4 nội dung chất vấn

Chiều 20/3, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kiểm sát. Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, có 4 nội dung chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kiểm sát, gồm:

Một là giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong giải quyết các vụ án hình sự, nhất là các vụ án về kinh tế, tham nhũng, không để xảy ra việc bỏ lọt tội phạm, làm oan người vô tội, tăng cường chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa.

Hai là giải pháp tiếp tục nâng cao chất lượng kiểm sát việc giải quyết vụ án hành chính, vụ việc dân sự, kiểm sát thi hành án hình sự, dân sự, hành chính. Việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm.

Ba là công tác cán bộ của ngành kiểm sát, giải pháp nâng cao năng lực, trình độ, bản lĩnh, trách nhiệm của kiểm sát viên và các công chức của Viện kiểm sát, việc phòng ngừa và xử lý tham nhũng, tiêu cực trong nội bộ ngành kiểm sát.

Bốn là giải pháp tiếp tục nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ quan điều tra, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, nhất là nâng cao tỷ lệ phát hiện tội phạm, tăng cường rà soát để kịp thời giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm theo thẩm quyền. Trách nhiệm trả lời chính là Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Khi được các đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi thì Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Bộ trưởng các Bộ có liên quan sẽ tham gia trả lời chất vấn, giải trình về những vấn đề có liên quan.

Áp lực lớn cho cơ quan tư pháp

Tham gia chất vấn, đại biểu Quốc hội Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Long An) nhìn nhận: Trong thời gian qua, 2 ngành tòa án và kiểm sát đã cố gắng để tăng tỷ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm. Tuy nhiên, qua báo cáo của Viện kiểm sát, tỷ lệ giải quyết đơn thuộc thẩm quyền chưa đạt tỷ lệ Quốc hội giao, Quốc hội giao là phải trên 67%. Theo đó, có hàng ngàn đơn chưa được xem xét xử lý, trong đó có thể có những quyết định, bản án có sai sót, oan sai và nhiều đơn đã quá thời hạn kháng nghị.

Từ lập luận trên, đại biểu Quốc hội Phan Thị Mỹ Dung nêu câu hỏi: “Xin Viện trưởng cho biết nguyên nhân và giải pháp căn cơ nào để nâng cao hơn nữa tỷ lệ, tiến độ, chất lượng giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; cũng như cách thức để kịp thời khắc phục những sai lầm nghiêm trọng của các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật… Trả lời dứt điểm sự khắc khoải hy vọng, mong chờ của những người gửi đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm?”.

Trả lời chất vấn, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết: Luật pháp quy định chỉ có 2 cấp xét xử là cấp sơ thẩm và cấp phúc thẩm; cấp phúc thẩm sẽ có hiệu lực thi hành, trừ trường hợp có những tình tiết mới hoặc có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì lúc đó chúng ta mới xem xét giám đốc thẩm. Tuy nhiên, tâm lý là sau khi nhận được quyết định có hiệu lực thi hành cũng như bản án có hiệu lực thi hành thì kèm theo đơn kháng nghị giám đốc thẩm ngay, việc này đã trở thành một thực trạng.

“Tất nhiên là dù sai sót tỷ lệ không lớn thì chúng ta cũng vẫn phải xem xét, nhưng phải nói rằng khối lượng đơn càng ngày càng rất lớn. Chính vì vậy vừa rồi Quốc hội giao chỉ tiêu cho 2 ngành là phấn đấu 60% trở lên. Tôi đã trả lời trước Quốc hội một lần là nếu 2 ngành cộng lại sẽ thành 120%, mà thực sự trách nhiệm xem xét đơn kháng nghị là của cả 2 ngành, cả tòa án và viện kiểm sát. Nếu nói về mặt thuận lợi thì tòa án một là xem lại bản án của mình, thứ hai là hồ sơ gốc đang cầm; còn người dân có tâm lý là tòa án đã xử không đúng ý mình thì làm đơn xin xem xét kháng nghị giám đốc thẩm gửi cho viện kiểm sát”, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí giải thích.

Theo Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao: “Từ thực tế trên đã đặt ra vấn đề, một là 2 ngành cùng giải quyết một việc nếu ngành nào thuận lợi và phù hợp hơn thì ngành kia đương nhiên sẽ không còn việc để làm và không đạt được số 120%. Vừa rồi, tôi có kiến nghị với Ủy ban Tư pháp 2 lần nữa, cuối cùng cũng được chấp nhận. Tỷ lệ đơn xin kháng nghị có hồ sơ nhận được từ tòa án chuyển sang, tới giờ này chúng tôi khẳng định là đã giải quyết đạt trên và vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Nhưng nếu nói rằng có đơn là phải giải quyết thì chúng ta không đạt nhiều năm vì lý do là hồ sơ không có và hai nữa là không thể vượt qua 120%”.

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho rằng, việc giải quyết đơn giám đốc thẩm, tái thẩm là một vấn đề áp lực rất lớn cho cơ quan tư pháp, kể cả tòa án và viện kiểm sát. Cần phải nghĩ đến cách lâu dài hơn, căn cơ hơn để người dân nhận thức được “điểm dừng” trong kiến nghị của mình. Đồng thời, cơ quan tư pháp cũng phải nâng chất lượng hoạt động của mình lên để tạo niềm tin cho người dân, tin bản án đó có hiệu lực là phải chấp hành.

“Nếu có hồ sơ là chúng tôi đạt và vượt, còn nếu tính theo cách không có hồ sơ mà chỉ có đơn thì chúng tôi không đạt. Vấn đề này cũng không lớn, xin báo cáo với đại biểu Quốc hội như vậy, nhưng phải đồng bộ cả quy định của pháp luật có hiệu lực, cả sự tin tưởng của người dân và người dân cũng phải chấp hành thì số lượng này mới giảm được”, ông Lê Minh Trí nêu rõ.