Giáo dục phổ thông tiếp tục phải đối mặt với tình trạng thừa, thiếu giáo viên

Theo đó, tại cuộc làm việc, báo cáo Phó Thủ tướng, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho biết, chất lượng giáo dục phổ thông đại trà tiếp tục được cải thiện theo hướng nâng cao chất lượng, giảm áp lực thành tích. Trong bảng xếp hạng các quốc gia về lĩnh vực giáo dục năm 2021 (được công bố năm 2022), Việt Nam xếp thứ 59, tăng 5 bậc so với năm 2020.

Tuy nhiên, theo ông Sơn, giáo dục phổ thông tiếp tục phải đối mặt với tình trạng thừa, thiếu giáo viên; thiếu trường, lớp bậc mầm non, giáo dục phổ thông ở một số khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, vùng sâu, vùng xa; thiếu quỹ đất cho xây dựng trường học, đặc biệt là ở các thành phố lớn và các tỉnh có nhiều khu công nghiệp.

Trong khi đó, giáo dục đại học, dù có những bước chuyển mạnh mẽ cả về chất và lượng, nhưng vẫn phát triển không đồng đều; tỉ lệ sinh viên/vạn dân, quy mô đào tạo sau đại học thấp hơn rất nhiều so với các nước trong khu vực và trên thế giới; cơ chế đặt hàng, giao nhiệm vụ đào tạo chỉ mới được triển khai trong phạm vi hẹp; cơ chế huy động các nguồn lực xã hội còn gặp nhiều vướng mắc.

Lãnh đạo Bộ GD&ĐT cũng đã chia sẻ những khó khăn về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, trang thiết bị thiết yếu để bảo đảm điều kiện dạy và học theo chương trình giáo dục phổ thông năm 2018; giải pháp xã hội hoá giáo dục trong trường phổ thông ở những khu vực có điều kiện kinh tế phát triển; khuyến khích đầu tư tư nhân cho cơ sở vật chất trong trường đại học; thí điểm phổ cập mầm non cho trẻ 3-4 tuổi; phương án đổi mới kỳ thi tốt nghiệp THPT sau năm 2025…

Ngành giáo dục có đóng góp quan trọng vào chỉ số phát triển con người

Tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, cùng với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Bộ GD&ĐT đã triển khai bài bản các chủ trương, chính sách, thể chế trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo. Từ tháng 1/2018 đến tháng 2/2023, ngành giáo dục đã trình 2 dự luật; 35 nghị định, nghị quyết của Chính phủ; 45 quyết định của Thủ tướng Chính phủ; ban hành 181 thông tư… "Bộ GD&ĐT cần chủ trì, tổng kết, đánh giá các văn bản, đề án, dự án đã ban hành, thực hiện, từ đó đề xuất những chủ trương, giải pháp mới, phù hợp hơn trong giai đoạn sắp tới", Phó Thủ tướng đề nghị.

Điểm lại các kết quả đã đạt được trong giáo dục mầm non, phổ thông, đại học, Phó Thủ tướng khẳng định ngành giáo dục có đóng góp quan trọng vào chỉ số phát triển con người, một điểm sáng góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài với nguồn nhân lực có chất lượng dù đất nước còn nhiều khó khăn, trình độ phát triển còn thấp. Đây là những đóng góp không thể thiếu của ngành giáo dục đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

"Ngành giáo dục luôn có tinh thần đổi mới sáng tạo, dẫn dắt đổi mới sáng tạo, nỗ lực hoàn thành nhiệm vụ trong điều kiện còn nhiều khó khăn. Mười năm qua, ngành giáo dục đã thực hiện mục tiêu hết sức quan trọng trong đổi mới nền giáo dục nước nhà, chuyển hướng giáo dục từ nặng về truyền thụ kiến thức sang định hướng phát triển phẩm chất, năng lực người học theo đúng xu thế thế giới", Phó Thủ tướng nói.

Trong quá trình thực hiện chương trình giáo dục phổ thông, sách giáo khoa mới, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ GD&ĐT phải tổng kết, rút ra những vướng mắc, tồn tại liên quan đến chất lượng đội ngũ giáo viên, chi ngân sách cho giáo dục, chính sách đối với cơ sở giáo dục công lập và tư nhân, phát huy hiệu quả các nguồn lực hiện có…, nhất là bảo đảm tính liên thông trong hệ thống giáo dục; sự ổn định, công khai, minh bạch, chống độc quyền trong thực hiện "một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa".

Về giáo dục đại học, Phó Thủ tướng đặt vấn đề và đề nghị Bộ GD&ĐT làm tốt hơn nữa công tác kiểm định chất lượng đào tạo, xây dựng các tiêu chí đánh giá cụ thể theo xu hướng quốc tế; giám sát chất lượng sinh viên tốt nghiệp; cùng với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp để dự báo chính xác nhu cầu nhân lực, từ đó, đưa ra định hướng đào tạo phù hợp cho các cơ sở giáo dục đại học, người học.

Cùng với đó, Bộ GD&ĐT chủ động nghiên cứu, đề xuất phương án phân bổ, sử dụng nguồn lực, tài nguyên về đất đai, con người, cơ sở vật chất trong các cơ sở giáo dục công lập tự chủ để nâng cao chất lượng đào tạo, hạ tầng, trang thiết bị, đổi mới mô hình quản trị...

Về định hướng phát triển giáo dục tại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo, Phó Thủ tướng cho rằng cần triển khai đồng bộ với chính sách phát triển hạ tầng, "điện, đường, trường, trạm", quy hoạch lại các khu dân cư; đẩy mạnh xã hội hoá giáo dục ở những khu vực có hạ tầng thuận lợi, kinh tế phát triển để dành nguồn lực cho vùng sâu, vùng xa, khu vực khó khăn.

"Nhiều chính sách liên quan đến phân bổ nguồn lực cho giáo dục không chỉ Bộ GD&ĐT làm được nhưng Bộ phải có tiếng nói, quan điểm rõ ràng", Phó Thủ tướng nêu rõ.