Sáng 24/10, tiếp theo chương trình Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XV, Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024...

Phát biểu cuối phiên thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệđã thông tin và nêu một số vấn đề về báo cáo của Chính phủ cũng như Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban pháp luật về tổng rà soát các văn bản pháp luật thời gian qua.

Theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, từ kết luận của Hội nghị Trung ương 7 cho đến diễn biến của kỳ họp thứ 5 đã nhận diện có một bộ phận cán bộ, công chức đùn đẩy né tránh trách nhiệm, sợ sai không dám làm, làm ko hết chức năng, nhiệm vụ được giao. “Đại biểu Quốc hội đặt ra lý do vì sao có tình trạng đó? Là do vướng mắc về pháp luật hay do khâu tổ chức thực hiện hay cả hai? Mức độ đến đâu?”, Chủ tịch Quốc hội nêu lại vấn đề.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, để giải đáp bài toán nêu trên, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 101/2023/QH15 giao Chính phủ tổng rà soát hệ thống pháp luật, (từ luật cho đến Pháp lệnh, Nghị quyết của Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, các Nghị định, Thông tư, Quyết định cá biệt của Thủ tướng có tính quy phạm pháp luật) tập trung vào 22 lĩnh vực trọng tâm. Chính phủ đã nghiêm túc thực hiện vấn đề này, giao Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang làm Tổ trưởng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp làm Tổ phó và Bộ Tư pháp là cơ quan thường trực.

"Để bảo đảm tính độc lập, hỗ trợ cho tổ công tác của Chính phủ, Thường vụ Quốc hội cũng thành lập tổ công tác do đồng chí Nguyễn Khắc Định – Phó Chủ tịch Quốc hội làm Tổ trưởng, đồng chí Hoàng Thanh Tùng – Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật làm Tổ phó", Chủ tịch Quốc hội thông tin và cho biết, hệ thống của Chính phủ cũng đề nghị rà soát từ địa phương đến Trung ương. Quốc hội cũng đề nghị tất cả các Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH), 63 Thường trực Hội đồng Nhân dân (HĐND) các tỉnh, thành phố và các Uỷ ban của Quốc hội, Uỷ ban dân tộc tiến hành thực hiện.

Chủ tịch Quốc hội cho biết, việc rà soát tập trung vào 523 văn bản, trong đó có 66 luật, 2 Pháp lệnh, 8 Nghị quyết của Quốc hội và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH), 167 Nghị định, 63 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ có tính quy phạm pháp luật và 217 Thông tư của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.

Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, kết quả rà soát tuy độc lập nhưng hai bên thấy đều thống nhất, đi đến nhận định chung là các văn bản quy phạm pháp luật được rà soát cơ bản đều phù hợp với chủ trương đường lối chính sách của Đảng, phù hợp với quy định của Hiến pháp, tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Cùng với đó, cơ bản đáp ứng yêu cầu đầy đủ, đồng bộ, thống nhất, khả thi, kiến tạo phát triển đất nước ổn định.

"Kết quả rà soát cũng phù hợp kết luận của Trung ương và phù hợp với Nghị quyết 27 của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Kết luận giải đáp được câu chuyện là: Không làm được gì nhưng tất cả đều đổ lỗi cho thể chế hết là không đúng", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội cũng chia sẻ: "Vừa rồi, tôi được Trung ương mời báo cáo viên cho 3 lớp Uỷ viên Trung ương Đảng, nhiều đồng chí cũng nói là chả lẽ năm ngoái tăng trưởng hơn 8% là hệ thống pháp luật năm ngoái tốt hơn năm nay? Điều này là không phải, tăng trưởng, phát triển kinh tế xã hội do rất nhiều nguyên nhân, khách quan, chủ quan, trong nước, ngoài nước. Hệ thống pháp luật ngày càng được hoàn thiện, đầy đủ hơn".

“Qua báo cáo rà soát, ý kiến cho rằng do sợ sai không làm được, vướng mắc nọ kia mà đổ lỗi cho hệ thống pháp luật là không đúng”, Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Cũng theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, kết quả rà soát cũng chỉ ra có những vướng mắc, chồng chéo, chưa hợp lý trong hệ thống pháp luật nhưng kết luận của Chính phủ đã nêu rõ, số lượng văn bản không có nhiều. Nhiều nội dung bộ ngành, địa phương đưa lên không phải do vướng mắc mà do chưa có văn bản hướng dẫn chi tiết hoặc cách hiểu chưa đúng. Hoặc do hỏi nhưng các bộ ngành không trả lời, hoặc do trả lời chung chung chứ không phải do luật.

Chủ tịch Quốc hội nêu, kết luận chỉ ra, 70% nội dung được phát hiện có mâu thuẫn, chồng chéo nằm trong hệ thống các luật sẽ được giải quyết qua việc bấm nút thông qua tại Kỳ họp. “Như riêng Luật Đất đai có 34 việc lần này sẽ bấm nút và giải quyết được việc này”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Bên cạnh đó, một số nội dung nữa được đưa vào chương trình xây dựng pháp lệnh năm 2024. Và chỉ có 30% số lượng các vấn đề phát hiện còn chồng chéo, bất cập, vướng mắc thì chưa có trong Kết luận 19 của Bộ Chính trị và Kế hoạch 81 của UBTVQH sẽ đưa vào Nghị quyết tại Kỳ họp này, giao các cơ quan liên quan tiếp tục xây dựng chính sách để sửa đổi, bổ sung.

Cũng theo Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, hiện nay có một số vướng không phải do luật pháp mà cần có quyết sách của cấp có thẩm quyền như tại một số dự án có sai phạm qua thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, xét xử, cán bộ vi phạm đã bị xử lý. Hiện nay Bộ Chính trị đang chỉ đạo xây dựng một Đề án để có quyết tâm về chính trị để nghiên cứu, xử lý vấn đề này.