nản thì rất khó. Nếu họ từ bỏ không chơi nữa thì xem như mô hình thất bại”, anh Đức chia sẻ.

“Gã điên” vượt qua định kiến, thành công trong sự khác biệt

Theo lời kể của anh Đức, khi còn nhỏ, anh được ba tặng cho mô hình căn nhà biệt thự thu nhỏ, được làm bằng gỗ thông. Anh Đức xem món quà sinh nhật đó là món quà mà anh yêu thích nhất và luôn gìn giữ cẩn thận.

Cho đến khi trưởng thành, trải qua nhiều ngành nghề khác nhau, anh Đức mới nhận ra bản thân anh phải theo đuổi đam mê riêng thì mới có thể trở nên khác biệt.

Năm 2014, chàng trai 8X bắt đầu tìm hiểu về mô hình thu nhỏ. Ở Việt Nam, thời điểm đó mô hình này chưa phổ biến và hầu như chưa có ai làm, vì thế, không có bất kỳ sách vở, trường lớp nào đào tạo về nghề này.

“Tôi tự tìm hiểu qua Internet, tham khảo mô hình ở nước ngoài xem họ làm như thế nào rồi nghiên cứu dần. Lúc đầu có nhiều khó khăn, vì không có chuyên môn, không nơi nào đào tạo nên tôi phải tự học là chính. Thất bại rất nhiều, từ tỷ lệ, màu sắc, nguyên vật liệu,… tất cả còn hạn chế và khâu thực hiện vẫn chưa chính xác”, anh Đức nói.

Khởi nghiệp chỉ với niềm đam mê to lớn, “cha đẻ” mô hình Sài Gòn thu nhỏ ngay từ đầu đã không được sự ủng hộ của gia đình. Anh Đức kể, gia đình, bạn bè cho rằng mô hình này chỉ dành cho con gái chơi và còn nói anh là một “gã điên”.

“Tôi không quan tâm người khác nói gì. Tôi thích đi ngược với số đông, chỉ cần đó là thứ tôi thật sự đam mê. Tôi biết mô hình này ở Việt Nam chưa ai làm, nên nếu cố gắng theo đuổi, tôi tin rằng không phải hôm nay thì ngày mai tôi sẽ thành công. Cuối cùng, bây giờ tôi cũng đã có câu trả lời cho câu hỏi “làm cái này khi nào thành công?” của mọi người”, chàng trai 8X cười nói.

Thúy Vy