Ông Nguyễn Hoàng Mai, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội đưa ra nhận xét nêu trên tại phiên họp toàn thể lần thứ 18 của Uỷ ban thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về việc thực hiện Nghị quyết đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020, sáng 30/9.

“Chuẩn nghèo có nhiều điểm chưa phù hợp thực tế. Hiện nay đạt chỉ số giảm nghèo nhưng là con số vượt qua chuẩn nghèo chứ không phải vượt qua tình trạng nghèo, đó là lý do mà báo cáo đánh giá là giảm nghèo chưa bền vững”, ông Nguyễn Hoàng Mai nói.

Từ đó, ông Nguyễn Hoàng Mai kiến nghị Chính phủ khi xây dựng Nghị quyết mới trình Quốc hội cho giai đoạn tới cần tiếp tục tinh thần cốt lõi của Nghị quyết 76 là áp dụng nghèo đa chiều, hỗ trợ có điều kiện, gắn đối tượng địa bàn, thời gian thu hưởng, khuyến khích vượt nghèo, bố trí nguồn lực; không có chồng lấn chính sách.

Phân tích sâu hơn về thực hiện Nghị quyết 76, ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban về các vấn đề xã hội cho biết, nguồn lực chủ yếu vẫn là từ ngân sách Trung ương, nhưng quá trình triển khai bố trí chậm, chủ yếu vào cuối năm và cuối giai đoạn. Điều này chắc chắn ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện, song báo cáo lại cho thấy kết quả giảm nghèo khá nhanh. Do đó Chính phủ cần đánh giá sâu hơn để từ đó rút kinh nghiệm cho giai đoạn tới.

Bên cạnh đó, câu chuyện phân cấp, phân quyền hay trao quyền cũng phải lưu ý, nhất là trách nhiệm của cấp uỷ, chính quyền địa phương để tránh “cứ nói giao tỉnh rồi giao huyện nhưng huyện chưa muốn thoát nghèo, xã cũng thế, rồi một bộ phận người dân cũng chưa muốn thoát nghèo”.

Tương tự về chuẩn nghèo, phải phân tích khả năng đáp ứng của người dân, của địa phương rồi còn lại Nhà nước hỗ trợ chứ không thể Nhà nước lo tất để rồi hết giai đoạn, khi điều chỉnh chuẩn nghèo lại quay lại con số tỷ lệ nghèo ban đầu.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng thì nhấn mạnh, việc có các chương trình như giảm nghèo bền vững, nông thôn mới... với nguồn lực lớn, được sự quan tâm của cả hệ thống và tập trung vào vùng lõi là miền núi và nông thôn là thuận lợi. Tuy nhiên sự phối hợp để các chương trình về đến địa phương thì thống nhất lại không đơn giản. Do đó cần khách quan để đi chặng đường tiếp theo.

Từ phân tích trên, vị đại biểu đoàn Bến Tre đề nghị bổ sung cụm từ về trách nhiệm người đứng đầu trong triển khai, phối hợp để tránh thích thì làm và làm sai thì phải xử lý để chỉ đạo, lãnh đạo, điều hành có điểm nhấn, có hiệu quả.

Báo cáo của Chính phủ cho thấy, đến cuối năm 2019, tỷ lệ hộ nghèo cả nước còn 3,37%, bình quân trong 4 năm giảm 1,53%/năm, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Ước đến cuối năm 2020, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giảm còn khoảng 2,75%.

Như vậy sau 5 năm, tỷ lệ hộ nghèo bình quân cả nước giảm khoảng 1,43%/năm, đạt chỉ tiêu Quốc hội giao và tỷ lệ hộ nghèo bình quân các huyện nghèo còn khoảng 24%. Có 8/64 huyện nghèo thoát khỏi tình trạng đặc biệt khó khăn, đạt 12,5% và 14/30 huyện nghèo hưởng cơ chế theo Nghị quyết 30a thoát khỏi tình trạng khó khăn. Dự kiến cuối năm nay khoảng 32 huyện thoát khỏi huyện nghèo.

T.Toàn