Ô tô điện: Từ tân binh đến top xe bán chạy nhất thị trường

Chiếc xe thuần điện đầu tiên mang tên Nissan Leaf cập bến Việt Nam từ gần 10 năm trước (2014), dù đặc biệt nhưng chỉ gợi lên chút tò mò. Chỉ tới tháng 3/2021, khi mẫu xe điện Made in Vietnam đầu tiên VF e34 xuất hiện, thị trường mới thực sự dậy sóng.

Hàng nghìn người đua nhau đặt hàng và tạo nên làn sóng “khoe” xác nhận đơn cọc trên mạng xã hội như biểu trưng cho những con người cấp tiến, hiện đại. Kỉ lục được tạo dựng sau đó chỉ 3 tháng với 25.000 đơn đặt cọc - một con số chưa từng thấy trên thị trường.

Rõ ràng, đã có sự thay đổi trong nhận thức của thị trường về xe điện. 7 năm là quãng thời gian đủ để người Việt cảm nhận rõ rệt ảnh hưởng nặng nề từ ô nhiễm không khí.

“Người dùng đã có sự cam kết nhất định với cuộc sống của họ và với môi trường”, nhà báo Trương Anh Ngọc thể hiện sự vui mừng trước những thay đổi theo chiều hướng tốt lên trong nhận thức của người tiêu dùng Việt, minh chứng rõ ràng qua sự đón nhận nồng nhiệt với dòng ô tô điện Made in Vietnam.

Sau những háo hức ban đầu, chiếc xe điện Việt thuyết phục được người dùng nhờ chất lượng đẳng cấp, thiết kế đẹp, giá bán hợp lý và hàng loạt những cổng sạc “mọc” lên rộng khắp cả nước, nhanh chóng đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

Một trong những điểm hấp dẫn chính nằm ở “chỉ số thông minh” đặc biệt của xe điện. Đơn cử như cùng hạng C, với mức giá trên dưới 600 triệu đồng, hiếm thấy mẫu xe chạy xăng nào có thể biến thành ngôi nhà di động thông minh như VF e34, với trợ lí ảo tương tác tự nhiên bằng tiếng Việt, ứng dụng di động quản lí xe hay các dịch vụ thông minh như mua sắm, đặt đồ ăn, đặt lịch khám chữa bệnh, đặt khách sạn, vé máy bay…

Bởi thế, xe điện VinFast dần trở thành lựa chọn được người dùng ưu ái. Minh chứng là trong tháng 6 vừa qua, xe điện VF e34 chính thức chen chân vào bảng cạnh tranh khốc liệt 10 mẫu xe bán chạy nhất thị trường, với doanh số 782 chiếc. Không chỉ sử dụng cho gia đình, xe điện với ưu thế về chi phí, chính sách thuê pin độc đáo còn được các hãng xe dịch vụ vận tải tin dùng.

Thực tế, một cuộc khảo sát trực tuyến mới được thực hiện bởi một sàn giao dịch ô tô hàng đầu tại Việt Nam đối với 1.174 khách hàng trong độ tuổi tiềm năng mua ô tô (trên 24 tuổi) cho thấy, 82% người được hỏi đều quan tâm và tìm hiểu về ô tô điện. Gần một nửa (hơn 46%) trong số đó khẳng định chắc chắn sẽ lựa chọn mua ô tô điện trong 12 tháng tới.

Khảo sát cũng cho thấy rằng, sự tối ưu về chi phí khi mua và sử dụng xe là yếu tố được khách hàng Việt quan tâm khi lựa chọn xe điện. Điều này là dễ hiểu bởi khi giá xe ô tô tại Việt Nam vốn được coi là cao so với mức thu nhập bình quân của mỗi hộ gia đình, thì chính sách ưu đãi thuế hiện nay cho ô tô điện hay chính sách cho thuê pin của VinFast đang tạo ra sức cạnh tranh rất lớn của phương tiện “xanh”. Chi phí bảo dưỡng, sửa chữa của ô tô điện rẻ hơn hẳn so với ô tô truyền thống cũng là một lý do quan trọng để xe điện thu hút được nhiều sự chú ý.

