Như Báo Nhà báo và Công luận đã phản ánh, khu đất rộng gần 20.000 m2 tại xã Yên Phú, huyện Yên Mỹ trước đây là khu đất của Trường đào tạo cán bộ miền Nam tập kết ra Bắc (Trường HT2). Sau khi trường giải thể, khu đất này có dấu hiệu bị "phù phép" thành đất tư, chia tách làm nhiều thửa, cấp giấy CNQSDĐ cho nhiều cá nhân.

Xí nghiệp tư doanh Minh Hải do ông Lê Như Liễu làm Giám đốc đã sử dụng khu đất trong một thời gian dài mặc dù chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất. Sau đó, ông Lê Như Liễu cùng nhiều cá nhân là người thân của ông này được cấp nhiều giấy CNQSDĐ.

Trao đổi với Chủ tịch UBND huyện Yên Mỹ, ông Đặng Xuân Lương cho biết đã có văn bản chuyển hồ sơ vụ việc sang Công an huyện đề nghị điều tra, làm rõ.

Cụ thể, ngày 21/4/2023, UBND huyện Yên Mỹ có văn bản số 534/UBND-TT về việc chuyển hồ sơ sang Công an huyện. Văn bản nêu, xét thấy vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật (các cá nhân tự ý kê khai không trung thực nguồn gốc đất, tự ý bàn giao một phần khu đất cho UBND xã Yên Phú để mở rộng trường học,...), UBND huyện chuyển hồ sơ sang Công an huyện để được điều tra, xác minh và xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo tìm hiểu của PV, hiện tại Thanh tra tỉnh Hưng Yên cũng đã vào cuộc thanh tra, làm rõ những phản ánh liên quan đến sự việc này.

Dưới góc nhìn pháp lý, Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng văn phòng luật sư Tinh Thông Luật nhận định: "Trong vụ việc này có thể tồn tại một số sai phạm có liên quan tới quản lý và sử dụng đất. Điều này gây ảnh hưởng lớn tới quá trình quản lý và sử dụng đất của địa phương, gây thất thoát lãng phí tài sản của Nhà nước, gây hậu quả nghiêm trọng đối với việc thực hiện chính sách pháp luật về đất đai cũng như tác động xấu tới tài nguyên, môi trường."

Chính vì vậy, cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc để điều tra, làm rõ và xử lý nghiêm đối với những sai phạm nếu có trong vụ việc lần này, ông Bình nhấn mạnh.

Giải thích về đất công trong vụ việc, Luật sư Diệp Năng Bình phân tích: "Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý. Nhà nước trao quyền sử dụng đất cho người sử dụng đất theo quy định của Luật này. Hiện nay, pháp luật chưa có khái niệm về đất công. Mặc dù vậy, theo điểm e Khoản 2 Điều 10 Luật Đất đai năm 2013 quy định về phân loại đất thì đất sử dụng vào mục đích công cộng gồm đất giao thông; thủy lợi; đất có di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh; đất sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi, giải trí công cộng...;

Từ đó, có thể hiểu đất công là đất thuộc quyền quản lý của Nhà nước và không của bất cứ một cá nhân hay một tổ chức nào, không được làm bất cứ việc gì trên mảnh đất đó trừ khi có văn bản hoặc quyết định chấp thuận của Nhà nước. Như vậy, đối với trường hợp đất chưa được Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất thì vẫn được coi là đất công."

Điều 206 Luật Đất đai 2013 quy định về xử lý với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai, người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Nếu người có hành vi vi phạm mà gây thiệt hại cho Nhà nước thì ngoài việc bị xử lý theo quy định còn phải bồi thường thiệt hại thực tế.

Đối với người sử dụng đất: Theo Khoản 9 Điều 12 Luật Đất đai, pháp luật nghiêm cấm hành vi không cung cấp hoặc cung cấp thông tin về đất đai không chính xác theo quy định của pháp luật. Do đó, việc người sử dụng đất kê khai không chính xác về nguồn gốc đất được xem là hành vi vi phạm pháp luật.

Đồng thời, người vi phạm ngoài bị xử phạt vi phạm hành chình còn phải chịu hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu các giấy tờ, chứng từ bị tẩy xóa, sửa chữa, sai lệch nội dung hoặc giấy tờ giả và thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả là buộc nộp lại giấy CNQSDĐ đã cấp và thực hiện lại thủ tục hành chính về đất đai.

Nếu hành vi trên có đủ yếu tổ cấu thành tội phạm thì có thể xử lý theo Điều 228 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 quy định về tội vi phạm các quy định về sử dụng đất đai. Theo đó, người phạm tội có thể chịu mức phạt thấp nhất là phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến cao nhất là 07 năm tù giam. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng.

Đối với cơ quan, cá nhân có thẩm quyền trong quản lý đất đai:

Nếu hành vi cấp giấy CNQSDĐ không đúng với quy định của pháp luật thì tùy vào tính chất, mức độ và hậu quả của hành vi mà người vi phạm có thể bị xử lý kỷ luật (khiển trách, cảnh cáo, cách chức, buộc thôi việc...) thậm chi là truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 229, 360 Bộ luật Hình sự quy định về tội vi phạm các quy định về quản lý đất đai và tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng. Theo đó, người phạm tội đều có thể chịu mức phạt thấp nhất là phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm và cao nhất là 12 năm tù giam. Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng (áp dụng với Điều 229), cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Phân tích về việc UBND huyện Yên Mỹ đề nghị thu hồi 02 giấy CNQSDĐ liên quan đến khu đất trên, Luật sư Bình cho rằng, việc thu hồi GCN đã cấp do cơ quan có thẩm quyền cấp GCN quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất quyết định sau khi đã có kết luận của cơ quan thanh tra cùng cấp, văn bản có hiệu lực của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai.

Đồng thời, theo Điều 208 Luật Đất đai, Chủ tịch UBND các cấp có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại địa phương. Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời việc chuyển quyền sử dụng đất trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; phát hiện, áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời việc xây dựng các công trình trên đất lấn, chiếm, đất sử dụng không đúng mục đích ở địa phương và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm.

Báo Nhà báo và Công luận sẽ tiếp tục thông tin.