Tại họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà đã công bố Lệnh của Chủ tịch nước về việc công bố 7 luật được Quốc hội khóa XIV thông qua tại Kỳ họp thứ 10 vừa qua gồm: Luật Biên phòng Việt Nam; Luật Cư trú năm 2020; Luật Thỏa thuận quốc tế; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính; Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS); Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.

Nhân dịp này, đại diện các bộ, ngành, cơ quan đã thông tin thêm về những điểm mới trong các luật quan trọng này.

Chuyển sang phương thức quản lý cư trú hiện đại

Luật Cư trú năm 2020 có 7 chương, 38 điều. Luật quy định thay thế việc đăng ký, quản lý thường trú từ phương thức thủ công bằng sổ giấy sang phương thức quản lý hiện đại bằng công nghệ thông tin.

Cụ thể là quản lý bằng việc sử dụng mã số định danh cá nhân để truy cập, cập nhật, điều chỉnh trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Thông tin về nơi thường trú của mỗi công dân là trường thông tin dữ liệu số được cập nhật, điều chỉnh trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú.

Đại diện Bộ Công an cho biết, Luật Cư trú năm 2020 ra đời nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới, yêu cầu quản lý nhà nước, phát triển KT - XH, bảo đảm thực hiện quyền con người, quyền công dân và chủ trương đơn giản hóa thủ tục hành chính, giấy tờ công dân liên quan đến quản lý dân cư, ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến trong quản lý cư trú.

Tích hợp nhiều thủ tục hành chính về môi trường

Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 gồm 6 chương, 171 điều, với nhiều quy định mới cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm trên 40% thủ tục hành chính, giảm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính từ 20 - 85 ngày, góp phần giảm chi phí tuân thủ của doanh nghiệp thông qua các quy định như thu hẹp đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường.

Đồng thời, Luật Bảo vệ môi trường quy định tích hợp thủ tục hành chính vào một giấy phép môi trường; đồng bộ các công cụ quản lý theo từng giai đoạn của dự án, bắt đầu khâu xem xét chủ trương đầu tư, thẩm định dự án, thực hiện dự án đến khi dự án đi vào vận hành chính thức và kết thúc dự án.

Thể chế hóa chủ trương, quan điểm, tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc

Luật Biên phòng Việt Nam được xây dựng nhằm thể chế hóa chủ trương, quan điểm, tư duy mới về bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, biên giới quốc gia của Đảng, Nhà nước trong những năm qua.

Luật gồm 6 chương, 36 điều, có phạm vi điều chỉnh rộng, liên quan đến nhiều lĩnh vực đời sống xã hội ở khu vực biên giới và mở rộng hơn so với Pháp lệnh Bộ đội biên phòng. Trong đó, quy định về chính sách, nguyên tắc, nhiệm vụ, hoạt động, lực lượng, bảo đảm và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân về biên phòng.

Tăng mức xử phạt hành chính trong 10 lĩnh vực

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính gồm 3 điều; sửa đổi, bổ sung nội dung 66/142 điều, sửa kỹ thuật 11/142 điều, bổ sung mới 4 điều, bãi bỏ 3 điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành.

Theo đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính tăng mức xử phạt tiền tối đa của 10 lĩnh vực quản lý nhà nước, gồm: Giao thông đường bộ; phòng, chống tệ nạn xã hội; cơ yếu; quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia; giáo dục; điện lực; bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; thủy lợi; báo chí; kinh doanh bất động sản.

Luật Xử lý vi phạm hành chính có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022.

Bảo vệ quyền lợi người lao động Việt Nam làm việc ở nước ngoài

Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng gồm 8 chương, 74 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022.

Đáng chú ý, Luật này mở rộng đối tượng áp dụng và bổ sung quy định nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng. Luật bổ sung quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng của người lao động khi bị ngược đãi, đe dọa; bổ sung quyền được tư vấn và hỗ trợ tạo việc làm, khởi nghiệp sau khi về nước và tiếp cận các dịch vụ tư vấn tâm lý xã hội tự nguyện.

Bổ sung đối tượng tiếp cận thông tin của người nhiễm HIV

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống nhiễm vi rút gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (HIV/AIDS) đã sửa đổi, bổ sung 15 điều và bãi bỏ 2 điều.

Đáng lưu ý, Luật bổ sung các đối tượng được thông báo kết quả HIV dương tính và tiếp cận thông tin của người nhiễm HIV. Người nhiễm HIV phải có nghĩa vụ thông báo cho vợ, chồng, người chuẩn bị kết hôn, người sống chung như vợ, chồng của người nhiễm HIV, nhằm đảm bảo dự phòng lây nhiễm HIV cho các đối tượng trên. Theo Luật này, độ tuổi của trẻ được quyền tự nguyện đề xuất xét nghiệm HIV giảm từ đủ 16 tuổi xuống đủ 15 tuổi, nhằm đảm bảo phù hợp với thực tế và sự gia tăng số trẻ em nhiễm HIV trong giai đoạn hiện nay. Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2021.

Mở rộng chủ thể ký kết thoả thuận quốc tế

Luật Thỏa thuận quốc tế gồm 7 chương, 52 điều, có hiệu lực từ ngày 1/7/2021; thay thế Pháp lệnh Ký kết và thực hiện thỏa thuận quốc tế năm 2007.

Luật Thỏa thuận quốc tế đã mở rộng chủ thể ký kết thỏa thuận quốc tế, tạo khuôn khổ pháp lý cho việc ký kết thỏa thuận quốc tế của các chủ thể chưa được quy định trong Pháp lệnh năm 2007 như tổng cục, cục thuộc bộ, cơ quan ngang bộ; cơ quan chuyên môn của UBND cấp tỉnh; UBND cấp huyện, UBND cấp xã ở khu vực biên giới; cơ quan cấp tỉnh của tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp.

Thế Vũ