Cơ hội vàng thúc đẩy “kỉ nguyên xe điện”

Không chỉ VF e34, VinFast đã giới thiệu dải xe điện trải dài mọi phân khúc từ A đến E. Trước mắt, VF 8 dự kiến là mẫu ô tô điện tiếp theo được VinFast bàn giao cho khách hàng từ cuối năm nay, tiếp theo sẽ là chiếc SUV cỡ lớn VF 9.

Theo Tiến sĩ ngành tự động hoá gốc Việt Trudel Huynh (Trường ĐH Khoa học ứng dụng HAN, Hà Lan) - người đã có gần 10 năm nghiên cứu xe điện, VinFast có lợi thế khách quan khi thị trường ô tô trong nước còn nhiều dư địa và người dùng sẵn sàng tiếp nhận công nghệ mới. Theo ông, ở góc độ xã hội, hiện tại là thời điểm vàng để người Việt chuyển đổi thói quen sử dụng từ những phương tiện phát thải sang không phát thải.

“Tầng lớp trung lưu tại Việt Nam đang phát triển nhanh nhất khu vực, dân số đông trong khi tỉ lệ người sở hữu xe còn thấp, chỉ khoảng hơn 20 xe/1.000 người, bằng 1/10 Thái Lan, thậm chí là 1/20 của nhiều nước khác trong khu vực”, vị tiến sĩ phân tích.

Ông Trudel Huynh cho rằng, nhu cầu thị trường lớn trong khi xe điện ngày càng thể hiện được ưu thế sẽ khiến số lượng người lựa chọn phương tiện xanh tăng trưởng nhanh.

Có chung niềm tin này, chuyên gia ô tô Trần Huy Đồng nêu thêm thực tế, Việt Nam hiện có lớp người trẻ nhận thức tốt, được làm quen với những sản phẩm xanh từ sớm. “Chỉ trong một vài năm nữa, những phương tiện thân thiện với môi trường chắc chắn không chỉ là thói quen mà sẽ trở thành một phần của văn hóa giao thông”, ông nói.

Về chính sách, theo TS Trudel Huynh, độ mở cho xe điện tại Việt Nam đang có chiều hướng tích cực, nhìn từ một số quyết sách gần đây như miễn phí trước bạ hay quy định ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô điện. “Ngoài ra với xu thế chung trên thế giới, chắc chắn tương lai cũng sẽ thuộc về xe điện. Chính phủ Việt Nam tại COP26 cũng đã có cam kết về việc giảm phát thải bằng 0 vào năm 2050, vì thế tôi tin Chính phủ sẽ có thêm giải pháp quyết liệt và xe điện sẽ càng có tiềm năng phát triển đột phá”, TS Trudel Huynh nói.

Đặc biệt, vị TS nhấn mạnh một cơ hội lớn khác giúp Việt Nam đang đi trước các nước là sớm có ngành công nghiệp ô tô điện với người tiên phong VinFast - điều mà Thái Lan, Indonesia đang phải chạy đua để thu hút nhà sản xuất. Hãng này cũng đã thúc đẩy rất mạnh mẽ các hoạt động ra thị trường thế giới, tại Mỹ, Canada và Châu Âu,  cho thấy sự quyết tâm của hãng với việc đưa ra những sản phẩm xe điện đẳng cấp.

Bên cạnh đó, một hệ sinh thái “xanh” khổng lồ cho xe điện cũng đang được VinFast xây dựng, đơn cử là quy hoạch 150.000 cổng sạc rộng khắp 63 tỉnh thành trong năm 2022 - một tốc độ phát triển theo ông Huynh là “khủng khiếp”.“Đây là cơ hội vàng đưa kỉ nguyên xe điện tại Việt Nam tới nhanh hơn”, ông bày tỏ niềm tin.

P.V