Tại họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 2/2023 diễn ra chiều nay (3/3), phóng viên báo chí đã nêu câu hỏi đến đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT), cụ thể: Liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công, dự kiến năm nay nguồn vốn giải ngân cho đầu tư công rất lớn, hơn nhiều so với năm 2022. Xin Bộ KH&ĐT cho biết, bài học kinh nghiệm đã có từ 2022, nhất là 2 tháng đầu năm vừa rồi Thủ tướng chỉ đạo rất quyết liệt thì có khơi thông gì về thể chế, đốc thúc các địa phương quyết liệt hơn để có thể hoàn thành mục tiêu đề ra?

Trả lời câu hỏi, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Duy Đông cho biết, giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong những năm vừa qua. Trong năm 2022, Thủ tướng đã ban hành 3 nghị quyết chuyên đề, 5 công điện, 1 chỉ thị và thành lập 6 tổ công tác để thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Các Tổ trưởng Tổ công tác là Phó Thủ tướng và Bộ trưởng. Năm 2022, tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt 92,97% so với kế hoạch, so với năm 2021 thì không bằng (năm 2021 là 95,11%). Tuy nhiên, năm 2022 phải tiêu số vốn tuyệt đối tăng thêm 120 nghìn tỷ. Chúng ta giao tăng thêm là theo chương trình mục tiêu quốc gia… Tôi cho rằng đây là con số rất tích cực.

"Hai tháng đầu năm 2023, trách nhiệm nặng nề hơn khi đã giao cho các bộ, ngành địa phương tổng số trên 700 nghìn tỷ, tăng 140 nghìn tỷ so với năm 2022 và tăng 260 nghìn tỷ so với năm 2021. Do vậy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ rất quyết liệt, ngay từ đầu năm đã tổ chức Hội nghị toàn quốc thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công. Đồng thời Thủ tướng ngay từ mùng 4 Tết đã đi rất nhiều địa phương, thúc đẩy giải ngân, tháo gỡ khó khăn các công trình trọng điểm quốc gia", ông Đông cho biết.

Để giải ngân được số vốn này, Thứ trưởng Trần Duy Đông nêu một số kinh nghiệm, bài học từ năm 2022. Trong đó, thứ nhất là thực hiện hiệu quả 6 tổ công tác do Thủ tướng thành lập, đôn đốc các bộ, ngành, tháo gỡ các khó khăn.

Thứ hai là chuẩn bị tốt các dự án đầu tư từ khâu phê duyệt, lựa chọn, để khi có vốn giao thì giải ngân được ngay.

Thứ ba, tập trung giải quyết các khó khăn liên quan đến thể chế (nếu có) về công tác giải phóng mặt bằng.

Trong 3 chương trình mục tiêu quốc gia thì ta có Chương trình mục tiêu quốc gia dân tộc thiểu số miền núi. Thứ trưởng Bộ KH&ĐT cho biết, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang tuần trước đã phê duyệt quyết định ban hành tiêu chí, định mức phân bổ cho đất ở, đất sản xuất hỗ trợ. Như vậy, hiện nay tất cả các văn bản pháp quy hướng dẫn 3 chương trình mục tiêu quốc gia đều đẩy nhanh việc phân bổ chi tiết xuống cấp huyện, cấp xã để tổ chức giải ngân.

Về giải quyết các khó khăn về nguyên, vật liệu, điều chỉnh giá, năm 2022 có tác động nhiều hơn, cân đối các vấn đề về nguyên vật liệu, giá. Nhưng còn một số vấn đề như đất cát san lấp, đặc biệt khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Nguồn nguyên liệu cho các công trình đường cao tốc Bắc Nam cần được quan tâm hơn để đảm bảo nguyên liệu.

"Giải pháp tiếp theo là đôn đốc các nhà thầu bố trí đủ nhân lực, nhân công để đảm bảo tiến độ. Chúng tôi thấy đối với địa phương nào, đồng chí Chủ tịch tỉnh, Bí thư tỉnh, Trưởng ban quản lý dự án quan tâm sát tiến độ thì giải ngân tốt so với các địa phương khác", ông Đông nêu rõ.

Nội dung cuối cùng là cần giải quyết vướng mắc liên quan đến ODA, theo Thứ trưởng Trần Duy Đông, ODA thì đặc thù hơn, ví dụ phải điều chỉnh dự án, kế hoạch vay vốn, kéo dài hơn. Các bộ ngành hỗ trợ địa phương, phối hợp với nhà tài trợ để điều chỉnh sớm.

"Chúng tôi cho rằng, cùng với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, ngành, tổ công tác… chúng ta sẽ nỗ lực để cố gắng giải ngân cao nhất số vốn 700 nghìn tỷ. Chúng tôi tin tưởng sẽ làm được. Đây là nỗ lực rất lớn để thúc đẩy phát triển kinh tế và hỗ trợ các ngành kinh tế khác", ông Đông nhấn mạnh.

Thông tin tiếp về nội dung này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, kinh nghiệm nữa là không tập trung dàn trải, có trọng tâm trọng điểm. Nhiệm kỳ 2021-2026 thì đầu tiên dự kiến trên 10.000 dự án. Sau đó Chính phủ, Thủ tướng chỉ đạo quyết liệt cắt giảm đi còn chưa đầy 5.000.

"Đây là giải pháp rất quan trọng để tập trung giải ngân vốn đầu tư công. Đặc biệt chúng ta tập trung cho dự án liên kết vùng, tạo ra các không gian phát triển mới, các tuyến đường cao tốc, công trình hạ tầng", Bộ trưởng Trần Văn Sơn nói.