Các bình luận từ Heather Boushey, thành viên của hội đồng cố vấn kinh tế Nhà Trắng, được đưa ra khi nhiều nhà kinh tế lo ngại tăng trưởng của Mỹ sẽ ảm đạm, nhiều nguy cơ rơi vào suy thoái nông khi Cục Dự trữ Liên bang (Fed) tiến hành kế hoạch tích cực nhất để tăng lãi suất và kiểm soát lạm phát tăng cao kể từ đầu những năm 1980.

Trong tháng này, Fed dự đoán Mỹ sẽ suýt chút nữa tránh được sự suy giảm vào năm 2023, với sản lượng chỉ tăng 0,5%.

Đồng thời, các ngân hàng trung ương Mỹ dự đoán tỷ lệ thất nghiệp của quốc gia sẽ tăng từ 3,7% trong tháng 11 lên 4,6% vào cuối năm tới, cho thấy khả năng hàng chục nghìn nhân viên mất việc làm.

Tuy nhiên, chia sẻ với Financial Times, bà Boushey nói rằng một loạt điều luật được Quốc hội thông qua và được Tổng thống ký trong hai năm đầu tiên tại vị đã tạo ra "dòng tài trợ" cho cơ sở hạ tầng, năng lượng sạch và sản xuất chất bán dẫn giúp giảm bớt bất kỳ sự suy thoái nào đối với "thực tế" hiện nay.

Ba điều luật cụ thể sẽ hỗ trợ thị trường lao động của Mỹ: Luật Cơ sở hạ tầng lưỡng đảng được thông qua vào tháng 11/2021, Đạo luật khoa học và chip và Đạo luật giảm lạm phát được thông qua vào mùa hè năm 2022.

Trong khi tiếp tục có “những thách thức” và “những điều không lường trước được”, từ Covid-19 đến cuộc chiến ở Ukraine, làm tổn hại đến triển vọng, thì những điều luật trên được cho là sẽ “đẩy theo hướng khác”.

“Thời gian sẽ trả lời nhưng tôi nghĩ các quân cờ đã sẵn sàng để có cơ hội chiến đấu để làm được điều đó”, vị này chia sẻ.

Nhìn chung, trong ba tháng qua, thị trường lao động Mỹ hoạt động mạnh mẽ hơn dự kiến, ngay cả khi Fed thắt chặt nghiêm ngặt chính sách tiền tệ: thị trường ghi nhận mức tăng việc làm trung bình hàng tháng là 272.000 – đây có thể coi là một dấu hiệu của khả năng phục hồi.

Hiện, Mỹ đã ghi nhận các khoản đầu tư của khu vực tư nhân trên đầu tư của khu vực công trong nền kinh tế thực và trong cơ sở công nghiệp của Hoa Kỳ, thậm chí sẽ tăng lên cấp số nhân mạnh mẽ.

Trong khi đó, lạm phát đã bắt đầu “hạ nhiệt”, chỉ số giá tiêu dùng giảm từ mức cao nhất 9,1% vào tháng 6 xuống còn 7,1% vào tháng 11, mặc dù vẫn ở mức mà các quan chức Fed cho là quá cao.

Theo Hiệp hội ô tô Mỹ, trong tuần này, giá xăng trung bình ở Mỹ là 3,1 USD/gallon, thấp hơn mức 3,6 USD/gallon một tháng trước và thậm chí thấp hơn 3,2 USD/gallon một năm trước, trước khi Nga tiến hành tấn công Ukraine.

Trong khi Fed chịu trách nhiệm chính trong việc chống lạm phát, Nhà Trắng đã cố gắng thực hiện các hành động để kiềm chế giá tăng trong năm nay, bao gồm cả việc giải phóng lượng lớn dầu từ Cục Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược.

Những nỗ lực của Fed nhằm hạ nhiệt nền kinh tế “còn lâu mới hoàn thành”. Năm nay, Cơ quan này đã tăng lãi suất chuẩn từ gần bằng 0 lên phạm vi mục tiêu từ 4,25 đến 4,50%. Theo các dự đoán gần đây nhất được công bố vào giữa tháng 12, hầu hết các quan chức đều cho rằng Fed sẽ tăng trên 5% vào năm tới và duy trì ở mức đó ít nhất cho đến năm 2024.

Trong cuộc họp báo cuối năm 2022, Chủ tịch Fed Jay Powell cho rằng một cuộc hạ cánh nhẹ nhàng vẫn “có thể xảy ra”, mặc dù ông nói thêm rằng “các sự kiện trong vài tháng qua đã làm tăng mức độ khó khăn cho nền kinh tế Mỹ”.

Vào đầu tháng 12, 85% các nhà kinh tế được Financial Times thăm dò đã dự đoán Mỹ sẽ sớm đón nhận cuộc suy thoái vào năm tới.

Nền kinh tế Mỹ dễ bị tổn thương không chỉ do tác động từ các chính sách của Fed mà còn do nguy cơ xảy ra những cú sốc bên ngoài mới, bao gồm cả từ cuộc chiến ở Ukraine và đại dịch của Trung Quốc.

Ở trong nước, Nhà Trắng có thể sẽ kém linh hoạt hơn trong việc giải quyết bất kỳ cuộc khủng hoảng kinh tế hoặc tài chính nào vì đảng Cộng hòa sẽ nắm quyền kiểm soát Hạ viện vào tháng Giêng.

Tuy nhiên, Boushey tự tin rằng có thể tránh được tình trạng bế tắc hoàn toàn. “Chính phủ bị chia rẽ luôn là một thách thức, nhưng một trong những điều mà Tổng thống Biden đã thể hiện là ông ấy sẵn sàng hợp tác với bất kỳ ai - Đảng Dân chủ, Đảng Cộng hòa, độc lập - để hoàn thành công việc.”

Rủi ro lớn nhất mà Washington gây ra cho nền kinh tế Mỹ là nếu Quốc hội không đồng ý về việc tăng hạn mức nợ vào năm tới, điều này có thể dẫn đến tình trạng vỡ nợ của Chính phủ.

Đảng Cộng hòa đã cảnh báo rằng họ sẽ yêu cầu cắt giảm chi tiêu sâu để đổi lấy một cuộc bỏ phiếu nâng trần nợ, điều mà Đảng Dân chủ và Nhà Trắng sẽ phản đối, dẫn đến một thế đối đầu nguy hiểm.

Việc chính phủ vỡ nợ sẽ có khả năng rất tồi tệ đối với nền kinh tế Hoa Kỳ . . . và sẽ không có lợi cho người dân Mỹ. Vì vậy, Tổng thống nước này sẽ làm mọi thứ có thể để không thể rơi vào tình huống đó.

Khánh Vy (Theo FT)