Khiếu kiện liên quan đến lĩnh vực đất đai chiếm tỷ trọng 70 %

Chất vấn Tổng Thanh tra Chính phủ trước Quốc hội chiều 5/11, đại biểu Lê Minh Nam - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang cho rằng, thực tế thời gian vừa qua có nhiều hành vi vi phạm quy định trong công tác quản lý, sử dụng đất đai dẫn đến thiệt hại cho ngân sách Nhà nước hoặc làm ảnh hưởng đến quyền lợi hợp pháp, chính đáng của các nhà đầu tư hoặc của người dân.

Bên cạnh đó, số lượng các vụ khiếu nại, khiếu kiện liên quan đến lĩnh vực đất đai chiếm tỷ trọng rất lớn, lên đến 70 % và cũng là một số cán bộ phụ trách lĩnh vực quản lý đất đai bị xem xét xét xử lý kỷ luật hoặc xử lý hình sự.

Từ thực trạng đó, đại biểu Lê Minh Nam đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ và Ngành thanh tra đối với công tác thanh tra trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai trong những năm qua. Đồng thời đề nghị Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết có giải pháp gì trong thời gian tới để khắc phục tình trạng này?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong bày tỏ đồng ý với ý kiến đánh giá trong công tác quản lý, sử dụng đất đai có nhiều sai phạm, phát sinh nhiều khiếu nại, tố cáo. Theo ông Phong, để giải quyết thực trạng này Thanh tra Chính phủ hằng năm đã phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), các địa phương xây dựng định hướng chương trình thanh tra trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong đó có nhiều nội dung liên quan đến công tác quản lý, sử dụng đất đai. 

Về những sai phạm chủ yếu qua thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ đánh giá, Bộ TN&MT và các địa phương có nhiều cố gắng trong công tác quản lý đất đai. Tuy nhiên qua thanh tra thấy một số sai sót chủ yếu là công tác quản lý sử dụng đất đai còn nhiều hạn chế, nhiều địa phương còn buông lỏng quản lý để tổ chức, cá nhân có nhiều sai phạm.

"Như việc phê duyệt quy hoạch sử dụng đất chưa sát với thực tế, điều chỉnh quy hoạch chi tiết không đúng thẩm quyền, xác định giá đất để giao đất thấp hơn nhiều so với thị trường. Cho thuê, chuyển đổi mục đích sử dụng đất không theo quy hoạch, không qua đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất dẫn tới thất thoát lớn cho ngân sách Nhà nước. Có rất nhiều các vụ án xảy ra", ông Phong nêu rõ.

Cùng với đó, đã phát hiện, chấn chỉnh, kiến nghị xử lý nhiều tập thể, cá nhân có sai phạm góp phần giữ vững kỉ cương, kỉ luật trong công tác quản lý, sử dụng đất đai. Chuyển nhiều vụ việc có vi phạm pháp luật hình sự cho cơ quan điều tra để xử lý theo quy định.

Cũng theo ông Đoàn Hồng Phong, qua thanh tra cũng phát hiện nhiều bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật, có nhiều sơ hở dễ phát sinh sai phạm trong công tác quản lý đất đai. "Chính vì thế Luật Đất đai sửa đổi thời gian tới nếu làm tốt thì tình hình khiếu nại tố cáo của người dân sẽ giảm dần", ông Phong nói.

Về giải pháp khắc phục, Tổng Thanh tra Chính phủ đề nghị nghiên, cứu rà soát những bất cập, sơ hở trong quản lý, sử dụng đất đai qua thanh tra để sửa đổi bảo đảm đồng bộ, chặt chẽ và phù hợp với thực tiễn.

Chính chỉnh công tác quy hoạch, công tác quản lý nhà nước về đất đai, hoàn thiện hệ thống theo dõi quản lý đất đai ở địa phương và cả nước, nhất là cơ sở dữ liệu về đất đai.

Đẩy mạnh cải cách hành chính trong lĩnh vực đất đai, đặc biệt là đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, cơ sở dữ liệu về đất đai và quản lý đất đai công khai, minh bạch, hiệu quả.

Cuối cùng, là tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra trong công tác quản lý, sử dụng đất đai, phát hiện nhằm ngăn chặn hành vi lãng phí tài sản nhà nước và xử lý nghiêm vi phạm trong công tác quan lý, sử dụng đất đai.

Tháo gỡ khó khăn liên quan đến dự án đất đai trong việc thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra

Cũng tại phiên chất vấn, đại biểu Phạm Thị Thanh Mai -  Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội nêu vấn đề, đó là rất nhiều vướng mắc hiện nay qua nhiều giai đoạn trong xác định giá đất, đặc biệt là đối với những dự án mà theo kết luận của Thanh tra là phải tính lại tiền đất do không thông qua hoạt động đấu thầu, đấu giá. Với khó khăn, vướng mắc hiện nay, đại biểu đề nghị Tổng Thanh tra cho biết hướng xử lý như thế nào?

Trả lời câu hỏi của đại biểu, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, trong thời gian vừa qua, thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra bản án có rất nhiều khó khăn, vướng mắc; trong đó có những việc khó khăn, vướng mắc nổi bật nhất mà rất nhiều nơi xảy ra liên quan đến quá trình xác định lại giá đất theo kết luận thanh tra thông qua việc thực hiện kết luận thanh tra, đặc biệt là dự án không đấu thầu, đấu giá.

"Đặc biệt, đăng trên mạng có 3 Bí thư Tỉnh ủy nói là "băn khoăn về việc xác định lại và thu hồi đất theo kết luận thanh tra, kiểm tra bản án", ông Phong nêu.

Để khắc phục những việc này, Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết, thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo chủ chốt, Ban cán sự đảng Chính phủ đã giao cho Thủ tướng và Thủ tướng đã có Quyết định 153 của Tổ công tác Thủ tướng để giải quyết khó khăn tổng thể về thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra bản án.

Việc thực hiện xác định lại giá đất thì căn cứ vào Thông tư 145 của Bộ Tài chính và Thông tư 36 của Bộ Tài nguyên, trong quá trình thực hiện thì có khó khăn.

Do vậy, để giải quyết vấn đề này, theo Quyết định 153 của Thủ tướng, đó là phương án tháo gỡ khó khăn liên quan đến dự án đất đai trong việc thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra bản án thì các địa phương có khó khăn, vướng mắc này phải báo cáo với Chính phủ, Chính phủ sẽ giao cho các bộ, ngành liên quan sẽ rà soát và báo cáo với Ban cán sự đảng Chính phủ, trên cơ sở đó Ban cán sự đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị cho ý kiến chỉ đạo.

"Trên cơ sở có ý kiến, chủ trương của Bộ Chính trị sẽ trình với Quốc hội ban hành nghị quyết đặc thù để giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc khi thực hiện kết luận thanh tra, kiểm tra bản án, trong đó có nội dung về xác định lại giá trị", ông Phong nêu rõ.