Chi tiêu quốc phòng tăng mạnh

Tuần trước, chính phủ Nga đã phê duyệt dự thảo ngân sách 2025-2027, dự kiến ​​chi tiêu quốc phòng sẽ tăng mạnh lên 13,5 nghìn tỷ rúp (145 tỷ đô la) vào năm 2025, tăng 25% so với mức năm 2024 và chiếm 6,3% tổng sản phẩm quốc nội (GDP).

Kể từ khi phát động chiến dịch quân sự toàn diện vào Ukraine vào năm 2022, Nga đã đưa nền kinh tế vào thế sẵn sàng chiến đấu khi vừa tìm cách tăng mạnh sản lượng quân sự và lách các lệnh trừng phạt quốc tế - phần lớn ngăn cản nước này tìm nguồn cung ứng thiết bị, linh kiện và vũ khí quân sự ở nơi khác.

Tổ hợp công nghiệp quân sự của Nga, cung cấp cho chiến tranh không ngừng nghỉ, đã mở rộng đáng kể kể từ khi chiến tranh bắt đầu.

Bản dự thảo ngân sách cho thấy, thể hiện cam kết theo đuổi cuộc chiến ở Ukraine, tổng chi tiêu cho cả quốc phòng và an ninh sẽ chiếm khoảng 40% tổng chi tiêu của chính phủ Nga vào năm 2025.

Reuters lưu ý rằng chi tiêu quốc phòng sẽ vượt quá gấp đôi số tiền được phân bổ cho các nhu cầu xã hội như lương hưu.

"Ý định duy trì chi tiêu quân sự ở mức tương tự cho đến năm 2027 gửi đi tín hiệu rằng đất nước có đủ nguồn lực tài chính và ý chí chính trị để tiếp tục mở rộng và tái thiết lực lượng vũ trang của mình, trái ngược với triển vọng ngày càng không chắc chắn về phía Ukraine và phương Tây", Andrius Tursa, cố vấn về Trung và Đông Âu tại công ty tư vấn Teneo, cho biết trong một lưu ý tuần này.

Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng bất chấp những lời lẽ chính trị tự tin và những dự báo lạc quan, việc quân sự hóa nền kinh tế hơn nữa được hỗ trợ bởi chi tiêu nhà nước mở rộng có thể khó duy trì trong trung hạn đến dài hạn.

Khó ghìm cương lạm phát

Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Nga hiện ở mức 9,1% và ngân hàng trung ương của nước này cho biết vào tháng trước rằng họ dự kiến ​​"áp lực lạm phát tiềm ẩn sẽ vẫn ở mức cao nói chung" khi họ tăng lãi suất chủ chốt thêm 100 điểm cơ bản lên 19%.

Liam Peach, chuyên gia kinh tế cấp cao về thị trường mới nổi tại Capital Economics, dự kiến ​​các kế hoạch ngân sách của Nga sẽ không làm gì để xoa dịu tình trạng mất cân bằng cung-cầu, dẫn đến áp lực giá cả tiếp tục tăng.

Theo nhiều chuyên gia, việc ngân hàng trung ương tăng lãi suất thêm một lần nữa lên 20% trong tháng này là rất cao.

Trong khi các nhà chức trách Nga có thể coi việc mở rộng quân sự là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế và công nghệ, thì chi tiêu quân sự chưa từng có lại gây tổn hại đến các khoản đầu tư vào các lĩnh vực khác như giáo dục, chăm sóc sức khỏe hoặc cơ sở hạ tầng. Điều này sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng dịch vụ công và làm xói mòn tăng trưởng kinh tế cũng như khả năng cạnh tranh trong dài hạn.

Mặc dù các lệnh trừng phạt quốc tế được áp dụng đối với các ngành công nghiệp và lĩnh vực quan trọng của Nga do hậu quả của chiến tranh, Nga cho biết các lệnh trừng phạt của phương Tây đã khiến nước này tự cung tự cấp hơn và tiêu dùng tư nhân cũng như đầu tư trong nước vẫn kiên cường.

Trong khi đó, việc tiếp tục xuất khẩu dầu và hàng hóa sang các nước như Ấn Độ và Trung Quốc, cũng như cáo buộc trốn tránh lệnh trừng phạt và giá dầu cao, đã cho phép Nga duy trì doanh thu xuất khẩu dầu mạnh mẽ, (cùng với doanh thu xuất khẩu khí đốt) sẽ chiếm 27% tổng số tiền thu được từ ngân sách nhà nước vào năm 2025, theo Bộ trưởng Tài chính Anton Siluanov.

Mặc dù các quốc gia phương Tây muốn cô lập và trừng phạt Nga sau xung đột, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã tuyên bố trong triển vọng kinh tế mùa xuân rằng họ tin rằng nền kinh tế Nga sẽ tăng trưởng nhanh hơn tất cả các nền kinh tế tiên tiến trong năm nay, dự báo tốc độ tăng trưởng là 3,2%.

Dự báo mới nhất của IMF về Nga dự kiến ​​sẽ được công bố vào tuần tới và có thể đã được điều chỉnh. Dự thảo ngân sách của Nga dựa trên giả định tăng trưởng GDP 2,5% vào năm 2025.

Lê Na (Theo CNBC)