Hàng trăm người đã chết và hàng chục nghìn người phải chạy trốn trong hai tuần xung đột giữa quân đội Sudan và Lực lượng Hỗ trợ nhanh (RSF). Cùng nhau, họ từng lật đổ một chính phủ dân sự trong cuộc đảo chính vào tháng 10 năm 2021, nhưng hiện đang bị mắc kẹt trong một cuộc tranh chấp quyền lực.

Quân đội Sudan hôm thứ Tư cho biết họ đã đồng ý với một lệnh ngừng bắn mới kéo dài 3 ngày cho đến Chủ nhật. Nhóm RSF cho biết hôm thứ Năm, họ cũng đã phê duyệt một thỏa thuận ngừng bắn 72 giờ khác bắt đầu từ thứ Sáu. Họ cho biết đề xuất này là từ hai nhóm ngoại giao bao gồm Mỹ, Anh, Ả Rập Xê Út, UAE và Na Uy.

Quân đội Sudan tuyên bố họ đã kiểm soát hầu hết các khu vực của đất nước và đang đánh bại một đợt triển khai lớn của RSF ở Khartoum, nơi một số khu dân cư đã biến thành vùng chiến sự. Ít nhất 512 người đã thiệt mạng và gần 4.200 người bị thương do giao tranh kể từ ngày 15/4.

Theo các nhân chứng và phóng viên của các hãng thông tấn nước ngoài, dù giao tranh tạm lắng một phần sau các lệnh ngừng bắn, song các cuộc không kích và hỏa lực phòng không vẫn có thể được nghe thấy vào thứ Năm tại thủ đô Khartoum và các thành phố lân cận Omdurman và Bahri.

Giao tranh đã lan sang vùng Darfur rộng lớn, nơi xung đột đã âm ỉ kể từ khi nội chiến nổ ra hai thập kỷ trước. Hiệp hội luật sư Darfur cho biết ít nhất 52 người đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của "dân quân" được vũ trang tốt vào các khu dân cư ở El Geneina, cũng như các bệnh viện, chợ, tòa nhà chính phủ và một số nơi trú ẩn.

Dân quân từ các bộ lạc Ả Rập du mục tiến vào El Geneina khi cuộc giao tranh giữa RSF và quân đội Sudan tạo ra khoảng trống an ninh trong những ngày gần đây. Họ chạm trán với các thành viên có vũ trang của bộ tộc Masalit, với các cuộc đụng độ kéo dài khắp thành phố.

El Geneina, thành phố cực tây của Sudan, là nơi xảy ra nhiều xung đột bộ tộc trong những năm gần đây, khiến người dân nhiều lần bị đuổi ra khỏi nhà. "Trước đây, nó sẽ diễn ra trong một khu phố và chính quyền sẽ vào cuộc", một người dân nói. "Nhưng vì những gì đang diễn ra, không có sự can thiệp nào".

Cuộc xung đột đã hạn chế việc phân phối lương thực ở quốc gia lớn thứ ba châu Phi, nơi một phần ba trong số 46 triệu người đã phụ thuộc vào viện trợ nhân đạo.

Quan chức viện trợ hàng đầu của Liên hợp quốc tại Sudan, Abdou Dieng, cho biết có thể làm được rất ít " về mặt hỗ trợ nhân đạo và nói thêm rằng: “Chúng tôi vô cùng lo lắng về nguồn cung lương thực”. Hiệp hội Bác sĩ Sudan cho biết 60 trong số 86 bệnh viện ở các vùng xung đột đã ngừng hoạt động.

Nhiều người nước ngoài vẫn bị mắc kẹt ở Sudan mặc dù hàng nghìn người đã được sơ tán. Thường dân Sudan, những người đang phải vật lộn để tìm thức ăn, nước uống và nhiên liệu, đang cố gắng tháo chạy khỏi Khartoum.

Bộ Ngoại giao Ai Cập cho biết khoảng 16.000 người đã vào Ai Cập từ Sudan, trong đó có 14.000 công dân Sudan. Liên hợp quốc cho biết khoảng 20.000 người tị nạn đã tới nước láng giềng Chad.

Xung đột đã hình thành trong nhiều tháng giữa trước giữa quân đội Sudan và RSF, những tổ chức cùng nhau tiến hành cuộc đảo chính năm 2021, sự việc diễn ra chỉ 2 năm sau một cuộc nổi dậy của quần chúng lật đổ nhà độc tài Hồi giáo Omar al-Bashir cầm quyền lâu năm.

Huy Hoàng (theo Reuters, AP)